20 Nisan 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Cumhuriyet 20 Nı&an Intihabat Cuma günü ( Sehir ve memleket haberleri 1 Siyasî icmal . . «ı ı».. • F. Riyaset divanı dün gecede liste üzerinde meşgul oldu (Birinci sahıfeden mabait) Boğaziçi'nin imarı Sahte bir deli ı Stokjütünler İspanya'nın haricî siyaseti tspanya'da rejhnin değişmesi b«ynelmilel siyasette mühim te sir ve tebeddül husule ge tirecektir. Çünkü bu devîe tin mukadderatına hâkim olan yeni ricalin dahilî siyasete ait efkftr ve temayülitı Kral hükumeti ricaline benzemediği gibi bunlarin hariet siya sete müteallik tasavvur ve ihtisaslart. dahi bir çok cihetten farklıdır. ts • panya büyük elçi göndermek ve kabul etmek hakkım haiz oldugundan derecesi bUyük devletler* yakındır. Akdeniz'de ise tspanya birincî sınıf devletlerden maduttur. Harbi umumi de bitaraf kalan ve harpten sonra dahi daima Avrupa mesailine karşı gayrifaal bir vasiyvt alan bu devlet ötedenberi miistakil bir siyasat takip ediyordu. Maahaza tspanya'da Ceneral Prk mo'nun diktatÖrlüğü teessüs ettikten sonra ttalya ile bir mukaren«tl sî yasiye husule gelmlş ve bu mukarenet neticesi olarak ta ttalya ile ts panya arasında vaktile itilâfı müselles devletleri arasında mevcut olan samimî münasebet ve ittifaka yakın bir itilâf misakı imzalanmış idi. Fil vaki bu misakın tatbik ve icrasma bir vesile ve f ırsat düşmemiştir. Maamafih Akdeniz'de mühim bir karı • şıklık zuhur etseydi bu misakın bü • yük tesiri muhakkak görülecekti. Şimdi ise tspanya'da ttalya'ya benziyen vaziyet kalmamıstır. ts panya artık bİr Cumhurîyettir. Fakat tspanya'nm haricî siyaseti rejimin değişmesinden ziyade yeni rejim ricalinin şahsî müıfasebat ve temayülâtından müteessir olacaktır. İspanya inkılâpçılarının cümlest Fransa'da m«lce bulmuş ve bura daki cumhuriyet idaresinden ve cumhuriyetçilerden ve bilhassa sosyalist ve radikal gibi sol cumhuri yetçilerden ilham almıştır. Binaenaleyh tspanya inkılâp ricalinin Fransız'lara ve Fransıı demokra • sisine karşı temayül ve karabeti fikriyesi vardır. Yeni tspanya ricalinin Avrupa mesaili muallâkasın* da Alman'Iarın ve ttalyan'Iarın nok tai nazarlarından ziyade Fransız'lannkine teveccüh ve temayül gb's* terecekleri muhakkaktır. Bu sebeple tspanya'da rejimln değişmesi ile Fransız'lar beynelmilel siyasi mes'elelerde kendîlerine yeni bir taraftar yahut teveccüh kâr devlet bulmuş oluyorlar. Sabık bitaraf devletlerden Cemiyetl Ak • vama ilk iltihak eden devlet İspanya oldugundan bu miiossMede ts panya'nın mühim nüfua ve tesiri vardır. Cemiyeti Akvam meclisle rinde dahi Fransız'lar kendilerin* yeni bir taraftar a ı a kazanmış oluyorlar. lspanya'daki rejimin de* ğişmesinden en ziyade Akdeniz'in bugünkü siyasî vaziyeti müteessir olacaktır. tesbit edecek olan bu akşamki içtimaa dünkü içtimada hazır bulunan zevattan başka lcra Vekilleri heyeti erkânı da iştirak edeceklerdir. Son dakika Yeni meb'uslar 90 ı bulacak Her iki sahilde birer Nuri'yi öldüren Arif Inhisar Idaresi yol yapılacak mahkum oldu mubayaaya başlıyor Tramvay hatlarının tem Arif abuk sabuk söyliye Alınan tütünlerin bedeli üç senede ödenecek dıdı de duşunuluyor rek deli rolu yaptı İstanbul, Samsun ve İzmir'deki tütün tüccarlarının ellerinde bulunan ve bankalara merhun olan tütünlerin tnhisar idaresi tarafından ne suretle mubayaa edileceğine dair Heyeti Vekilece yapılan talimatname ve Maliye Vekâletinin mubayaa emri tnhisar idaresine tebliğ edilmiştir. Bu talimatname mucibînce eksperlerden mürekkep olmak üzere iki komisyon tayin edilecek ve bunların her birine bir şube müdürü riyaset edecektir. Bu komisyonlardan birisi tüccarların bankalara merhun olan tütünlerine kıymet takdir edecek, diğeri de tütünleri teslim alacaktır. tnhisar idaresinin bu suretle mubayaa edeceği, tütünler, Izmir ve Samsun'da birer buçuk milyon ve tstanbul'da iki buçuk milyon kilo kadardır. Tütünlerin kıymet takdiri mua melesi bittikten sonra takarrür e decek ve mal sahibine her birisi birer aylık olmak üzere otuz altı bono verilecektir. Bu bonoların umum müddeti üç senedir. Tüccar bu bo noların bedellerini her ayın on be şinde bankadan alabilecek ve yahut banka iskonto ettirerek hesabını tanzim edecektir. tnhisar idaresi talimatname üzerine tütünlerini satmak istiyenlerin taleplerini kaydettikten sonra tak > diri kıymet heyetleri tarafından derhal muayeneye başlıyacaktır. tnhisar tdaresi tarafından satm alınacak olan bu tütunlerden ihracata yarıyacak olanları ecnebi memleketlere gönderilecek, ve diğerleri de dahilî imalâtta kullanılacaktır. İntihabat cumaya Dahiliye Vekâletinin bu ak şana vilâyetlere telgrafla gönderdiği tamimde cuma günü meb'us intihabı icra edileceği için şim diden tertibat alınarak cuma günü erkenden her tarafta inti habata başlanmasını ve inti habatın ayni günde ikmal edilerek neticenin makîne basında hükumete bildirilmesini iş'ar etmiftir. Beyannamenin metni YUNUS NADt Ankara 19 Memleketin her tarafında müntehibi tani intihabatı blttnif ve her yerde milttefikan C. H. Fırkası namzetleri kasan • mıştır. Fırka Reiıi Umumiii Gazi Hı. nin neşredecekleri beyanname H. Fırkasının icraat ve mesai programı ahkâmını ihtiva etmektedir. Beyannamede vergi, idare, yol, maarlf, ihraeat işlerile ticarî, liraî, sınai ihtiyaçlar Uzerinde Fırkanın mesaisi hul&sa edilecek, intihabatın müstakbel şekli hakkındaki bazı tebeddüllerden bahsolunacaktır. Gaz! Hz. beyannamede Fırkanın programı olraak üzere kayt ve tafsil «decekleri esaslarda büyük mem» leket •eyahati intibalarindan mül • hem olduklart gibi lüzumlu gördükleri hususlar için her Vekâletten yeniden aldıkları mütaleaları da buna ilâve buyurmuşlardır. Fethi ve Nuri B. ler Ankara 19 Mefsuh S. Fırka lideri Fethi ve kâtibiumumî Nuri Beyler dün gece Çankaya'da Gazi Hz. tarafından kabul buyurulmuş lardır. AIT* i¥a8if Bey tzmfr meb'usu Vasıf Beyin Meclis Reis vekilliklerinden birine tayîni ihtimali mevzuu bahistir. Müntehibi sanilerin mazbataları tstanbul intihabı meb'usan heyeti teftişiyesi meb'ua intihabı için biitün haıırlıklari ikmal etmiştir. Heyeti teftifiyeye miistakil namzetlik için henlis yeni bîr müracaat vaki olmamıştır. Miintehibi tanilerin intihap maz bataları kaymakamlıkiara tevdi e dilmifth*. Kaymakamlıklarca maz bataların miintehibi sanilere tevziine baslanmıştır. Meb'us intihabı Darülfünun konferans salonunda yapılacaktır. Tarihî intihap tandığı Belediyeye ge tirilmiş ve temizlenmiştir. tstanbul Belediyesi Boğazici'nm imarına taalluk eden mühim bir karar vermiştir. Bu karann tatbiki iAnkara 19 (Sabaha karşı tele çin lâzım gelen tahsisat bulunacak olursa bir kaç sene zarfında Bo fonla) Fırka riyaset divanı geç vakte kadar devam etti. Mec ğaziçi'nde mühim bir ümran hat vesi atılmış olacaktır. Bu karara lise yeniden alınacak meb'us göre Bogaz'ın iki sahilinde de de miktarının »on müzakerede 90 a nize muvazi olarak iki büyük yol çıktığı anlaşılmaktadır. yapılacaktır. Bu yolun biri Csküdar Beykoz Cumhuriyet hizmetine vakfeylemeği yoludur. Esasen bu yolun inşasına bir vatan borcu bilirim.» baslanmıştır. 15 kilometre tutan bu Zeynel Besim B. in yolun beş senedenberi ancak 5 kiprogramı lometresi yapılabilmistir. Bunun setzmir'den haber verildigine göre bebi yolun acılması için pek çok yer«Hizmet» sahibi Zeynel Besim Bey lerin istimîâkine lüzum görülmesimüstakil meb'us seçmek için intihadir. Yapılan beş kilometrelik yol da bin serbest olmıyacagı fikrindedir kısım kısımdır. Mütebaki 10 kilo ve neşrettiği programın tatbikını metrenin üç dört sene zarfında ik deruhte edecek namzetleri gazetesimali ümit edilmektedir. le reklâm edecektir. Zeynel Bey Bu yol üzerinde bulunan Küçükprogramında liberal, yani ferdî mesu ve Göksu köprüleri de betona saiye taraftar ve inhisarlara külliyen tahvil edilerek ikmal edilmîstir. Bu aleyhtar olduğunu, haricî siyasette yol bittikten sonra Üsküdar Tram Rusya ile dostlugu muhaf aza etmekle vay şirketi de esasen imtiyazı da • beraber uzun vadeli istikraz yapabilhilinde olan Beykoz'a kadar bir hat mek için Cemiyeti Akvama yanaş inşa edecektir. Bunun için beton mak kanaatinde bulunduğunu, gü köprüler tramvaylara tahammül eneşin, hattıüstüvanın tesirlerini he • decek derecede sağlam yapılmıştır. saba katarak muhtelit tedrîsata şidTramvaylar 10 ton sıkletinde ol detle muhalif olduğunu yazmakta* duğu halde bu köprüler 2025 ton dır. sıkletine tahammül edebilmektedirler. Tramvay hattının inşasından Bur8a'da müstakiller sonra bu sahilin çok ümran göreceBursa 19 (Hu. Mu.) Bursa'da H. Fırkasının namzet göstermiyeceği ği muhakkak addedilmektedir. Rumeli sahilinde yapılacak yola iki meb'usluk için mefsuh S. Fırka mensuplarından avkat Asaf, kon gelince: Bu da Bebek Yenimahalle sahil yoludur. Belediye Istan serva fabrikası müdürü İhsan Celâl bul'un en mühim gezinti yeri olan Beyler namzetliklerini koymuşlar bu yolun ıslah ve inşasım lüzumlu dır. Doktor Münir Halit Bey de müsgörmektedir. Bu yolun tulü de 9 kitakillen namzetliğini koymuştur. lometredir. Belediye 'bunu da 200 Umumî kanaat' Münir Halit Beyin bin lira sarfile iki sene zarfında ikkazanacağı merkezindedir. mal etmeği muvafık görmektedir. Musa tstanbul Tramvay şirketi de BeÇ, Resmî tebliğler j bek'ten Yenimahalİe'ye hattı tah tfıt ettiği ta&dirde Boğâziçi'nin her Ankara 19 (A.A.) C. H. iki sahili de güzel bir yola ve vasıFırkası kâtibi umumiliğinden fır tai nakliyeye sahip olmuş olacak • ka teşkilâtına tebliğ olunmuştur: tır. Katiî Hacl Arif Müntehibi sani intihabatı bitti. Fırka namzetleri ilân edilmek üzeredir. Nisanın 24 ünde meb'us intihabına başlanmak üzere müntehibi sanilerin mesafelerine göre münasip zamanlarda celplerine başlanmasını rica ederim. Otelciler ve cuma ruhsatiyesi Otelcilerden bir kısmı evvelce belediyeye otellerin sınıflara tefrikı için müracaatta bulunduklarından henüz cuma ruhsatiyesi almamış • lardır. Belediye bunları bir misli ceza ile ruhsatiye paralarını vermeğe mahkum etmiştir. Fakat bunlar bu karara itiraz ederek daimî encümene müracaat etmişlerdir. Encümen bu hususta tetkikat yapmaktadır. 317 meb'us çıkacak Ankara 19 (A.A.) Dahiliye Vekâletinden tebliğ edilmiştir: Müntehibi sani intihabatı memleketin her tarafında bitmiştir. Meb'us intihabı nisanın 24 ünde yapılacktır. Bu intihapta 317 meb'us çıkacaktır. Evvelki inti haba nisbetle Aksaray, Ankara, Bolu, Çorum, Kastamonu, Mer sin, Sinop, Tekirdağı Vilâyetleri birer meb'us fazla, Gümüşane, Urfa, Trabzon Vilâyetleri birer, Gaziayintap ve Mardin Vilâyetleri ikişer meb'us noksan çıkaracaklardır. Adana'dan bir müstakü Adana 19 (A.A.) Avukat Ahmet Sabih Bey Adana'dan Adana meb'usluğu için müstakillen namzetliğini koymuştur. Şubatın 8 inci gecesi Bebek'te Nuri'yi öldürmekle maznun Hacı A rif'in muhakemesine dün ağırceza mahkemesinde devam ve intac edilmiştir. Nuri bir gece sarhoş olduğu halde yanına gelen Arif'e Arap oyunu oynamasını söylemiş ise de Arif bunu reddetmiştir. Nuri, bunun üzerine «nankörlük etme» sözile mukabele etraiş ve A rif te bundan muğber olarak inti kam almağa karar vermiştir. Bir mUddet sonra Nuri yattığı odadan dışarıya çıkmış ve bunu müteakıp «ay vuruldum» diye bir feryat işitilmiştir. Sesin geldiği tarafa gidenler Arif'in acele ile halâdan çıktığını görmüşlerdir. Halâda birde kama kını bulunmuştur. Arif mahkemede vak'ayı ania tırken deli rolu yapmakta elinde bıçak olduğunu itiraf ettiği halde vurmadığında ısrar etmekte idi. Reis Lutfi Bey sordu: O halde Nuri'yi kim vurdu? Arif uzun bir kelimei şehadet getirdikten sohrâ *t "*"* "* " ' "•' Hkk vurdu. RaSbîfn"*elımî dürttü, Nuri'de vuruldu dedi. Peki bıçağı niçin halâya at • tın? Senin gibi arslanın heybetinden korktum da onun için! Katilin deli vaziyeti takınmasına rağraen şahitler fiili katlin Arif tarafından bilerek işlenildiğine şehadet ettiler. Müddeiumumî Cemil Bey Arif'in 15 sene hapis tecziyesini talep etti. Heyeti hâkime uzun bir müzakereden sonra esbabı muhaffefei takdiriyeyi kabul ederek Arif'in 10 sene ağırhapse konulmasına karar verdi. Defterdar B yin teftişleri Defterdar Şefik Bey dün Defterdarlık aklâmını ve emlâki milliye kalemini teftiş etmiş ve mevcut dosyalar uzerinden tetkikatta * buhm muştur. Sıhhiye müdiriyeti verem has tanesi hakkında Şehir meclisine bir raporla yeni bir teklifte bulunmuş tur. Bu raporda hastanenin kısa bir zamanda tesisine şiddetle lüzum gösterilmektedir. Verem hastanesi İki mektebin miisameresi Usküdar 44 ve 13 üncü ilk mek • tepleri talebesi bu cuma müşterek bir müsamere vermişlerdir. 13 üncü mektebin binası müsait olmadığından müsamere 44 üncü mektep salonunda yapılmış ve çocuk velile rinden mürekkep kesif bir kalabalık hazır bulunmuştur. Mini mini yavrular terbiyevî piyesler, bahar tem • silleri, Hilâliahmer tablosu temsil etmişler, şarkılar, monoloğlar söy lemişlerdir. Hele 44 üncü mektebin küçücük çocuklarından mürekkep bir grupun zeybek oyunu pek çok alkış toplamıstır. Küçüklerin mini minî bünyelerine ve etvarına, büyüklerin edasını yaraştırıp sindirebilmek için her halde heyeti talimiyenin çok çalıştığı ve muvaffak olduğu da anlaşılıyordu. MUHARREM FEYZI Zabıtai belediye memurları Refet Pş. nın beyanatı Refet Pş. nın miistakil surette meb'usluğa namzetliğini koyacağını yazmıştık. Refet Pş. dün bu hususta: « Bunun etrafmda hiç bir şey dilşünmedim. Vazîyeti tetkik etme den şerait ve imkânlan anlamadan tabiî bir karar vermek mümkün olamaz. bir düşUneyim ve tetkik ede yim de bir cevap veririm» Demiştir. Zabıtai belediye memurları ha zirandan itibaren Emniyeti umumiyeye tâbi olacaklardır. Sehir bütçesi Encümen yeni varidat menbaı arıyor İskân isleri Tasfiye kanunu talimatnamesi geldi Mübadele ve teffiz işlerinin tas • f iyesine dair olan kanunun sureti tatbikma dair talimatname Vilâyet» tebliğ edilmiş ve iskân idarasi diinden itibaren kanunun tatbiki için faaliyete başlamıştır. Bu talimatnamenin hulâsası 12 nisan tarihli nüshamızda dercedil • mistir. tskân idaresi dünden itibaren muhacirinin ellerindeki mazbatalar alınarak onların yerlerin* ilmühaber itasına başlamıştır. Bu mazbatalar Dahiliye Vekâletin* gönderilecek « tir. Vekâlette teşekkül edecek ko • misyon, bu mazbatalar üzerinden kıymetli bonolar tanzim ederek tstanbul Vilâyetine gönderecek ve bonoların tevdiini müteakıp vcril • miş olan muvakkat ilmühaberler istirdat edilecektir. Bu bono sahip • leri tarafından talimatnamenin gösterdiği şekilde istimal edilecekler dir. tlmühaber almak üzere iskân idaresine dün 70 kadar müracaat va< ki olmuştur. Bunlann ellerindeki mazbatalar alınarak Dahiliye Ve • kâletine gönderilmiş ve kendlUrin* muvakkat ilmühaberler verilmlştir. Bu tasfiye işlerinin iki ay zarfında ikmal edileceği ümit edilmektedir. Usküdar Askerlik şubesînden: 16/4/931 tarih ve 37/810 numaraIı tezkeremizde gazetenizle neşri rica edilen ilânda 929 senesi sehven 928 olarak kaydedildiği anlaşılmak* la Lashih olunur. Galip Kemali B. ne diyor? Mefsuh S. Fırka erkânından ve •ski sefirlerden Galip Kemali Bey müstakillen namzetliğini koymağa karar vermiştir. Galip Kemali Bey dün programı hakkında şu izahatı vermiştir: « Yeni bir programa lüzum ve ihtiyaç yoktur. Hele kanunlarımız TUrk Fransız ve Türk Belçika biitün asrî ve medenî ihtiyaçlarımızı Muhtelit Hakem mahkemeleri reisi tesbit ve tekeffül etmiştir. Ben M. Aser dün şehrimize gelmiştir. ce asıl program bu kanunları M. Aser bir senedenberi rahatsız oltamamen tatbik etmekten ibarettir. En büyük derdimiz iktitadî sa duğu için vazifeji başında buluna • hadadır. Iktisadî buhranın kökün mamakta idî. Yarından itibaren muden halli için haricî bir istikraza lü hakemelere başlnacaktır. Esasen bu mahkemelerde derdesti rüyet çok zum vardır. dava mevcut olmadığından, bu se Programımı bir kelime ile hulâ neden itibaren tasfiye edilmeleri sa edeyim: Koyu Cumhuriyetçilik. muhtemeldir. Dünyada fena bir programla ortaya çıkmış hiç bir fırka veya hükumet yoktur. Siyasette yazıya, lâkırdıya Şehrimizde bulunmakta olan Yudeğil filiyata, netayice bakılır. Yegânan DariHfünun'müderris ve talebene terazi, ölçü budur. si dün Dolmabahçe sarayı ile âsari tstanbul'dan namzetliğimin vaz'ı atika müzesini ziyaret etmişlerdir. ensibi âliye iktiran edip etmiyeceğîni Misafirlere sarayın her tarafı gez • istizan ve tebliğîni rica ettim. Sayet dirilerek, memurlar tarafından izaFethi Bey namzetliğini koymazsa hat verilmiştir. Misafirler bugün memleketi inkirazdan kurtaran GaKermanya vapurile Pire'ye avdet ri Hz. nin kuvvetle riyaset ettiklfii edeceklerdir. M. Ater geldi Yunanlı misafirlerin ziyaretierl Şehir Meclisi Bütçe encümeni yeni sene bütçesinin tetkîkatına de • vam etmektedir. Bütçe ancak ay başında çıkabileceği için Şehir Meclisi bu devre içtima müddeti 15 gün temdit edilecektîr. Bütçe encümeni yaptığı tetkikat neticesinde bugünkü varidatı ile hiç bir iş yapılamıyacağı kanaatinde • dir. Bu seneden itibaren Belediye Tehdit için tilâh atan Sabri bütçesinin tevsii için tetkikatta bu mahkum oldu lunacak ve yeni varidat menbaları Haydar'ın 50 lirasını gasp etmekle ve eniştesi Mehmed'e katil kastile si aranacaktır. Bu meyanda tanzifat ve tenvirat resminin başka bir şe lâh atmakla maznun Üsküdar'Iı Sabri dün icra kıhnan muhakemesi kilde tahsili düşünülmektedir. Bu neticesinde yalnız tehdit için silâh şekle göre evler, apartıtnanlar, müatmak suçundan 2 ay 15 gün hapse esseseler ve sair bütün emlâk sı • mahkum edilmiştir. nıflara göre taksim edileceğinden fazla varidat temin edilecektir. Şimdiki tenvirat ve tanzifat resminin miktarı 300 bin lira kadardır. Çocuk bayramıdır. HimayeiHalbuki büyük bir şehir için bu paetfal boynu biikük çocukların ra gayet az görülmektedir. Yeni şegözyaşlarını dindirmeğe mini kil cibayette bu resimlerin Belediyemini yavruların yüzlerini göl ye senede iki, iki buçuk milyon lira dürmeğe çahşıyor. Memleketi varidat getireceği tahmin olunmakseven, onun istikbalini düşütadır. Bu suretle Belediye varidatı nen her Türk için cemiyete yarnın 10 milyon liraya çıkarılabile • dım bir vatan borcudur. ceği ümit edilmektedir. Yalova ve havalisinide icrayi şe kavet eden ve bu meyanda Talip ve Nebinin önüne çıkarak parasım gasp, Halil tbrahim'in hayvanlarını sirkat Kartal muhasebei hususiye memuru Hasan Efendinin önüne çıkarak 68 lirası ile tabancasını alarak ve polis Ali Rıza Efendiyi cerh maddesinden maznun Mustafa, kopuk Mustafa ve Osman'ın muhakemelerine dün a ğırcezada devam edilmiş gelmiyen şühudun celbi için talik edilmiştir. Yalova'da şekavet yapan Tanzifat, tenvirat resmi ların muhakemesi başka şekle girecek Osmanh Bankasının içtimaı Osmanh Bankasının senelik iç timaı, yakmda Londra'da aktedilecektir. Bu münasebetle Borsa ko miserliği ve Osmanh Bankası komiseri bulunan Maliye taftiş heyetleri reisi Âdil Bey, Londra'ya gidecek tir. Afyon ihracı serbest Memleketten afyon ihracatının tamamen serbest olduğu, yalnız afyondan müştak maddelerin ihracı için, malın gönderileceği memleketten izinname getirilmesi lâzım gel diği müteaddit defalar yazılarak tasrih edilmişti. DünkU nüshamızda çıkan ve bu kanunun gümrüklere tebliğinden galet olduğuna hükmedilmesi lâzım gelen bir haberde afyon ihracının menedildiği, her halde bir sehiv eseri olarak yazılıyordu. Evvelce kayıt ve tafsil edildiği gibi afyon ihracı hiç bir veçhile men ve takyit edilmiş değildir, tamamen serbesttir ve bunda iştibaha mahal yoktur. 23 nisan Bir tashih