13 Nisan 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

STEKiZîNG SENE No. 2*51 Sahîp ve Başrauharriri V UfNJUS | \ IMADİ İDAREHANESh RâvuiBDnıımiy> kartKiNa iaini aalısnsa ! Telgraf: İstaobuJ Cumhurivet Posta kufıısu: N° 246 Başmuhanir : 22366 Tahrlr mOdOrü ' 33236 dare müdUrU 22365. Matbaa 204 72 Cumhuri Yeni vergi kanunları Bi Bir ÇARŞAMBA 13 NiSAN 1932 01ME ŞERAİTİ •^ 3 1 1 • Seneliği • 1400 Kr. | 2700 Kr. |6Aylığ, : 750 Kr. ' 1450 Kr.' : 3 Aylığı : 400 Kr. j 800 Kr. | 150 Kr. : 1 MÜOO?f: :TÜRKTYEİÇİN \ HARfÇ İÇİN Nüshası her yerde Dünya buhranını Şimdi Geçirmeğe başlıyoruz! r f^ e = 5 Kurnştnr ^ «Türk miHeti, bu büyük mr'cadelede harp zamavltm gibi vekar ve me*anetin' mahafaza etmelîdir, ve şüphesiz edecektir de.» Hükumetimiz, dünya buhranının bize bütün şiddetile gelip çarptıgı (1932) senesi bütçesinin esaslarını geceli gündüzlü çahşmalardan sonra kurmuş bulunuyor. Fakat, bu işînde hükumet yalnız çalişmamıştır. Iti madına istinat ettiği C. H. Fırkasının daimî müzahereti ve iştiraki i'edir ki bu prensipler kurulmustur. Bu kisa tarihçeyi hepimîz biliyoruz: Hükumet, malî vaziyetin vahameti öniinde kendi fırkasına müraeaat etti. Ve bu vaziyeti evvelâ fırkanın tetkikine arzetti. Tesekkül eden mal; komisvonunun çalışmastm hemen bütün mîllet yakından tak'D etmiştir.Ni hayet, komisyonun büvük raporu bütün vaziyeti ortaya döktü. Münakaşalar da bu açık ve sanvmî rapor? istinat etmiş bulunuyor. Komisvon, bu samimî caiışmasında yalnız mem leketin yüksek menfaatlerini düşündü Ve adeta hükumetin teknik bir komis yonu gibi çahstı. Bu kadar samimi • yet içinde geçen tetkîklerin neticesi de o kadar açık ve kat'î oimustur. Bu müsterek çalışmalardan çıkan esaslan şüphesiz karilerimiz artık tamamile öârenmiş bulunuyorlar. Her halde, bütçeyi muvazeneve koy mak mecburiyet ve vazifesinde olan hükumet muvazene esaslarını memleketi sarsmtıya uğratmıyacak tarz da hazırlamıstır. Fakat, biz memleketimizdeki haleti ruhiyeyi biime • miş olsaydik yalnız bir kaçı ehemmiyetli olan bu esaslan şu sütunlarda tekrar etmefe bile hacet gormez d'ik!.. Zı'ra, bu enaslar. üz#»rî«d<» uzun uzadıya konasnlacak fevka'îde e • [Muameîe vergisi yüzde 10 a çıkıyor, MaKye Vekâleti lâyihaları kısmen Ankara 12 (Telefonla) Maliye Vekâleti zam yapılacak vergilere ait lâyihaları hazırlamakla meserıldür. yapılacak tadilâta gelince bu hususta henüz tayin edilmis bir nisYeni muvazene vergisi lâyi bet yoktur. Bazı rivayetlere goh?.*ı da tamamen hazırlanmıs gire vergi kanununda tahmin e bidir. Lâyiha 5 6 maddeden idilen iradın yüzde yirmisi es • barettir. Birinci maddede: kisi kibi tamir ve boş kalmak «Maas, ücret, tahsisat, ik mukabili olarak tenzil edilecek, ramiye, muhassasatı zatiye namTeri kalan miktar üzerinden yüz larile umumî, hususî, mülhak ve/ de on iki yerine, kârgir veya ahbefediye bütçelerindeki tediyesap farkı gözetilmeksizin, yüz lerden ve müessesat ve ticaretade on dört veya yüzde on beş nelerin ayni namdaki tediya vergi alınacaktır. tından umumî ve müsavi olarak yüzde on muvakkat muvazene Maahaza zammedilecek mik vergisi alınır» denmektedir. tann eski vergi ile yeni vergi arasındaki farkın yarısı kadar oDiğer maddelerde tahsilâtın kazanç ve buhran vergilerinde lacağını söylüyenler de vardır. olduğu gibi doğrudan doğruya daireler ve müesseseler tarafınBuhran vergisi istisnaları ol dan tahakkuk ettirilerek şubelerej duğu gibi kalmaktadır. Bu verteslim olunacağı bildirilmektegide tadilât yapılmıyacaktır. dır. • « ^ ıhtıkar davası! Buhran vergisi ayni nisbette kalacakj Muvazene vergisi açtığı davanm m e ı n u n m Muhakemesi yapılıyor îstanbul Ticaret Müdiriyeti komi serlerinden Bahri Bey tarafmdan Beyotrlu'nda Doğruyol'da sun'î aza âmili Kefedis Efendi aleyhine bir 'htikâr davası açılmıştı. Bu davaya dün tkmci ceza mahkemesinde başlan • Davanm raevzuu şudur: Bahri Beyin zevcesi, tabibi müdavisinin tavslyesi üzerme KIüp marka bir çorap almak üzere bu ticarethaneye müracaat etmiş ve bir çift çorap için kendUinden 18 lira istenmiştir. Bahri Beyin refikası bu fîatı fazla bularak corabı almamış, fakat bilâhare Bahri Bey ayni corabı 16 liraya mübayaa etmiştir. Maamafih Bahri Bey et • raftan tahkikat yapmış, bu çorap • ların sekiz liradan on sekiz liraya kadar satıldığmı öğrenmiştir. Bânün üzerme Müddeiumumiliğe müracaat ederek mezkur ticarethanenin ihtikâr yaptığı hakkmda şi • kâyette bulunmuş ve bu şikâyet nazart dikkate almarak mes'ele tah • kikat komisyonuna havale edilmistir. Muamele vergisi Muamele vergisine ait lâyiha bitmistir. Bu lâyiha iki madde • d»n ibarettir. Birinci maddede vergi nis betinin yüzde altıdan yüzde ona ç'WıMı$ı kaydedUmektedir. Teşviki sanayi kanunıı mucibince verilen muafiyetleri kal dmlarak gümriik resmine tâbi turuîflcak mevat hakkmda îk • tisat Vekâletince tetkikat ya • pilmaktadır. Bu husustaki lâ yiha da hazırlanmak üzeredir. Buhran vergfsi Binalar vergisi Bînalar vereisi kanununda ^^•• •• ^^^^ ~^^^^ ^^^^^ ~^^^^~ ~^^^^^~ ^^ Mar. Pilsudsky gitti îhtiyar Leh mareşalı dün şehre çıktı, müzeleri, camileri gezdi Rusya seyahati İsmet Pş. bir Sovyet va puru ile firidecek Basvekil fsmet Paşa Hz. nin Mos> kova seyahatme ayın 24 ünde çıka caklarmı yazmıştık. Verilen malu • mata göre Basvekil Hazretleri bu seyahat için hususî bir vapur tah rikinc lüzum görmemişlerdir. tsmet Paşa Hz. Rusya'ya o tarihte limanımızdan geçecek olan Sovyet ban • dırah Kırım vapuru ile gideceklerdir. Başvekilimiz ve kendisine refakat edecek zevat buradan doğruca O • desa'ya hareket edeceklerdir. tsmet Paşa Hz. nin avdette Kaf • kas yolunu tercih etmeleri ihtima • linden de bahsolunmaktadır. Rus gazetecileri Matbuat Cemi yetimize müracaat ederek Türk ga zetecilerinden kalabalık bir heyetin Rusya'yı görmelerini arzu ettiklerini ve hususî bir vapur gönderilmesinin mümkün olduğunu bildirraişlerdir. Moskova'ya mütehasstslar da gidecek Ankara 12 (Telefonla) İsmet Paşa Hz. ile birlikte Moskova'ya gidecek heyette mütehassıslar da bulunacaktır. Mütehassıslar seyahatten bilistifade tetkikat yapacaklardır. Çorap davastmn kahramam Ticaret Mudiriyeti komiserlerinden Bahri B. Komisyonun yaptıgı tahkikata göre Kefedis ticarethanesi bu çorapları 216 çift olarak geçen sene mayıs ayında getirmiştir. Çoraplar bütün ma (Mabadt 3 üncü sahifede) Macar takımı geliyor Bayramın 2 inci ve 4 üncü günleri yapılacak maçlar sabırsızlıkla bekleniyor saslar defrîldir. Aieiâde her devle • tin, her hökumetra bütce islerinde .•welâ akla arelen bir takım basit tedhirlerden ibarettir. Son zaman larda okudurumuz bütün ecnebi bütçeleri de hemen ayni esaslan ihtiva etmektedir. Fransa sribi dünyanin bugün en zengin bir h"kıimet ve topra&mda yaptian bütçedekî verei zamlarmı burada zikr*»tmeee liîzum yoktur. Koca Fransa bütçesinin açı§ını da söylemek lürunMUjrdur. Buna raemen, o bütcede yapılan ten kihler ile vergi zamlannın Fran • sa'daki tesîrleri ile memleketüniz b''tcesinde ahnan ted^''erin V,îrA\r' tesirieri arasında mühim farklar vardır. Bunun da an1a*ıfmıyacak hîç bir tarafı vok. MemTeketimiz ası<*lardanberi idarî noktai nazardan adfta bir memur memleketi olarak yasemiş tır Hatta. «on >zm'hl»ltm»'»'n en Süyiîk «e^»bi de bu deril mîfi'v*'f He • pimîz birer memur olmadık mı?.. Türkive'nın bu büyük derdînm ka • bahatini memurlara vermiyoruz. Bu bizim evvelki asırlardan tevarüs ettipimiz bir derttir. Ve Türkive an cak ecnebi kaDitülâsyonlanndan daha fazla uzaklaştıkça hastalık bü yi<k mikyasta azalmağa başhyacaktır. İşte, yeni bütçemizdeki esa*'a»*dan a» ^ok teessürü mucîp olacak biri de bu memur derdine dokunanıdır. Yeni bütçemiz geçen seneki buhran vergisinden sonra tekrar ayni derecede bir muvazene vergisi koyma?a mecbur olmuştur. Yeni esaslar içinde belki en zîvade ?öze çarpacak tedbir bu olur. Memurlarımız yüzde nn daha eksik maas alacaklardır. Buna bütün ücretliler de tâbidir. Aynî zamanda, muamele vergisi yüzde altıdan yüzde ona çıkacağından bazı istihlâk maddelerinde rfe o uisbette bir pahalılık olabilecektir. Fakat, hangisini tercih etmeli? Memurlara hep temenni etticnmiz emsalsiz bir refah temin edecek ma aşlan vererek memleket bütçesini îflâs raı ettirmeli, yoksa, muvakkat bir sıkmtıya katlanarak gene faide ye tesirlerini yakın atîde memurların göreceği bazı fedakârlıklara mı katlanmalıdır ?!... Bu 3ri ihrhnal içînde bizzat me • tnurlann da tercih edeceği şüphesiz Skinci şıktır. Burada akla gelen bir kaç tenkit Muhittin Bey Vali Bey bu sabah An kara'dan geliyor (Telefonla) Burada bulu nan İstanbul Valisi Muhittin Bey bu aksamki trenle İstan bul'a gitti. İs tasyonda bh* çok zevat tara fmdan teşyi olundu. Kendisine otobüs imtiyazı mes'elesini sor Vali Muhittin Bey dum, dedi kî: « Otobüs işi çoktan halledil miştir. Bunun bir şirket tarafmdan işletilmesi mes'elesi mukavele şeraitine ait bir mes'ele olup bunun tesbiti uzun zamana mütevakkıftır.» Ankara 1 2 TOTO..jın...ıı n Ihftyar Leh Maresttitnm dün hutust fotoğrafimiz tarafmdan çekilen bir revni Romanya vapurile evvelki gün l*kenderiye'den şehrimize gelen mareşal Pilsudsky dün saat 10 da maiyyeti erkânile birlikte vapurdan çıkmış, otomobille Topkapı sarayma gitmiş, müzeleri, Ayasofya ca miini ve daha bazı yerleri gezmiştir. Mareşal Pilsudsky dün gene ayni vapurla saat 12,30 ta Köstence'ye müteveccihen hareket efrniştir. Mareşal Köstence ve Bükreş tarikile doğruca memleketine gide • cektir. ııınıtııııtınııııııııımntiHfitmınıııııırıırniMtıtınfitnıminııınmttnıiMnımırııntıııı ııııııiHiıiMiımnııııııııınnııırttmııiımmııııııııınmıını Bayramın ikinci ve döYdüncü günleri Taksim stadyomunda millî takımımızla iki maç yapacak olan Macar B millî takımı, şehrimize 17 kisilik bir kafîle halinde geîecek tir. Bunlardan on besi futbolcu, ikisi idarecidir. (Mabadi 4 üncü sahifede) ııiiBmııııııııııııınıııiHrımııtımıımıımıımtınıımnmıııııımmmıııınMinımıııııtiıııııııınıınııııııııiHiıııııııııiMMMiııııııııııııııııııiMiıiMHHi» Tıp Fakültesinde dünkü ihtifal olabilir: Başka varidat bulup me • murlardan kesmemek. Bir nazariyeden ibaret olan bu tenkidi C. H. Fırkası Grupu kendi kendine yaptnışhr. Fakat, hakikAt ile karşılaşarak bunun mümkün ol madığını anlamiftır. Zira, dünya buhranı bütün sid • detile gelip çatmıştır. Bir günde beş on senenin masrafını yapan umumî harbin israfatını odetecek olan dünya buhranından harîc hiç bir memleket kalmamıstır. Dünya Luhranı her tarafı kurutmuştur. Bütün buhranlar gibi bu büyük buhran da geçecektir. Fakat, buhranm mümkün olduğu kadar zararsız geçmesini istiyorsak evvelâ manevîyatımızı kuvvetleşt*rmek mecburiyetindeyiz. Harplerde maneviyatm kıymeti neyse bu büyük buhran muharebesinde de maneviyatm ehemtniyeti o kadardır. Hatta, belki biraz da fazladır bile. İstanbul < meb'usu ALÂETTİN CEMİL İnhisar bütçeleri Bütçeler ayrı ayrı tan zim ediliyor Ankara 12 (Telefonla) İnhisarlar Vekâletinde inhisarlarm va ziyeti hakkındaki tetkikata devam olunmaktadır. İnhisar bütçeleri ayrı ayn ve asgarî biitçelerle tanzim olunmaktadır. İnhisarlar yeni sene bidayetinde birle*tirileceklerdir. O zaman bütçeler de tevhit olunacaktır. :.., MüderrU İsmail Derviş Bey merhum ve dünkü ihtijalde bulunanlar denislerinden İsmail Dervis Beyin Dün öğleden sonra saat birde Haydarpasa Tıp Fakültesinde bir ih hatırası taziz edilmistir. İhtifale bütün Tıp Fakültesi miitifal yapılmıs, kırk gün evvel Alman(Lutfen sahifeyi çevtrintt) ya'da vefat eden Tıp Fakültesi mü