11 Kasım 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

p 2 Habeş harbi küçük devletleri Fransadan ayırıyor mu? Versay muahedesi Avrüpanın sınır- larını değiştirdi, bir çok yeni devlet - ler doğurda: Çekoslovakya, Lehistan gibi, bir çoklarının da sınırlarını ge - nişletti, Romanya, Sırbıstan gibi Av- rupadaki harpsonu siyasasmı tetkik e. dersek büyük bir temayül gözümüze çarpar. Diplomatik faaliyetler hemen hemen bu yeni sınırların muhafazası için yapılan muahedelere inhisar eder, Küçük andlaşmanın mahiyeti nedir? Çekoslovakya, Romanya, Yugoslavya harp neticesi elde ettikleri araziyi mu hafaza için birleşmişlerdir. Bu tema - yülüh başında büyük bir devlet görü- lür; Fransa. Bu siyasete &let olan ar. srülusal bir teşekkül vardır: Uluslar Kurumu, Kurum Amerikan relsicumhuru Vil sonun eseridir, Amerika kurumun ba. bası addedilebilir. Fakat genel savaşı müteakip Vaşington Avrupa siyasasma karışmamayı ahdetmiştir. Bunun üze Tine Paris Cenevre paktının en büyük müdafii olmuştur. Çünkü Versay mu- akedesinin eseridir. Fransa bu muahe, de ile büyük menfaatler teminet. miştir, Fransa Uluslar Kurumunu müda - faa etmekle Versay muahedesini mü . dafaa etmiş oluyordu. Bu Fransanın etrafma hak hayatlarını ve yehi bir çok menfaatlerini muahedeye borçlu devletleri toplıyor ve Paris o Avrupa arsrulusa! siyasasında hâkim bir rol elde ediyordu. Fakat Fransanın bu kadar hara . retle müdafaa ettiği kurum politika - sı icabı silâhsızlanma o elzemdi, İn. giltere, Almanya, Paris şu mealde bir çok notalarla bombardıman ediyor - larda? — Mademki inanıyorsun. Mademki onu tutuyorsun, Silâhlarını azaltmalı» Japon bahriyelisinin ölümü yüzünden sın. Kurum harbin önüne geçebilir, Fransa hariciye nezareti daima şu cevabı veriyordu, £ — Siz bir harp vukuunda pakta gö re hareket edeceğinizi temin edin, o - zaman kollektif emniyete ilk inanan ben olacağım. Derhal silâhlarımı a - zaltacağım. By cevap küşük devletleri mem - nun edecek mahiyette idi ve onları Fransaya bağlıyordu. *» m geldi çattı. Uluslar Kurumu nun bir azası ötekine (taarruz etti, Harbi durdurmak için kurum faali - yete geçti. Fakat hani Fransa? Şim - diye kadar paktın ateşli müdafii Fran #a, İtalya aleyhine harekete geçmekte büyük bir çekingenlik ( gösteriyordu. Bunun üzerine İngiltere önderlik va. zifeğini üstüne alarak (kurumun, ve bilvasıta küçük devletlerin ve renkli ırkların müdafii gibi göründü. Fransanın bu çekingenliği O küçük devletler tarafından şüpheli görün - müştür. Belçika o bakanlarından Von Zalandin Fransayı bu hususta ikaz e. den diyevi bugün küçük ulusların fik. rine tercüman olmuş addediliyor. Fransa bu hareketi ile acaba harpso nu wüttefiklerini kaybetmek tehlike » sinde midir? Nuri MAHMUT ma e am ar Halyada Fransaya karşı cereyan İngiltereden sonra Fransa İtal. yanlar tarafından boykot muame- lesi görmeğe başlamıştır. İtalyan gazetesi “Tribuna,, di- yor ki; “İngiliz entelicens servisiniri de lâleti altında Mason komünist sol çenahın teşviklerine kapılan Fran- sız diplomasisi, İtalyaya karşı zec. ri tedbirleri tatbike karar verdi. İtalya bu tedbirlere karşı koymalı- dır ve koyacaktır.,, — Niyuz Kroniklden — HABER — / ı postası Italyan - Hab 1 SONTEŞRİN — 1895 — eş harbi. Askerlik muharririmizin görüşleri ve en son gelen telgraflar Doğu Afrikasmda harp bütün! hızı ile devam etmekte ve İtalyan ların lehine olmak şartiyle inki - | şaf etmektedir. Vaziyetin cephe “| lere taksim edilmiş süel görünüş leri şudur: Makalle cepesi İtalyanlar bu cephedeki yüksek noktaları birer birer işgalde de - vam etmektedirler, İtalyan tayya- releri hiçbir toplu Habeş kuvveti görmemişlerdir. Diğer taraftan Aksum'un cenubundan Çana gö * lü istikametindeki İtalyan yürü - yüşleri de devam etmektedir. İtalyanların yeni işgal etmiş ol- dukları mevzilerde bir müddet kalacakları, ve bunları tahkim! ettikten sonra üçüncü defa ola - rak ilerilemeğe başiryacakları tah min edilmektedir. Habeş kuvvetlerinin hâlâ han- gi mıntakada ( İtalyanlara karşı mukabil taarruza © geçecekleri meçhüldür. Dolaşan rivayetlere bakılacak olursa Habeşlerin ta - kip ettikleri plân İtalyanları da. ha içerilere çekmek, ve Makalle | ile Kuaram arasmda bir meydan | muharebesi verdirmektir. Hattâ Ras Seyyum ordularının bu mey dan muharebesi için Dessei'den yardım aldığı da iddia edilmek - | tedir. Şimal cephesindeki Mtalyan —...— Japonya ile Çin yeniden tutuşacaklar mı? Japonların müdahale sözleri üzerine Çinliler tabşidata başladılar : Bir Japon gambotu Şanghaya gidiy | İ Japon bahriyesinir. Şanghayda- ki karargâhında bir Japon bahriye neferi öldürüldüğü yazılmıştı. Bunun üzerine Japon - Çin mü- nasebetini bulutlandıracak gibi gö rünen faaliyet hemen baş göster miştir. Bir yandan bu Japon bahriyeli- sini öldüren katilin bir Çinli olup olmadığı hassasiyetle araştırılıyor. Diğer taraftan Japonyanmn Çine! müdahale edeceği havadisleri ye niden ve tehlikeli bir zemin üze'| rinde canlanmış bulunuyor. Dolayısiyle Çin ve Japon mer kezlerinden gelen tegraflar şürei lardır: Katili kim ? Şanghay, 10 (A.A.) — Japon bahriyesinin buradaki karargâhm- da Japon bahriye askerinin öldü- rülmüş olması Japonyaya (karşı doğrudan doğruya tevcih edilmiş bir tahrik olarak telâkki edilmek tedir. Japon elçiliği izi memleket arasındaki münasebetleri karartan! bulutları dağıtmak için Çinin lâ zım gelen tedbirleri alacağı ümi-. dini izhar etmiştir. Japon maha- fili katilin bir Çinli olduğu hak- kındaki ilk haberler bilâfma ola” rak katilin milliyetinin henüz bi. linmediğini söylemektedirler. Çinliler tahşidat yapıyor Şanghay, 10 (A.A.) — Dünkü hâdise ile Japonyanın Çine müda- sevkulceyş plânı, sağda Çana 8ö-| lüne doğru ilerliyen kolun da Mar; kalledeki kol ile bir hizaya gelin- ceye kadar beklemek, ve üçüncü ileri hareketi müşterek bir cephe. de yapmaktır, Habeşlerin daima toplu olarak hücumlar yapması İtalyanları da toplu olarak hare * kete mecbur etmektedir. Somali cephesi Harbın ehemmiyeti şimalde bir tevakkuf devresi geçirmeğe nam-| zet olduğu halde cenupta bilâkis büyümek istidadını göstermekte- dir. Uzun zamanlardanberi Gora hai mmtakası etrafında bocala - yan İtalyan kuvvetleri, şimdi ile- ri harekâta girişmek için toplan * maktadır. Harrara 200 kilometre | mesafede bulunan General Gra -| ziani'nin pek yakmda bu şehre karşı esaslı bir hücuma geçeceği temin edilmektedir. Bu cephede İtalyan kuvvetleri huduttan iti - baren 300 kilometre derinliğe gir miş bulunmaktadırlar. İtalyanlar cemupta yıldırım gr bi ilerliyeceklerini ve gayet az bir zamanda Harrar'ı elegeçirecek - lerini ummaktadırlar, Cibutiden bildirildiğine göre cenup cephesindeki Habeş asker- leri arasında anlaşamamazlıklar vardır, Ve humma hastalığı baş göstermiştir. or hale edeceği niyetinde olduğuna dair bir müddettenberi devam e den şayialar arasında bir münase- bet görülmektedir. Kora askerlik- ten tecrit edilmiş olan (Şanghay mıntakası etrafında Çinlilerin kuv vetli tahşidatta bulundukları söy» lenmektedir. Müdahale kat'ileşiyor Tokyo, 10 (A.A.) — Rengo a- Jansının bildirdiğine göre, (o eğer Çin dün öldürülen Japon bahriye askeri meselesinde Japonyayı tat. min etmezse Çindeki Japon kuv vetlerinin müdahalede bulunmala. rı muhtemeldir. Bir Japn çamhotu Şanghaya gidiyor Tokyo, 11 (A.A.) — Şanghay hâdisesi üzerine “Ataka,, Japon gambotu Sanghaya gönderilmistir. Mareşal Şanghayşek Çinin Tokyo elçisi vasıtasiyle hâdiseden dolayı tesssürlerini beyan etmiştir. Vaziyet tehiikel! Şanghay, 11 (AA) -— Japon ataşenavali Japonyanın Çin hükü- metinden metalibatta bulunacağı» nı tekzip etmiştir. Maamafih va- ziyet tehlikeli görülüyor Ve Ja ponların Şapside bir harekette bu: İunması ihtimalinden behsedili- yor. 1932 Şapei istilâsının teker” rüründen korkan halk Şapsi'den akın halinde arstulusal imtiyaz! bölgeye gelmektedir. j Cephe gerisi Habeş Imparatoru Yemen Imamı ile bir askeri anlaşma yaptı Adisababa, 10 (A. A.) — Ne” güs ile Yemen İmamı Yahya arz- smda mühim bir anlaşma yapıl -| mıştır, İki memleket arasmda şir! el bir itifak da akdolunmuştur. | İbnissuudun da bu ittifaka girme-| si bekleniyor. i Malyan mallarını yasak eden bir emirname Adisababa, 10 (A. A.) — İtal yan eşyasmın Habeşistana girme" sini yasak eden emirname yarın neşrolunacaktır. Gümrüklerde bu lunan bütün İtalyan eşyası da mü- sadere olunacaktır. Meydana bir üçüncü cephe daha çıkıyor Cibuti, 10 (A. A.) — Assala - daki İtalyan kuvvetleri ile Me“ hammet Yahyanm kuvvetleri ara- larda irtibatı tesis etmek üzere- dirler. Bu irtibatm tesisi Tigre ile Ogaden arasında üçüncü bir cep" he ihdas edecektir ki bu, Habeş - leri Diredema ve Harrarın şima « linden tehdit eyliyecektir. İtalyanların ilerlemesinin sebeb! Adisababadan gelen mektup * lara bakılırsa İtalyanların ilerle - meleri bir muvaffakiyet değil, sa- dece bir Habeş sevkulceyş plâ * rından ibarettir. İmparator şimal ordusu kumandanı Ras Seyyuma Dessci önlerine kadar harbetme” den çekilmesini emretmiş, Rs Seyyum da bu emre itaat ed muntazam bir şekilde geri çekil g miştir. İtalyanlar bu mıntaksj* geldikten sonra Habeşler bütü” kuvvetleriyle hücuma geçecekler” dir. Bildirildiğine göre Habeş İns * paratoru bududa giderken aziz" lerden Sen Jorj ile Sen Gabriyeli” sandukalarını da birlikte götüre * cektir. Bunun askerlere 1896 hf” bında olduğu gibi cesaret yerecf” ğini, Habeşlerin bu iki azizi sandukalarmdan çıkarak kendi" leriyle birlikte İtalyanlara kart harbedeceklerine inandıkları #51" lenmektedir. Mısırlılar da o Habeş . İtalys” harbında Habeşlere karşı büyük bir sempati göstermektedirler.Bi" çok Mısırlı bilhassa Kızılhaç işl rinde çalışmak için Habeşista* gitmiş bulunmaktadır. Itatyanların gizli harp 8 20,000 kişilik gizli bir kuvvet'de. nuyor. Bunlar Danakillerden kildir. İtalyanlar, bunları ücretli olarak gizlice toplamışlardır. Danakillerle birlikte karıları çocuk” ları da yola çıkrmıştır. Bunlar fazla techizat ve yiyecek taşıyorlar. (Deyli Miror — den Ingiltere donanmasını artırmalı mı artırmamalı m? | Eski bahriye bakanı Ingilterenin yeni olmadığını donanmaya ihtiyacı söylüyor “ Gemilerimiz bize yeter, başkasını yapmak müsriflik olur ,, Eski İngiliz deniz bakanı A. V.; Aleksandr bugünkü İngiliz hüküme -| tinin silâhlanma programına itlrazla çok mühim bir söylev vermiş ve İngi. liz deniz bakanlığı, bu söylevde geçen rakamların “esrarı hükümet, olduğu kaydile gazetelere geçmemesini em - retmiştir. Aksi takdirde o “esrarı hükümeti füş etmek,, suçuyle itham edilecekle . rini bildirmiştir. Eski İngiliz deniz bakanı, bugün . kü İngiliz hükümetinin “İngiliz bah - riyesi ihtiyaca kâfi değildir, yolunda ki iddiasını yersiz buluyor ve bunun kâfi olduğunu, fazla masrafa lüzum! olmadığını ileri sürüyordu, Eski bakan Aleksandr'ın gazeteler. de çıkabilen çok enteresan o beyanatı şudur: “Dünyanın en büytik, - en kuvvetli, en İyi talim görmüş ve kifayet dere - cesine varmış olan İngiliz bahriyesi, müşterek emniyeti korumak İçin üze - rine düşecek vazifeyi tam (manasile başarabilecek kabiliyettedir. Başhakan Baldvin, 15 harp gemi . mizden 12 sinin metrük bir hale gel - diğini, çünkü bunların tayyare hücu -| muna karşı korunma tedbirlerine lü . zum görülmediği zamanlarda yapıl -| mış olduğunu söylüyor, bu doğru de.| ğildir. | Mister Baldvinin işaret ettiği on. iki gemiden hie birisi de 1915 den er , vel bitirilmiş değildir, Ve bundan çok| sakla e vü rr a İİ zaman evvellerde İngiliz bahriyesini” kendi hava filosu vardı. , Zannediyor musunuz ki, deniz e kanlığının plân şubesi, başkalar donanmalarıma karşı tekemmül et dikleri hücum vastıalarına kendi nanmalarında tedbir almamış Bu 12 harp gemisinden her biri yanın o neviden herhangi gemisi bei teslih edilmiştir. Büyük harpten çi bunları modern bir hale getirmek İ J 10,000,000 sterlinden fazla harca” mıştır... mi Eski deniz bakanı o bundan #9”, kaç gemi daha yapılacağını ve Mg ra harcamak İstediklerini Baldvin il kümetinin açıktan açığa söyle herkesi meçhâl bir korku erir bırakınnmalarını tavsiye etmis V€ lerini söyle bitirmiştir. * > “Eğer hükümete yeniden © al hareket etmek imkânı verilirse ve isi nız bir harp meselesi değil, bİr in doğru gidiş meselesi olacaktır ç Beyli Heralg'dan “ di? gi HABER ıstanbulünön çok satı" a EYT ML ER PEP TP Ye TR eN aile İY Yi Lak SAY ğ