2== ıCumhuriyet 29 Eylul KOCAMIMAT5 Sl'NAN LJAVATI \/C HAYATI VE Sehir ve memleket haberleri I Siyasîicmal Mançurya'daki Harekâtı askeriye Eylulün iptidalarındanberi Aksay) Şarktaki siyasî ufkun kararmakta olduğunu ve yakın zamanda Japon'* lar ile Çin'lilerin müsellâhan çarpışacaklarını ve bu harbe ergeç Rusya'nın dahi dahil olacağını evvelden haber vermiştik. Çin'Iiler ile Japon'* lar arasında müsademe kendisinı çok bekletmedi. Mançurya'da Japon zabitlerine, demiryollarına ve tebaasına karşı son günlcrds teea vilzlerin artmış olmasindan Japon başkumandanlığı Cenubî Mançurya'» nın askerî işgal altma alınmasım emretti. Bir, iki glin zarfında bu yer» ler Mançurya hükumeti mahalliye sinin merkezi olup tayyare ve mü « himmat ve eslâha depolarının bu • lunduğu Mukden şehri dahil olduğu halde kâmilen işgal edildi. Perişan olan Mançurya orduları kısmen Rus mıntakasına, kısmen nefsi Çin'deki Pekin ve Tiyençin şe hirlerine iltica etti. Muhtariyeti haiz Mançurya'nın ülkesinin diktatörü bulunan Maraşal Çong Nankin hü • kumetinin kuvvetlerine yardım etmek üzere son zamanlarda zaten Pekin'de bulunuyordu. Japon kuvvetleri Rus mıntakasımn kapısı olan Çangçun şehrine kadar geldikten sonra daha ziyade ilerlememişlerdir. Bu suretle Şimalî Mançurya'daki Rus demiryolları muhafızlan ile Ja« pon kuvvetleri arasında müsademe vukuuna mahal kalmamıştır. Cenubî Mançurya'nın her tarafma yayılan Japon kuvvetleri dahi demiryollarm boyuna ve sevkülceyş cihetinden mühim olan noktalara çekilmişlerdir. Fakat memleketin idaresi Japon baş« kumandanının mürakabesi altında bulunuyor. Mes'eleye Cemiyeti Akvam müdahale edecekti. Japonya hükumeti mes'elenin mahallî Japon menafii ahdiyesinin himaye ve tem!» ninden başka bir şey olmadığını ileri sürerek bunu kabul etmedi. Rus'lar dahi harekâtı askeriyenin kendi mıntakalarına geçmemesinden dolayı müdahale etmedüer. Fakat şimdiki vaziyetin devamına dahi imkân yoktur. Umum Çin'de Japon tebaasına ve malına karşı siddetli husumet ve boykot yapılıyor. Japon'Iarm işgali altında bulunmı • yan yerlerde haydutluk tevessü et miş ve ecnebilerin mal ve canı teh likede kalmıştır. Diğer taraftan Rus^ ların Siberya hududunda tahşîdatta bulundukları anlaşılıyor. Japon baskumandanlığınm ister istemez Çin'e karşı ve hatta Şimalî Mançurya'da yeni harekâtı askeriyeye sürükleneceği tahakkuk ediyor. BinaenaleyK Aksayi Şark'taki vahim vaziyet bertaraf olmamıştır. Belki bu vazivet daha tehlikeli olan ikinci bir safhays girmektedir. MVHARREM FEYZİ C^PniFDM Yazan: RESAT EKREM Etibba Oda*ı întihabatı ve Fırka C. H. Fırkası bu defa namzet göstermiyecek Teşrinievvel bidayetinde toplanacak olan Etibba Odası kongresi ve yapılacak heyeti idare intihabı münasebetile bugünlerde etibba ara sında muhtelif guruplara ait listelerin dolaştırıldığı ve bazılarının Fırkaca iltizam edilen listeler olduğu söyîenmektedir. Bu hususta kendisine müracaat eden bir muharririmize Cumhuriyet Halk Fırkası vilâyet idare heyeti reisi Cevdet Kerim Bey şu malumatı vermiştir : « Etibba Odasının iki sene evvelki intihabatmda odaların teşek külü yeni olduğundan, intizam tah tında kurulusuna vard'm olmak maksadile geçen devrede Sıhhiye Vekâletile de temas edilerek etibbaya her mmtaka için bir namzet listesi arzedilmisti. Geçen iki sene zarfında Etibba Odaları kurulmuş, mesailerine intizam ve istikamet vermişlerdir. Kıymetli ve muhterem zevattan tesekkül etmiş bulunan Etibba O • dası için bu sene ayrıca namzet ira • esine hiç te lüzum görmedik Dok torlarımız kongre günü samimî bir şekilde müzakere ve münakaşa ederek oda vezaifini lâyık gördükleri zevata serbestçe tevdi edebilirler. Tertip edildiğini ve kazanması için dolaştırıldığını söylediğiniz listelerle hiç bir alâkamız yoktur. Memleketin teali, tarakki ve inkişafı vazifesini almış olan Fırkanın bütün teşekkülleri, te azzuvları büyük bir dikkat ve alâka ile takip etmeai tabiidir. Binaenaleyh Etibba Odasının bu intihabatını ve neticesini dikkat ve alâka ile takip etmekteyim. Mes'ele bundan ibarettir.» Oda idare heyetinin içtimaı Dün Etibba Odası heyeti idaresi bir içtima aktederek önümüzdeki hafta toplanacak olan kongrenin ruznamesini tesbit etmiştir. Kongrede bir senelik mesai hakkında müza kerat cereyan edecek ve yeni idare heyeti intihabı yapılacaktır. Bunun için siddetli müzakereler olması muhtemeldir. Türk Tıp cemiyetinin içtimaı Türk Tıp Cemiyeti Beyoğlu'nda Sakaçıkmazı'nda bugün saat 6,5 ta mühim bir mes'elenin müzakeresi için içtima edeceğinden azanın teşriflerini ehemmiyetle rica etmekte • dirler. Valiler arasında Bir çok valiler tebdil ve tekaüt edildiler Valiler arasında mühim tebed • düller yapılmıştır. Yozgat Valili ğine Trabzon Valisi Ali Galip, Bolu Valiliğine Yozgat Valisi Ali Rıza, Niğde Valiliğine Bolu Valisi Sakip, Trabzon Valiliğine Tekirdağı Valisi Rifat, Tekirdağı Valiliğine Afyon Valill Sabrl, Afyon Valiliğine Ersurutn Valisi Fevti, Erzurum Valiliğine MUlkiye Müfettişi Neeati, Balıkesir Valilîfine Samsun Valisi Etem, Samsutt Valiligi'he Kars Valisi Salim, Kars Valiliğine Artvin Valisi Cev det, Bilecik Valiliğine Balıkesir Valisi özdemir Salim, Artvin Valili ğine Mülkiye Müfettişlerinden tmadettin, İçel Valiliğine Mülkiye Mü fettişlerinden Tevfik Sırrı, Gümüşane'ye Urfa Valisi Etem Hakâri'ye sabık Hakâri Vali«i Rîfat, Ordu'ya Dahiliye Vekâleti Mahallî İşler Müdürü Nazif Beyler tayin edilmişlerdir. Giresun Valisi Rami, Gümtişane Valisi Hüsnü Beyler Vekâlet emrine alınmışlardır. Niğde Valisi Hüsnü, tçel Valisi Sait ve Ordu Valisi Tahsin Beyler tektüde sevkolunmuşlardır. Bursa Valiliği Valiler arasında yapılan tebeddülât listesi alâkadarlara tebliğ edil miştir. Yalnız bazı gazeteler Bursa Valisi Fatin Beyin yerine Şark Mü fettişi umumiliği refakatinde bulu nan Kadri Paşanın tayin edildiğini yazmışlarsa da bu haber doğru değildir. Fatin Bey Bursa Valiliğinde ipka edilmiştir. Kadri Paşa da Urfa Valiliğine tayin edilmiştir. Gayrimübadiller Endişe içinde! Ingiliz lirasının sukutu alacaklarına tesir edecek Yunan hükumeti gayrimüba dillerknizin Yunanistan'da bı raktıkları emvale mukabil ken dilerine dağıtılmak üzere 125,000 •terlin tesviyeıini kabul etmiş ve ilk taksit olarak 62,500 İngiliz liraıı vermişti. Yunanittan son mübadele itilâfnamesine tevfi • kan ikinci taksit olarak 47,500 üçüncü taksit olarak ta 15,000 sterlin tediye edecektir. Bu paralar da birinci taksit gibi kendilerine tevzi edilece ğinden gayrimübadiller haklı bir endişeye düşmüşlerdir. Mu kavele mucibince paraların sterlin olarak tesviyesi meşruttur. Halbuki İngiliz lirası takriben 725 kuruşa kadar düşmüştür ve sukutu da devam etmektedir. Gayrimübadiller ikinci tak sitin tediyesine henüz iki aylık bir müddet bulunduğu için sterlinin o zamana kadar vaziyetini düzelteceğini ümit etmektedir • ler. Gayrimübadillere bono tevziatı Karar numaraları 555 ile 590 arasında olan gayrimübadillere dün istihkaklarınm yüzde yirmisi nisbetinde bono tevziatı yapıl mıştır. Tevziata bugün de devam edilecektir. B?bur şah, sök**«*H r«Ham tu*an iiktat Sinan'ır* ta lebelerinden Yusuf'u Hindistan'a davet ediyor 14 91144 akce «îtti. Artık Sinan sadece bir sermimaranı Sinan, bütün büyük san'atkârlar hassa değiidi. «Pe«?ndidei cihan kogibi, hayatında hiç bir zaman yalnız ca Mimar Sinan Ağa» devrinin bir »»••'a* hükü'nds'ı îdi. Mimarlar on bir tek eserle mesgul olmuş değildir. Dokuz sene süren su yolları ve su kedan müsaade almayınca iş yapamımoipri insaafı esnasında bir çok cayac^klar, amelelerin ücretlerini o tesbit edecek, amelelerin hakkinı o ' miler, mescitler, türbeler yapmıstı. müdafaa edecek, Sinan'a ailevî ka | Bütün bu eserler, Sinan'ın oriiinal rabeti olaniar ve hatta köyünün halkl > hüviyetini tasıyan kıymettar birer devletin tahmil ettiği mecburiyet abidedirler, fakat onların arasında Ierd*n~istisna «dilecklrdi. bilhassa Tahtakale'deki Rüstempaşa camii, esi bulunmaz nefis cını tez Türk vatanını süsliyecek olar yinatı ile, bize, Koca Sinan'ın bir a.bideler onun talebelerinin elin mimar olduğu kadar üstat bir dekoden çıkacak, onun yetistirdiği gençratör olduğunu da göstermektedir. lerden biri, Yusuf, Babur Sahın daveti üzerine Hindistan'a giderek, o Sinan, Rüstempaşa camiinin çinile rini, renklerin imtizacına âşina narin rada Delhi, Ağra, Lâhur ve Kismir kalelerini yapacak idi. bir zevk ile verleştirmiş, camlardan tstanbul halkı Kırk çeşme suyu ile giren ışıklarla çini levhacıkların taze can bulmmtu ki semavî bir âfet, renk farklarını riyazî bir itina ile bir tufan ile karşılaştı. hesap etmiştir. tste bunun içindir ki 971 saferinin ilk cumartesi günü Rüstempaşa camiine ne zaman gi idi. Süleyman, seher vakti Halkalıdilse çiniler ayni letafet, ayni can pınar taraflarına avlanmağa cık lılıkla durmaktadırlar. mıştı. Fakat etrafta vağmur alâ Bu hayratın sahibi Sarı Rüstem metleri görünce, maiyyetile beraber Pasa aslen Hırv^t idi. Enderondan AvRs'afanos sahilinde tskender Çeyetismişti. Hüsnü anile olduğu ka lebi bahçesine indi. Hava birdenbire dar ahlâkınm dürüstisi ile de şöhret kapanmış, ortalık gündüzün zindan almıştı. Süleyman devletin en gibi kararmıstı. Arkasından, müthiş kıymetli ricalindendi. Hatta Paşim«ekler, gök gürültüleri ve yıldı • disah Rüstem Pasayı o ka rır~''rla beraber tufanı andıran bir dar beğeniyordu ki kızı Mihyafcmur boşanmıştı. Yağmur ayni rimah'ı ona vermek istivordu. siddetle bir gün bir gece devam etti. Rüstem'i çekemiyenler bir iftira atYetmiş dört yere yıldırım düştü. Hal tılar, Padisaha bu adamın cüam ilkalı deresini basan derya misal selletine müptelâ olduğunu söylediler. ler Iskenderçelebi bahçesinin etraSüleyman Rüstem'in hakikaten bu ilf'nı sararak sarayın içine girdi. müt lete müptelâ olup olmadığını anlahiş bir sel girdabı bizzat Padisahı a mak istiyordu. Hekimler, eğer bir larak sürüklemeğe basladı. Süley • adamın üstünde kehle bulunursa o man boğulmak üzere iken güçlü kuv adamla cüzam illeti yoktur dedi v«îtli ve uzun boylu bir enderun ağası ler. Süleyman hemen etibbayı hassaPadisahı arkasına alarak musan dan Mehmet Halifeyi bu hususun dıraya bindirdi ve muhakkak bir ötahkikine memur etti. Mehmet Halife lümden kurtardı. Süleyman derhal nasılsa bir gün Rüstem'in iç gömlesecdei sükram'kapandı ve halâs ğinde bir bit gördü. Hemen Padisakânna büyük bir servet ihsan etti ve ha haber verildi. Rüstem Pasaya derkurbanlar nezretti. hal Mihrimah Sultan verilerek da • Geceleyin durmadan yağan yağmurun müthiş seli, yeni yapılmış olan su kemerlerinin gözlerini enkaz ve eamur ile tıkadı, temellerini oydu, Muğlava kemerleri gece yarısı kı yameti andıran müthiş gürültülerle yıkıldı. Tufan durduktan sonra Süleyman vezirlerile beraber yıkılan yerleri görmeğe gitti. Sinan da beraberdi. Süleyman* Sermimaranı cihan ve mühendesanı devran Sinan Ağaya» h"'»tlar giydirerek kemerlerin tamiri" memur etti. Kapdanı derya Pivale Paşanın emri altındaki tersane reislerinin leventleri, azepler, forsalar, Yeniçeri ağasının fermanında bulunan Yeniçeri ustaları ve acemi oğ lanlarından tuvana olanlar nöbet nöbet kemerlerde çalışmağa memur oldular. Kemerin tamirine 97 ve mat yapıldı. Zamanın zarif bir şairî de bu vak'a hakkında su beyti söy • ledi: Ohcak bir kisinın bahti kavi talihi yar. Kehlesi dahi mahallinde antn işe yarar. Yeni Eminönü kaymakamı E m inö n ü kaymakamh ğına tayin e dilen Konya mektupçusu Raif Bey işe başlamış ve mezkur kaza dahilindeki devairi res miyeyi teftiş etmiştir. Bir mahkumiyet kararı Müstehcen mahiyette el ilânları tab ve tevzi eden eczacı Kâzım ve matbaacı Havakyan Efendiler aleyhine muddeiumumilik tarafından bir dava açılmıştı. Bu dava JJçüncü ceza mahkemesinde hitam bulmuş, Kazım ve Avakyan Efendiler birer ay hapse, on beşer lira para cezasına mahkum olmuşlardır. Bu cezalar tecil edilmiştir. Raif Bey Yolova'nın yolları Yalova ile kaplıcalar arasında inşa edilmekte olan asfalt yol bitmek üzeredir. Bunun tesviyei türabiyesi bitmiş ve taşlar döşenmiştir. Bir kaç gün sonra zift dökülmesine başlanacaktır. Yalova Bursa yolu, inşaatı da on üçüncü kilomet reye kadar gelmiştir. Belediye Yalova'nın tevsi ve imarı için bir program yapacaktır. Bilhassa Karamürsel ve Bursa kaplıcalarına açılacak yollar bu programa göre yapılacaktır. Bundan başka Yalo • va'nın iyi bir sayfiye yeri olması için oyun yerleri ve bahçeler viicude getirilecektir. Yalova maarif işleri her sene biraz daha inkişaf etmektedir. Yalova dahilinde geçen sene miktarı 19 olan mektep adedi bu sene 23 e baliğ ol • muştur. Oavadan feragat Yine bu sıralarda, Sinan, büyük bir türbe yaptı. Bu türbe yalnız mimarî noktai nazardan değil, manevî cihetten de çok büyüktü. 976 da, Akdeniz kahramanı Barbaros Hayrettin Paşa vefat etmisti. Namına Be şiktaş'ta «bir kubbei musanna» ya pıldı. Ve bundan sonra, Akdeniz'e donanma çıkacağı zaman, Tersaneden hareket olunarak evvelâ Beşiktaş'ta Hayrettin Paşa türbesi önünde demirlemek, koca kahramanın maneviyyatından ümit ve kudret almak, Türk denizcileri için bir an'ane oldu. Mdbadt var Francala 115 kuruşa Bu haftanın ekmek fiatlan dün Belediyede tetkik olunmuştur. Ek • meklik un fiatlarında bir tebeddül olmadığı için fiatın 7 kuruş 10 parada ipkasına karar verilmiştir. Francala ununda tenezzül olduğundan nerhten 20 para tenzil edilmi^tir. Bu suretle francala yarından itibaren 11 buçuk kuruşa satılacaktır. Erenköy'ünde oturan Sadettin Efendi isminde birisi Milliyet gazetesi aleyhine bir hakaret davası açmıştı. Sadettin Efendinin vekili dün mah kemeye gelerek müekkilinin bu davadan ferağat ettiğini bildirmiş, tahrirî ferağatnameyi de mahkemeye vermiştir. Heyeti hâkime davanın sükutuna karar vermiştir. Müderrislerin Maaş cetevli geldi Darülfünun baremi Ve kâletçe tasdik edildi Maarif Vekâleti müderrislerin barem derecelerini Dariilfünun Divanınm kararlaştırdığı şekilde kabul eylemiştir. Maarif Vekâleti tarafından tasdik edilen cetvel dün Darül • fünun Emanetine gelmiştir. Darülfünun müderrisleri teş rinievvel ayından itibaren yeni ba« rem derecelerine göre maaş ala caklardır. Bazı gazeteler müderrislerin barem cetvelinde gösterilen beş yüz, dört yüz, üç yüz lirahk ma > • aşları aynen alacaklarını yaz • « maktadırlar. Bizim yaptığımız tahkikata go« re müderrisler bu sene barem derecelerinde gösterilen maaşlari aynen alamıyacaklardır. Eski maaş ile yeni maaş ara • • şa zammedildikten sonra hasıl osındaki farkın yarısı eski maa lan yekun müderrislere verilecektir. iki gazete aleyhine bir dava Meclis Reisi ve Malulgaziler Kâzım Pş. Hz. Cemiyeti himayelerine aldılar B. Millet Meclisi Reisi Kâ zım Paşa Hazretleri malulgaziler cemiyetini himayeleri altma almışlardır. Cemiyet merkezin den kâtibi umumî İbrahim Beyin riyasetinde bir heyet bu tevec cühe teşekkür etmek ve tazimatta bulunmak maksadile Dolmabahçe sarayma gitmiş, Kâzım Paşa Hazretleri tarafmdan kabul olunmuştur. Meclis reisimiz heyet az»larına çok samimî bir hüsnü kabul göstermişler, samimî iltifatlarda bulunmuşlardır. Kâzım Paşa Hazretleri bu esnada cemiyetin hami reisliğini kabul etmek hususundaki kararlarından da bahis buyurmuşlar, heyet azasından cemiyetin yap • tığı işler, ihtiyaçları ve arzuları hakkında izahat almışlardır. Maluller Kâzım Paşa Hazretleri tarafından gösterilen hüsnü kabulden son derece mütehassis olmuslar, merkezi umumî azasıHI içtimaa çağırarak tahassüslermi bildirmişlerdir. Gazi Hz. Ve Japon'lar Japon ateşemilitri eserini izah ediyor Japon sefareti ataşemiliteri M. Iimora'nın Gazi Hazretleri hakkında bir eser viicude getirdiği ni yazmıştık. M. İimora bu eser hakkında bize şu izahatı vermiştir: « Eserimi tabettirmek üzere Tokyo harp akademisine gönderdim. Eserimde Gazi Hazretle rinden başka en yakın mesai ar kadaşları olan Fevzi ve Ismet Pş. Hazeratından da bahsettim. Kitapta Gazi Hazretlerile İs met ve Fevzi Pş. ların hayatları, askerlikleri, nasıl yetiştikleri izah edilmiş ve müteaddit resimleri dercedilmiştir. Japon'lar Türkiye ve Gazi Hazretlerile çok yakından alâkadar olmaktadırlar. Bu kitap, Japon ya'da «Mustafa Kemal» hakkında yazılmış ilk eser olacaktır.» Amerika'lı hava kahramanları Amerika'Iı hava kahramanları M. Polando ve Boardman'ın Amerika'dan doğruca şehrimize gelmek suretile kırdkları büyük rekora ait tafsilâtı ihtiva eden Amerikan ga • zeteleri Amerika sefiri Mister Gru tarafından Belediyeye verilmiştir. Bu gazeteler, tercümelerile beraber İnkılâp müzesine konulacaktır. iki defa vergi alanlar Mükerrer vergi tahsil eden Maliye memurları hakkında yapılan tahkikatın ikmal edilerek evraki tahkikiyenin Vilâyete gönderildiğini yazmıştık. Bunlardan bir kısmı mühimminin bu işte mes'uliyetleri görüldüğünden evraki tahkikiye be rayi tetkik Vilâyet idare heyetine tevdi edilmiştir. Muddeiumumilik tarafından Milliyet gazetesile dün intişar ve sed dedilen Adalet gazetesi aleyhine matbuat kanununun 35 inci maddesinin B fıkrası mucibince dava açılmıştır. Bu gazeteler, isbatı caiz olmıyan bir sövme ve hakaret davasına ait mahkeme zabıtlarını neşretmekle maznundurlar. 45 lik hanım annesinden dayak yiyormuş 45 yaşlarında Zehra Hanım is minde bir kadm Müddeiumumiliğe müracaat ederek validesi tarafından dövüldüğünü söylemiş, Tabibi adlî tarafından muayenesini istemiştir. insaat ruhsatiyeleri Apartıman ve ev inşaatında Belediyeden ruhsatiye ahndığı zaman binanın kaç kat olacağı da zikredilmektedir. Halbuki bazı insaat sahiplerinin ruhsatiyeden fazla kat çıktıkları görülmüştür. Belediye merkezî şubelere bîr tamim yaparak nazari dikkatî celbetmiştir. Bu suretle ruhsatsız fazla kat insa edenler hakkında ceza tatbik e Kahveciler Cemiyetinde intihabat Otobüsler hakkında siddetli tedbirler Belediye nizamatına muhalif ha rekette bulunan otobüscüler hakkında yeniden bazı tedbirler alınması takarrür etmiştir. Kaza yapan otobüsIerin ruhsatiyeleri istirdat edildiği ve bunlar mahkeıneye verildiği halde kazaların önü ulınmadığı görüldüğünden Belediye bu suretle yeniden siddetli tedbirler almak lüzumunu hissetmiştir. Yalova'da bulunan Vali ve Beledive Rtisi Muhittin Bey İstanbul'a çeldikten sonra bu ted birler tesbit edilecektir. Muhittin I . bu işle bizzat meşgul olacaktır. Dün çıkan muvazaalı bir gazete kapatıldı Kahveciler Cemiyeti meclisi idare intihabatı dün cemiyetin Cağaloğ lu'ndaki merkezinde icra edilmiş tir. Meclisi idare için Galip, Hamdi, Ahmet, Mustafa, İsmail Hakkı B. ler aza ve Mustafa, îlyas, Faik, Mehmet, Fikret ve Ramazan Beyler de yedek aza olarak namzet gösterilmislerdir. Dün de mahut «Yarın» m istihales) olarak «Adalet» isminde bîr gazeta intisar etmis, fakat polisçe yapılan İntihabat akşama kadar devam et tahkikat neticesinde bunun da Yarıa, miştir. Rey atanlar nisabı ekseriyeti sahipleri tarafından muvazaa suretiie) doldurdukları takdirde sandık kü nesredildiği, hatta evvelce «Yarın» uf tahrir müdürlüğünü yapan Habil A* şat edilerek reyler tasnif edilecek dem Bey tarafından Naci tsmail tir. Ekseriyet olmadığı takdirde genami müsieariie çıkarıldığı anlaıla* lecek pazartMİy* tekrar intihap yarak seddine karar verrimî? re düq pılacaktır. öıkşam bu karar tatbik ednmlstir, Son yağmurlar faydalı oldu Son yağmurların çiftçi için çok faydalı olduğu haber verilmektedir. Çifçiler 15 gün sonra yulaf, tesrinîevvelin yirmisinde de buğday «k • meğe hazırlanmaktadırlar.