20 Ağustos 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

\r "Cumhuriyet 20 A^ustoa ATTILA Muharriri: Marcel Brion 116 Mütercimi: Mustafa Natmk Sehir ve memleket haberleri Kadın Bir liği I Fikret ihtifali Dün büyük şairin hatırası taziz edildi j Sjyasî icmal İngiliz lirası ve cihan siyaseti Müstahdemler Şimdiye kadar 4,000 kisi tescil edildi Darülfünunluları aza almak istiyor Kadm Birliği idare heyeti dün aktettiği içtimada teşkilât ve faaliyetini tezyit etmeğe karar vermiştir. Bu meyanda Darülfünun gençliğinin de Kadm Birliğine iştiraki münasip görülmüştür. Biriik heyeti idaresi Darülfünun Birliğinden bazı azaları birliğe da vet ederek bu hususta görüşmüştür. Fakat Darülfünun tatil ol • duğu için talebeyi toplamak ve bulmak imkânı olmadığından bu işin bir iki ay kadar tehiri muvaf ık görülmüştür. Kadm Birliği Darülfünun gençleri ile teşriki mesainin faideli oIacağı kanaatindedir. Projeye göre Darülfünun gençleri peyderpey Kadm Birliğine aza kaydedilecek ve birlik aza yazılmıyan gençlerden istifade e derek halk için konferanslar tertip edecektîr. Birlikten muhtelif köylere gi den irşat heyetlerinin hepsi avdet etmişlerdir. Yalnız son bir heyet yakında Şile köylerine gidecek tir. Kadm Birliğinin heyetleri köylere gitmekle köylüler için gelecek sene de muhtelif Istanbul köylerine irşat heyetleri gönde rilmesine karar verilmiştir. Birlik dünkü içtimaında bir gardenparti vermek için müza keratta bulunmuştur. Hün ordusunda vahdetizlik ve maneviyat bozukluğu Şikâyetler Eşref mate talik.. | d«y«n ııddiyet ve kavga çıkiyordu. Bütün ordu bir kumanda Zaten bu ordunun manevrası altında toplanmış olmakla bera ve kumandası çok müşküldü. Lâber madun ceneraller, kendilerine tin müverrihlerinin saydıkları eya en tehlikeli vazifelerin tahmil samiye göre Attilâ ordusunda : edildiğinden ve yahut müstahak İskandinavya, Slâv,, Cermen olduklarından daha az ganimet ve ırklarına, Altay'dan Ren nehriri' şeref verildiğinden şikâyet ediyor Baltık'tan Azov denizine kadar ve bu yüzden mutazarrır olduk bütün milletlere mensup askerler larını söylüyörlardı. Eğer muzafvardı. Bu esamide, Lâtin müverrihlerinin tanımadıkları Asya ırk feriyet olsa idi, bu dahilî küçük kavgalar unutulur, silinirdi. Falarına mensup kıt'lar da vardı. kat mağlubiyet bu gibi garezleri Bunlar meyamnda şüphesiz sarı ırka mensup her çesit asker, Çin' kuvvetlendirir, kavgaların daha çetin, daha hakaretamiz olmala lilerden tutunuz, Nepal'lara varıncıya kadar her nevi insan tnev rına sebebiyet verir. Hün'ler, Troye'in yağmasına müsaade ecuttu. Bu gayrimütecanis anasırı dilmediğinden, Ostrogotlar da birbirine bağhyan hakikî hiç bir Orlean önünde vakit kaybetti rabıta yoktu. Bu askerler arasmda ğinden dolayı Attilâ'dan şikâyet yegâne vahdet noktası, ayni kuvediyorlardı. Siyasetin yalnız nevette olan yağmagerlik arzusile ticelerini nazari dikkate alan bu sergüzeşt meyil ve meraki idi. Böyle muazzam bir orduya ancak insanlar mağlubiyetini yalnız fe büyük bir aşk ve nefret mefku lâketli bir vak'a gibi telâkki et • residir ki tecanüs ve vahdet te • mekle kalmayıp bu hezimetin Atmin edebilir. Halbuki Attilâ'nın tilâ'nın sefer plânımn yanlışlığını tâbileri ona hizmet ediyorlarsa meydana çıkardığını da söylü bunu ıztıraren yapıyorlardı, ona yorlardı. Böyle hallerde, herkesin karşı mağlup oldukları için çar kendi plânımn, programının münaçar beraberce hareket ediyor kemmeliyetini iddia etmek, insanlardı. Hün prensleri, evvelce haiz hğın ebedî bir âdetidir. oldukları hürriyet ve istiklâli elKavvei maneviye bet için için özlüyorlardı. Hulâsa Görülüyor ki, Hün ordusu, uğAttilâ'nın kumanda ettiği bu inradığı maddî zayiattan ziyade san kütlesine lâzım olan şey: mütevali muvaffakiyetsizliklerin neticesi olan kuvvei maneviye Bir ruh bozgunluğundan duçari zaaf olİdi. muştu. Meydan muharebesini taHırs ve tamah üzerîne müesses olan bir fetîh baki kalmak ve kuv kip eden gece, ordugâhta gezervetini kaybetmemek için zaferle ken Attilâ görmüstü ki, tâbi prenslerde kıskanç bir hiddet, kulaktan rin mütemadiyen tevalisi lâzım kulağa fısıldanan dedikodular var dır. Bu orduyu tutan ona kuvvet dır. Askerde kuvvei maneviye kâveren sey, muvaffakiyetin ver milen bozulmuştur. Hün Kralı, liği sun'î sevk ve tehalüktür. HaŞalon meydan muharebesindeki leti ruhiyesi bu merkezde olan muvaffakiyetsizliğe rağmen hâbir ordunun ilk muvaf fakiyetsizlâ Roma'lılardan daha kuvvetli Iikie sarsılacagı muhakkaktır. idi. Onlara adeden faikti. ŞüpheAttilâ, geçtikleri memleketlersiz onları harben mağlup edebilirde yağmagerlik yapılmasına müdi. Fakat artık ordusunda ku saade etmediği zaman, yabancı askerler, hatta Hün'ler bile mem mandana sevk ile körkörüne itanuniyetsizlik eseri göstererek mı at eden, ilk emirde derhal bütün rıldandılar. «Geçtiği yerde ot bit varlığı ile ateşe atılan hararetli hamleyi göremiyordu. Ordusu omez masalı» aslü esası olmıyan na itaat ederdi. Fakat bu itaatte çocukça uydurulmus bir yalan sevk ve tehalük olmıyacaktı, bu, dır. Attilâ süvariden mürekkep hararetsiz bir inkiyat, zorla bir bir ordunun otu ne kadar tasar sürüklenmeğe benziyecekti. Bir ruf etmesi ona ne derece hürmetordu böyle maneviyat ile muzafkâr olması lâzım geldiğini takdir fer olamazdı. İhtimalki kendisi ederdi. 0nun için avdet edilmesi bile zafere inanmıyordu, nefsine ihtimali olan bir memleketin hiç itimadını kaybetmişti. bir veçhile yağma ve taraç edil Büyük emel mesine müsaade edemezdi. Nitekim (Gol) ün yağma edilmesine Peki ama, büyük fetih ne olameydan bırakmadı. Maalesef her caktı? Roma Konstantaniye, tran hangi bir asker ki mahaza yağma ve Çin ne olacaktı?... etmek için harp eder ona, yağma Attilâ büyük emelden vaz geçcıhk menedilir edilmez bütün mu memişti. Bunu ileride tahakkuk harrik manevî kuvvetini kaybetettirmeğe karar veriyordu. Hün miş, bütün cengâverlik hamlele hükümdarı, kendisine has olan rini gevşetmiş olur. sabır ve tevekkül ile gayesini Bundan başka, Ostrogot'ların Gepit'lerin ve Attilâ'nın kumandası altında toplanmış sayısız milletlerin reisleri arasmda mütemaYoklama mahalline gelen maaş / ashabına sırasile numara verilecek ve her on isim yazıldıkça bu cetvel tediye gişesine gönderilecektir. Kendilerine mahsus günü geçi renler; müteakıp günlerde o gün maaş alacaklar arasında numara sırasına tâbi olmak şartile kabul edilecak, fakat henüz günü gelmiyenler günlerini bekliyeceklerdir. Yoklama muamelesi bizzat eshabı maaşın huzur ve muvacehesile ve bilvasıta müracaat etmek mecburi yetinde bulunanların yoklaması da tahakkukatta sıhhati temine medar ola bilecek kuyut ve şerait tahtında icra edilmiş olmasına göre maaş tediyesinde bizzat eshabı maaşın huzu runu şart ittihaz etmeğe ve bilvasıta müracaat edenleri de yoklamadaki kayıt ve şartlara tâbi tutmağa artık mahal ve sebep kalmadığın • dan tediye mahallinde her hangi bir maaş sahibinin cüzdanile mührünü hâmil bulunan kimselere hiç bir müşkülât çıkarrradan tediyat yapıla caktır. Bu meyanda cüzdanlarını mukrizIere vermiş olan maaş sahiplerini cüzdanlarını kurtarmak ve maaş • larını bizzat almak hususunda ötedenberi vukua gelen müracaat!*]* de talik ediyor, eşref saatin henüz hulul etmediğine kanaat ediyordu. Mdbadt var Manevra müşkül; vahdeUizlih Fiat listeleri Lokanta, otel ve hamam gibi müesseselerin fiat listelerini üç nüsha tanzim ederek asmaları Belediyece kararlasmış ve bu kararın tatbiki için eylul nihayetine kadar mühlet verilmiştir. Teşrinievvelden itibaren fiat listeleri asılaraktır. Mezarlıkların devrr Yeni yapılan mezarlıklar nizamnamesi henüz îstanbul'a tebliğ edilmemiştir. Nizamname gelince Ev kafın elinde bulunan 150 kadar mezarlık Belediyeye tamamen devre dilecektir. Evkaf bunların teslimi için emir almıştır. Bunların bazılarına cenaze defnedilebilecektir. Ne kadar gazete çıkiyor Vilâyet, gazetelerin ve mecmualann istidalarını kabule devam et mektedir. IstanbuFda 55 gazete ve risalenin mevcut olduğu anlaşıl mıştır. Son şekil ile bunlardan bir kısmı tasfiye edilmiş olacaktır. fh) SS1F 0 0 <£0 © Rekabet kalkabilir mi ? Almanya Başvekili Her Buring'in Deyli Meyl gazetesine cihan rekabeti hakkında verdiği beyanat memIeketimizin iktisat mehafilinde bü yük bir alâka ile karşılanmıştır. Başvekilin bütün Avrupa devletlerine; rekabeti kaldırarak eşyalar üzerinde beynelmilel bir narh konması hakkındaki teklifinin bütün milletlerce hüsnü kabul görmesi temenni edil mektedir. Naki B. istanbul'a geldi Ticaret Müdiri Umumisi Naki B. şehrimize gelmiş ve dün Ticaret Müdirîyetine ve ihracat ofisine giderek son ticarî ve iktisadî vaziyet hak kında malumat almıştır. sureti mahsusada nazari dikkate alınacaktır. Maaş sahibi sadece cüzdanının sarraf tarafından hiç bir vekâletnameye müstenit olmaksızın zaptolunduğunu ifade ederek cüzdanının is tirdadını, maaşının kendisine tediyesini baarzuhal talep eder. Bu gibilerin müracaatleri kabul edilecek ve tediye gişesine malumat verilerek cüzdanı ibraz edenden noterden musaddak vekâlet istenecektir. Mübriz bu vekâletnameyi hâmil değilse cüzdan ve mühür istirdat olunarak maaş sahibine verilecek ve maaş tediye olunacaktır. Eshabı maaştan bir kısmı cüzdanlarını zayi etmiş olduklarından bahsederek maaşlarının başkasına ve rilmesini istida ederlerse keyfiyet ilân olunduktan sonra muaroele yapılır. Tediyeye on beş eylul akşamı saat altıda nihayet verilecektir. Eylulün 16 ıncı günü her Malmüdürü bor • droları ele alarak tediye edilen miktar ile edilmiyen miktarı tahakkuk ettirerek keyfiyeti bordronun zirine derç ve tasdik ederek Defterdarlığa göndcrecektir Mlaaırllft« v® Kıbrıstan muallim isteniyor Kıbrıs Valii Umumisi Hariciye Vekâleti vasıtasile Maarif Vekâ letine müracaat ederek Kıbrıs'taki Türk lisesi îçin üç muallim ve bir müdür istemistir. Vekâlet Maarif Müdiriyetine bu talebi büdirerek taliplerin listesini istemiştir. İngiliz lirası bugün cihan siyâ « setinin en büyük mes'elesi oldu. Şimdiye kadar cihan iktisadiyatmıa Hizmetçi ve emsali müstah • vahidi kiyasisi addolunmn tngiliz Tevfik Fikret'i; Türk edebiyatına geniş ve taze bir cereyan vermiş, demlerin Belediyece tescili devam lirasının itibarı sarsılmış olduğun dan tabiati ile cihan siyaseti bundan senelerce san'at ve ahlâkm ideetmektedir. Şimdiye kadar 40 müteessir olmuştur. tngiliz lirasının al bir nümunesi halinde edebi mürebbiye, 110 hizmetçi, 60 uşak, itibarı demek Ingiltere devletinin yatımıza hükümran olmuş ve 60 bahçivan, 36 hususî şoför ve malî kuvvet ve emniyeti demektir. gelecek nesiilere akide ve ör 80 aşçının muamelesi bitmiş ve I İşsizliğe bir çare bulaeağı iddia* neklerini miras bırakmış olan sile propaganda yaparak umumî in* cüzdanlarını almışlardır. Bun bu yüksek şairimizi kaybedeli 16 tihabatta en çok rey alan araele fır lardan başka 4000 müstehdemin sene oldu. Bu hassas ve ince ruhlu kası iktidar mevkiine geldikten sonisimleri kaydedilmiş ve bunlar şairin vefatından sonra her senei ra işsizliğin önünü alamamış ise de Belediyece muayeneye sevkedildevriyesmde yaranı onun Rumeliişsiz ameleye hazinei milletten bol miştir. Belediyenin tahminine hisarı tepelerine yakın olan aşiya bol muavenet ederek bunların ter • fihine muvaffak olmuştur. nında toplanırlar ve hatırasını tes'it göre îstanbul'da bunun bir misli ederlerdi. İşsiz ameleye muavenet vaıifesi daha kaydedilmemiş müstahdem bunlara mahsus sigortalar sandıguıa Şairin adını anmak ve ruhunu şavardır. aittir. Bu sandığın sermayesi amele deylemek istiyen arkadaşları, peresBelediye; bazı müstahdemle • ile patronlardan alınan aylık his tişkârları bu içtimaı bîr iki aene • rin hırsız ve bazılarının da tra selerdir. Fakat işsiz amelenin mik denberi aşiyandan karargâhı ebe tarı hadden fazla arttıktan sonra bu hom ve sair hastahklarla malul disine naklettiler. Şair Filorina'lı sandığın sermayesi tükenmiştir. olduğunu tesbit ettiğinden bun • Nazım Beyin delâleti ile dün gene Sosyalist hükumeti bu müflis sanlara vesika verilmemiş ve işten Fikret merhumun Eyüp'teki meza dığa her sene yüz milyon İngiliz liramenedilmiştir. nnın başında bir ihtifal yapıldı, hası, yani bir milyar Türk lirası •eriyor, tırası taziz edildi. 27 ağustosta müddet biteceği Sosyalist hükumetinin amelenin Dünkü ihtifalde Filorina'lı Nazım nazarındaki itibar ve mevkiini muiçin şimdiye kadar müracaat etB., Fikret'in çocuğluğuna ve gençhafaza ve takviye için müflis san memiş olan müstahdemlerin liğine ait şimdiye kadar bilinmîyen dığa mütemadiyen yardım etmiş olbelediyeye veya ihtiyar heyetle tafsilâtla dolu uzun bir nutuk söy ması devletin maliyesini ta esasınrine müracaat ederek tescil mudan sarsmıştır. Mister Makdonald lemiş ve kızı şaire Meliha Nazım amelesini yaptırmaları lâzımdır. geçen mayısta bütçede tasarruf için H. da bir şiir okumuştur. Sir (Moy) un riyaseti altında Uç f ırHenüz, bıraktığı boşluğu doldu 27 ağustosa kadar tescillerini ka mümessillerinden teşkil ettiği ramadığımız büyük şaire rahmetler yapmıyan hizmetçilerden ceza akomisyon raporunda yeni bUtçenin dileriz. lınacaktır. Bu cezalar 3 liradan lâakal yüz yirmi milyon İngiliz H50 liraya kadardır. Ceza miktarırasına baiiğ olacak açığını kapat mak için evvelbeevvel işsiz amele nın tesbiti işi kaymakamhklara sandığına verilen iane tahsisatından bırakılmıştır. altmış milyon İngiliz lirası tasarruf yapılmasını teklif etmişti. tngiliz lirasının itibarî ve tngiliz Yeni matbuat kanununun birin fmparatorluğunun malî vaziyeti teh' ci maddesi güfteli ve küftesiz musiki likede olduğundan muhafazakârlaeserlerile gramofon plâklarını da C. H. F. grup reislerinden Afyonrın lideri Mr. Baldvin dahi istirahat matbua olarak kabul etmektedir. karahisar meb'usu Ali Bey bir, iki etmekte olduğu Fransa kaplicalarınBu itibarla bu gibi eserler de tetkik güne kadar şehrimize gelecektir. dan alelâcele Londra'ya dönmüş ve edilmektedir. Musiki eserleri şim • Başvekil ile temasa girmiştir. Gerek diye kadar tetkike tâbi tutuluyor • hükumetin, gerek muhalif fırkaların du. Yeni kanunun mevkii mer'iyete C. H. F. Kâtibi Umumisi Recep derhal faaliyete gelmesinin başlıca girmesi üzerine Müddeiumumilikte Bey Yalova'ya gitmiştir. Recep Bey saiki İngiltere Kralınm olduğu söyihdas edilen tetkikat bürosuna bu bir, iki güne kadar İstanbul'a döneleniyor. Umuru devlete pek nadir gibi eserlerden de ikişer nüsha göncektir. müdahale eden Kral altıncı Corç derilmesine başlanmıştır. İngiliz lirasının itibarını ve împaraGüfteli ve güftesiz musiki eser torluğun «tieînt tüyük tclılik«<l« erör. leri ve notaları, gazeteler ve mecmudüğünden umum rical ve fırkaları alar gibi tetkik edilmektedir. Ancak müttefikan hareket ve mücadeleye gramofon plâklarmm tetkiki için Dün, Tiitün İnhisarında çalısan davet etmiştir. Cihanın huzur ve sebunların bilfiil gramofonlarda çadört Maliye murakıbına Maliye Velâmeti bir derece bu mücadelenin lınması icap etmektedir. Bunun te kâletinin emrile işten el çektirildiğini neticesine tâbidir. mini için de bir gramofon makine yazmıştık. Idareden verilen malu MUHARREM FEYZt sinin alınması zarurî bulunmakta matta bu murakıpların işten el çekdır. tirilmiş olmıyıp, birinin açıkta kal • ması icap ettiği için, nizamî mua melenin tekemmülüne kadar mu • Lusi Mına, Seniye, Handan, Nivakkaten açığa çıkarıldığı ve üçü • hal, İffet Hanımlarla Celâl, Yaşar, Saffet, Mehmet, Kemal Beyler ve ar nün yakında tekrar vazifeye başlı kadaşları birleşerek Şehir tîyatrosu yacağı tasrih edilmektedir. namile bir temsil heyeti vü cude getirmişler ve işe başlamışlardır. Yeni matbuat kanununda iki nofc. tai nazar dikkatimizi celbetti. Bu Rüsumat Müdiri Umumisi Ihsan noktaları alâkadarlann nazari dikZafer ve Baskumandanlık bayraRifat Bey dün şehrimize gelmiştir. katine vazederîz. mı günlerinde tebrik telgrafı çekeBugün Rüsumatı ziyareti muhte • Kanunun 30 uncu maddesi, Türk cekler için Himayeietfal Cemiyeti gü meldir. Ceza kanununun 156 ıncı maddesi zel nümuneler hazırlamıştır. Telgrafsarahati haricinde kendilerine mevhanelerde bulunan bu nümunelerle telgraf çekenierden 15 kuruş fazla du vazifenin ifasmdan dolayı B. M. alınacaktır. Bu paralar Himayeiet • Meclisi azasından, İcra Vekilleri He« fal yetimlerine tahsis edilecektir. yetinden ve resmî heyetlerle devlet memurlarından biri veya bir kaçı Adana barlarından birinde bir hakkında isim ve madde gösterilmitstanbul meb'usu Vasıf Beyin te dansöz sahnede iken kemancıya kızyerek müphem ve sui zannî davet şebbüsile Fatih'te bir sanayi mın • mif ve hemen aşağıya athyarak bir edecek mahiyette mütecavizane yazl takası tesisi düşünüldüğü yazılmıştı. sandalya darbesile çalgıcının başını ve resimlerle B. M. Meclisinin ve İ c Yaptığımız tahkikata nazaran şimyarmıştır. ra Vekilleri Heyetinin ve resmî hedilik buna imkân yoktur. Esasen şeyetlerle devler memurlarının bir veya hir hududunun darlaşması imar nokbir kısmınm şeref ve haysiyeti ihlâl tai nazarmdan elzem addedilmekteIzmir Kemeraltı mevkiinde Tevolunursa, mütecasirlerin üç aydan dir. Bu yapıldıktan sonra sanay! fik zade Hüsamettin kardeşlerin Ualtı aya kadar hapsolunacağını â « mıntakasının bilhassa Boğaz'm Acuzluk magazası bir yangın netice• ' Snadolu cihetinde tesisi daha lüzumlu sinde yanmıçtır. Mağazadaki eşyanın mirdir. addedümektedir. kıymeti 35 bin liradan fazla idi. B u 3 0 uncu m a d d e d e m e v z u u bVı« sedilen ceza kanununun 156 ınc maddesinin bu mevzuat ile derece i alâkasını anlıyamadık. Çünkü ce7~> kanununun 156 ıncı maddesi Rei. • cumhur Hz. ne karşı vuku bulac< sui kast mütecasirlerinin idam ec leceği hakkındaki ahkâmı ihtiva ; • mektedir. Matbuat tetkik bOrosu için gramofon lâzım Ali Bey geliyor Recep Bey Yalova'da ,. . lolhBsaHaırdla işten elçektirilen murakıpler Yeni bir tiyatro Matbuat kanunu İki rnadde ile ceza kanunu birbirini tutmuyor Tebrik telgrafı kâgıtları Umumî Mödör şehrimizde Sanayi mıntakası kabadayı bir dansöz! izmir'de bir ticarethane yandı Prens Yusuf KemaTin yatı " Pst „ muhakemesi başladı Şehrimizde fransızca olarak in tişar eden Pst mecmuası Mes'ul Müdürü Osman Hâmit Bey, müstehcen şekildeki neşriyatından dolayı mevkufen İkinci ceza mahkemesine verilmişti. Dün bu muhakemeye baş Ianmıştır. Davaya mevzu olan fikralarm noter vasıtasile tercüme edilen suret leri okunmuş, maznun, bunların müstehcen olmadığı iddiasında bulun muştur. Muhakeme bazı hususat için pazartesiye talik edilmiştir. Gene matbuat kanununun 12 m 1 maddesinin H fıkrası, ceza kanun~ • nun 587 inci maddesinin birinci fıi • rasında yazılı suçları işliyenler ı gazetecilik yapamıyacağını imirdL. Ceza kanununun bu maddesî ise eski ceza kanunundaki ceza isimlerini yeni ceza kanununa göre değiştir mekte olup fikrimizce, yalnız tarifi havi bir maddedir. J Ceza kanununun bu iki maddesî ile matbuat kanununun bunlara temas eden madde ve fıkraları ara sında münasebet göremediğimizden bu madde numaralannın matbuat kanununa, ağlebi ihtimal, yanlış olarak çeçtiği anlaşılmaktadır. Alâ kadarların bu hususu tenvir etmeleri lâzııadır. Mısır'm en zengin Prenslerinden, Prens Yusuf Kemal'in yati dün lımanımıza gelmiştir. Halen Londra'da bulunan Prens te bir kaç güne kadar şehrimize gelerek şehir ve civarında bir müddet kalacak ve avlanacaktır. Prens Yusuf Kemal, her sene yazın yatile İstanbul'a gelerek mevsimin bir kısmını burada geçirmek ve avlanmak itiyadındadır. Kendisi üstat bir avcıdır.