17 Ağustos 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

:i SENE No. 2614 Î 1 7 •»•• AGUSTOS 1931 r 1 C I VUNUS , u.nMimn^uıttnmttJ İDAREHANESİ^ \ 9ü\Hnnuıuu!iu(t I.IIMMIKIIJ ılairei malısusa : f: İstanbul Cumhuriyet'* 1 : 1 "Posta kutusu: N° 2 4 6 T ^ l o f r\r% • Başmuharrlr idar« müdürü 22365. Matbaa *'WII Tahrir müdürü ,J 2323© : 22366 ^• 2047»! Nfishası Dahiliye Veklli Canakkale Şehltlarini Buğday mes'elesi Fransa'da ve bizde 9 ağustos tarihli Tan (Le Temps) gazetesinde (Paris'te ekmek fiatı) serlevhası altında şu bir kaç satırı okuduk: cBuğday ve an piyasalarile müte <nazir olarak Seine eyaletinde ek <mek fiatı yannki pazar günündenKİtibaren beher kiloda 2,40 franktan t230 franga indirilecektir.» Dahilî ihtiyacına tamamen kifayet etmemekle beraber Fransa esasen çok buğday istihsal eden bir ziraat memleketidir. Yukanki fiat ları bizim paramıza tercüme edecek blursak 2 frank 40 santımın 19 bu çuk ve 2 frank 30 santimin de 18 buçuk kuruş kadar bir şey olduğu • nu görürüz. Bu fiatlar da kilo üze rindendir. Demek ki bir ziraat memleketi olan Fransa'da ekmek fiatı Türkiye'ye nisbetle lâakal iki misli fazladır. Buğday ve un fiatları da bna göredir tabiî. tstihsal şeraiti ise behemehal bizimkine nisbetle lâ akal 34 misli fazla randman verecek surettedir. Eğer vaziyet serbest bırakıVrsa Hünya buğday fiatları ekmeğin beher kilosunu Fransa'da dahi 67 kuruşa yedirecek halde iken ne için orada ekmeğin beher kilosu lâakal 18 kuruştur, ve bu hal nasıl böyle temin olunuyor? 5 Knrnştar her yerde İsmet Pş. ile Vekiller dün Ankara'ya gittiler Bugün Heyeti Vekile Ankara'da toplanacak ve bir kısım işlere bakacaktır Gitti Balkan Hariciye Nazırları içtimaı Teşrinievvelde İstanbul'da toplanacaklar Teşrinievvelde şehrimizde topla • nacak olan Balkan konferansı programını hazırlamakla meşgul bulunan konferans komitesi salı günü toplanarak Balkan sergisi ile kon feransta mevzuu bahsolacak mes'ele ler in raporlarını hazırlıyacaktır. Geçen sene birinci defa olarak Atina'da aktedilen Balkan konf eransında; her sene konferanstan evvel, bu konferansın toplanacağı memle kette Balkan Hariciye Nazırlarının iştirakile bir içtima yapılmasına karar verilmiş olduğundan teşriniev • •elde Balkan devletleri Hariciye Nazırlarının şehrimize gelmeleri ve bir içtima aktetmeleri muhtemeldir. Bu konferansta her Balkan hükumetini 30 murahhas temsil edecektir. Dahiliye Vekili dün Çanakkale'ye gitti Vekil B. şehitler abidesini ziyaret ve mühim bir nutuk irat edecektir MEMLEKET MEKTUBU İsmet Pş. ve Hariciye Vekili Tevfik Ruştü B. hareketten evvel vagonun pencerestnH* siyonel treninin arkasma bağlanan Başvekil tsmet Pş. Hz. ile Hariciye, Maliye, Maarif ve Adliye Vekilhusuıî vagona binmişlerdir. Başyazıcı efendi! leri dün öğle trenile Ankara'ya gitHariciye Vekili Tevfik Rüştü, MaOldum olasıya işin içinde bulundutumişlerdir. İsmet Pş. Hz. Yalova'dan arif Vekili Esat, Adliye Vekili Yu • muz için buğday mes'elesinde Ziraat BariDahüiye Veküi Şükrü Kaya B., Canakkale şehitlenni motörle Pendiğ'e geçerek konovan* İMabadi 4 üncü sahife&e) kasının borca mukabil aynen mal kabnl Bu halin nasıl böyle temin olun • ziyaret ede cek ve şüheda abidelerine çelenkler koyacak etmesi k&rarının nihayet sıfıra müncer duğunu anlatmak için orada temin olmak ü«ere ne gibi tesir safhalanndan Evvelki akşam Yalova'dan şeholunan bu halin kâfi görülmemekte ş geçtiğini sırasile size arz ve hikâye edeolduğunu söylemek daha müessir bir da Şükrü Naili rimize geldiğini yazdığımız Dayün: ifade teşkil etse gerektir. Filhakika Pş.,Vali, ValimuEvvelâ, Ziraat Bankası piyasadan mu hiliye Vekili Şükrü Kaya Bey ve Fransa'da buğday yetiştiren çif tçiler ayyen bir fiat Ue mal kaldırarak fiatın Umum Jandarma kumandanı Kâ< avini, Ankara lehine temin olunan bu vaziyeti kâfî bn raddelerde durmasını temin edecek Valisi, Polis Müdürü, Beyoğlu zım ve kolordu kumandanların görmiyen kimseler vardır, ve mes'ele sandıktı. Böyle olsa belki bu tedbirin dan Ali Hifanet Paçalar «GülceL kaymakam, B. lerle di|er pek çok orada dahi münakaşa mevzuudur. bir faydası olurdu. maU vapunle dün «aat »ki buçuk , M v a t tarafmdan te«yi edilmi, Yukanda kaydettiğimiz 9 ağustos Fakat böyle olunca da Ziraat Bankası zoraki bir yükseklikle almış olacagı bu ta şehrımızden Çanakkale'ye mü l erc Jî r . tarihli Tan (Le Temps) gazetesi erte(Mabadi 2 4id sahifede) bnğdaylan ne yapacaktı? Bilâhare sara teveccihen hareket etmişler ve I si 10 ağustos tarihli nüshasında (buğrma satarak kendinin açık vermesl ihday siyaseti) dîye bir makale neş • timalini nasıl göğüslerdi? rediyor. Bu makalede mütalea edi Nitekhn siz bile bu noktadan telâşa dülen mevzu buğday fiatının istikran serek aman vaz geçtik, bu işten Ziraat mes'elesidir. tsteniliyor ki Fransa'da Bankası bari lararlı çıkmasın, o da milbuğday fiatı rençperi teşvik ve hi • letin ve bilhassa köylünün müessesesidir mayeye kâfi müstakar bir fiat olsun. dediniz. Ziraat Bankası da bunu hesap etmis. oFransa Ziraat Nazırı M. Tardi • lacak ki iş vara vara nihayet bankanın yö, ki bir müddet evvel Başvekil idi, köylüden borca mukabil mal kabul et ahiren bir ihtarname neşrederek deAlişar'da bulunan Hiüt devrine ait eserler (Kttabelerin bir kımı resimde görülen mesine dayandı. ğirmencileri una karıştırılacak ec Bu noktada da sanki böyle bir karar kutunun içindedir, diğerleri X îşaretüe gösterilmiştir) nebi buğdayı nisbetine dikkate da aluıır aluımaz köylü borcuna mukabil vet etmistir. Fransa'ya hariçten anYozgat Vilâyetine mensup A yazılar okunabildiği takdirde bnğdayını götürüp Ziraat Bankasına vecak millî mahsulün eksiğini ikmal rivermef e koşacakmış gibi diğer bir korku Iişar kasabasında beş senedir Turk tarihi hakkında mühim maedecek kadar buğday ithali esası hafriyat yapmakta olan (Ame lunaat elde edileceği ümit olun • hâsıl oldu. Denildi ki Ziraat Bankası da kabul ve tatbik edilmektedir. Bu nisaldıgı mallan nihayet piyasaya arzederikan tilim heyeti) nitı son za maktadır. betin Fransa'da ne olduğunu bilmicekse fiatlar gene düşecek, ve hatta banmanda tarihî kıymeti haiz kita • kanm böyle hareket etmek mecburiyeti Hafriyat esnasînda bu kitabe • yoruz. Fakat geçenlerde ltalya için beler bulduğunu dünkü nüsha • Italya'da % 5 olarak kabul ve ilân lerden başka gene eski Hitit'lilere hasebüe piyasa daima bugün veya yann banka tarafından getirilecek bu mallann mızda Ankara telefonu olarak edilmiş olduğunu görmüştük. Yani ait bir ev de meydana çıkanl tehdidi altında kalarak mal ortaya çık yazmıştık. Bu heyet beş senelik %95 yerli, 5 yabancı. Fransa'da da miştır. Ev muntazam bir şekilde nudan dahi daima fenalaşmakta, hatta takriben böyle bir şey olacaktır. De sürekli mesaisine rağmen şim • daha ziyade fenalaşmakta devam ede diye kadar eski devirlere ait an dir. (Amerikan llim heyeti) Mr. ğirmenciler un imal ederken yerli Fonder Oxten'in riyasetinde fa eektir Hatırlar mısınız, siz bile Cumhuıive yabancı buğdayları bu nisbetler cak, çanak, çömlek, iğne ve saire yet'te bankayı borca mukabil alacağı buğaliyetine devam etmektedir. He daylan hemen piyasaya arzetmiyeceğine dahilinde karıştırmış olacaklardır. gibi az kıymetli bazı vesaik elde Demek ki milletin yediği ekmek için yeti ba muvaffakiyetinden dolayı dair resmi bir ilân yapmağa davet ettiniz. edebilmişti. Son bulunan kita • Diyordunuz ki banka aldıgı mallan ya birinci derecede yerli mahsulü kulbeler yirmi kadardır; üzerlerin • tebrik ederiz. Şimdilik yalnız Aharice sevketsin, yabut stok yapsm, her lanılacaktır. Hşar'da çalışılmaktadır. de eski Hitit yazıları vardır. Bu halde piyasaya çıkannasın, ve bu sene Bundan başka Fransa'da ve îtal IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIUHIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiniMIHMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIII piyasayı o kadar bugdayuı ağırlığından ya'da yerli buğdayı himaye etmek lâbet ve istikran Frannz köylerinin dar ecnebi buğdayı karıştırılabile • kurtarmış bulunsun. için ezcümle kredi teshilâtı başta oliçtimat ve siyasî salâbetine teminat ceğinin tayini hususunda kezalik Belki banka böyle yapar. Fakat henüz mak üzere daha bir çok tedbirler asayılıyor, ve Cont de Fels bilhassa hükumetin haiz olduğu salâhiyet. Hâlâ maaşları taayyün etmiyen Darülfünun müderrislerinden bir grup resmen öyle bir ilân yapılmamış olduğu lınmıştır. Çiftçi malını derhal sat bu noktada ısrar ediyor.» Tan, fazla olarak zürraa mal mu için o nokta hâlâ açıktır. Darülfünun divanı dün saat 10 da bütün fakültelerin bütçesini ikmale mağa mecbur değildir. Onları kredi kabili kolay ve ucuz avanslar ve • çahşacaktır. Halbuki Darülfünun Fransa için varit addolunan bu Bununla beraber şimdi son merhalede içtima ederek müderrislerin barem müesseselerinîn depolarma koyarak rilmek hususunda alınan tedbirleri muhitinde deveran eden şayialar dinoktai nazarları Türkiye'miz için de artık bu korkuya da mahal olmadığını derecesini tetkik etmistir. Fakat dün çok ucuz faizlerle (İtalya'da %2,5) kaydedebilirsiniz. Çunkü doludan alıp vanın simdiye kadar Hukuk, Tıp, zikrediyor. aynen kabul etmekte hata olmıya saat 13 e kadar devam eden içtimaboşa koyarak yapılan son hesaplarda istediği kadar para kaldırabilir. Fen Fakülteleri maaşlarının tesbitini Ziraî vaziyetlerinin yekdiğerine cağını zannediyoruz. Asırların tesis da bütün fakülteler müderrislerinin ikmal ettiği, yalnız Edebiyat Fa benzer noktaları çok olan iki mem köylünün piyasa fiatile borç mukabili ve tesbit ettiği an'aneleri büyük buhFransa'da bu vaziyeti kâfi görmivaziyeti tesbit edilememiştir. bankaya buğday vennesinin kulfetinden (Lutien sahifeyı çevtriniz) yen kimseler vardır demiştik. On ranlara meydan vermeksizin bu • leketten bizde Fransa'nın ittihaz etDivan bugün tekrar toplanarak başka hiç bir faydası olmadığı neticesine tiği tedbirlerden bilhassa üçüncüsü giinden yarına değiştirmeğe veya ihlardan biri çiftçi reislerinden Cont varılmıştır. Bizim fikirlerimize göre bu tetkik ve taklit olunmak kabiliyetini mal etmeğe ihtimal yoktur. do Fels'tir ki Revue de Paris'te neşşerait dahilinde bankaya buğday verilece rettiği esaslı bir makale ile Fransa Cont de Fels'in Fransa için tav haizdir. değildir ki onun neticelerinden korkmağa için buğday siyasetinin şimdiki şeksiyesi buğday istihsal ve istihlâkini Fiatı bozan âmillerden bir mu mahal olabilsin Binaenanleyh en son neSon devrin en büyük romancısı Maurice Dekobra'ntn yeni ve en kud] tice şudur: Buğdav işinde hiç bir tedbir lini kâfi bulmamakta, yeni ve daha nezaret ve idaresi altında tutmak himmi piyasaya birden fazla mal retli eseri «Kadife Alev^> i yakında tefrikaya bashyoruz. Muharrir n« alınmış degildir Kö>lü derdi ile basbaşaciddî tedbirler alınması lüzumu üzeüzere devletten, müstahsillerden ve arzıdır. Eğer Ziraat Bankasınm her günkü basit hayat çerçevesine uzak tarihlere has dekorlar ve esrarltı dır. Hürmetlerimizi kabul edin aziz baş rinde ısrar etmektedir. Tan (Le . müstehliklerden müteşekkil bir ofis tarafta depolan olsa da buğday üvak'alart stğdırarak tarifi güç heyecanlar yaratmağa o kadar imtızaçli yazıcı. efendL Temps) gazetesinde işte bu makale teşkilidir. Bu ofisin vazifesi millî zerine avans verebilse bu tedbir pibir ahenk ile muvaffak olmuş ki okurken hayretten kurtulmanm im 1 dahi tetkik olunuyor. Gerek Kontun buğday istihsal derecesini göz önün yasayı tutmak hususunda belki borca kânt yoktur. 20 inci asır Avrupa'sımn ortasında sırlı bir sato ve Mı«r*l ve gerek Tan'ın makalelerinde şu de tutarak fiatların daima köylünün mukabil buğday kabulünden daha Kleopatra'nndan Rusya'nın Katerine'sine kadar tarihin 10 maruf ka^ esaslar var: işine yarıyabilecek bir hadde tutulmüessir ve fazla olarak banka için dını . Ruhî saiklere ipnotizma nasıl müdahale ediyor?... Kalbi oldü^ masını temin olacaktır. . . . de hiç zararsız bir tedbir olurdu. « Buğday mahsulü Fransa'da rülüp dimağı diriltilen kadınlar v... Uçüncü yerli mallar sergisine halNihayet görülüyor ki bizde memyalnız esaslı bir ziraat isi olarak Tan gazetesi şimdiki teşlcilâtın kın gösterdiği rağbet gün geçtikçe lekette buğday mes'elesi diye bir millî iktisatta her hangi bir kıytnet maksada kifayet edebileceğini iddia artmaktadır. Açıldığı günden dün mes'ele olduğunu anlamağa başlı arzetmekle kalmıyor. Köylünün ve ediyor. Bu teşkilât iki esasa müsteakşama kadar sergiyi ziyaret eden yor ve onun hal çarelerini aramağa hatta şehirlinin nazarında buğdaym nittir: çalışıyoruz. lerin miktarı 105 bini bulmuştur. sembolik bir kıymeti vardır ki ha 1 : Gümrük resmini istediği kikatte belki biraz mübalâğa ile viBunu iyi bir başlangıç addede • zaman kaldırıp indirmek hususunda Dahiliye Vekili Şükrü Kaya B. de Abidin Daver Beyin kalemile naklediltyor lâyetlerin servet ve refahına mikyas biliriz. hükumetin haiz olduğu salâhiyet. dün sergiyi ziyaret etmiş ve çok tutulmaktadır. Buğday fiatının sa2 : Ekmek yapılan una ne kaYUNUS NADI memnun olduklarını söylemişlerdir. Gene buğday mes'elesi Alişar hafriyatında çıkan asar Darülfünunda maaşlar hâlâ tesbit edilemedi! derecelerini tayine çalışacak Divan bugün de içtima ederek barem «Kadife Alev» başlıyor Yerli Mallar Sergisi Amerika sulannda Alman tahtelbihirleri