21 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r YEDINCI SENE N* 2 3 2 0 VLJ1VIJS N A D t İDAREHANESİ: İ DPvncnnmünıiye karşısmda dairei mahsoM ; Telgraf: tstanbnl Cumhuriyet • Posta k u t u s u : N" 2 4 6 | »»»cotn>««**»»»»««»*»»***»«»tttttı ı ftt»t*ttttt»tttttttt» Başmuharrlrl T a l â f A r ı ı Başmuharrlr s 2366 I G I G T O n . Tahrlr müdUrü : 3236 e mUdUrU 2365, Kltap kısmı; 4?2 UIIMIIIIHIIIIMIMIII Alman memleketlerinde Fırkalarî. Bütün Memleketle Intihabat Rîtti Darulfünun böyle mi olmalı? Şehir Meclisi Birbirlerim yiyenler! Cu m h u riyet Müderrisler işi gücii bir tarafa bıraktılar Mülhakattan da 7 aza seçilecek! imdi bütün iş güç dedikodudur, birbirlerine söz yetiştiriyorlar Maarif Vekİli"iîe telefonla şunları görüştük: SALI 21 TEŞRiNIEVVEL 193O ABONE | Seneliği 6 Aylığı t 3 Ayhğı \ ŞERAİTİ * * * • • • « «« * * » • * • İ MÜDDET: TÖRKİYE İÇİN: HARİÇ IÇİN \ 1400 Kr. I 2700 Kr. 750 Kr. j~145l I. r 400 Kr. | 80C t r ı. = 5 Kuruştur = = Nflshası her yerde Viyana 18 Teşrinievvcl (naşmuhan» rimizden, tayyare postasile) Berlir intihabı biten Yalova ve de bu ayın 14 üncü Rayhştag, yani A man millet meclisi açıldı, Avustury • • Kartal'da H. Firkası da gelecek ayın 9 unda yeni meclis i namzetleri kazandı tihabatı yapılacak. Almanya'da Hitl<« lsminde bir zatın idare ettiği Nasvonal Yeni Şehir M M Sosyalis unvanını taşıyan yeni bir fırka Hsi İçin yapılan İnsağ cenah muntehasını teskil, yani mıw tihap neticelendlkhafazakârın muhafazakârı bir millivetten sonra mfilhakat çilik takip etmek üzere bu intihapta intihabatına da baş hayli muvaffakiyet kazandı ve etrafında Ianmıştır. Şehir çok gürultu yaptırdı. Hitler 107 meb'usu Meclisinin tamam ile bir nevi Alman Faşiszmini temsil edilanması için Ça yor. Hatta gömleklerine varıncıya katalca, Silivri, Şile, dar. Yalnız bir fark ile: İtalyan faşistYalova ve Kartal lerinin siyah gömleklerine mukabil Almülhakatından inman faşistlerinin gömlekleri yeşilimtı«.Mazbata ile iki fakültenin müf tihap edilecek azarak hakidir. En son sağ taraf olan Hitler terek takririni karşda*tıracağım. nm meclise iltihak Versay muahedesine ve onun Yung plâNizamnamevi de göz önüne koya • etmeleri lazımdır . nına varıncıya kadar bütün teferrüatıYalova ve Kartal ncıop>A cağım. Karartmt ona göre na aleyhtardır. Elinden gelse bugünden inühabatı ikmal eazası Suphi B. tezl yok, tamirat parası diye bir santim vereceğim!» dilmiş ve bnralarda Suphi Bey vermiyecektir, hatta verilenleri geri isda C. H. F. namzetleri bflyfik bir eksetiyecektir. Alman teşkilâtı esasiyesine riyet kazannuşlardır. Yalova'dan Şehir muarızdır. Milliyetperverliğinin koyuluMeclisine Darülbedayi müdiirü Suphi ğu açık bir Tahudi aleyhtarlığı ile te[Dun akşam geç vaJdt Maarit Vekili ve Kartaldan da kaymakam mütekaitmayüz ediyor. O bir gun hükumete geçBeyle telefonla görüştük, VekU B., lerinden Şerafettin Beyler tntihap edOmek lâzım jrelse Almanya'da Yahudi yeni Darulfünun Smini intihatatı mefe mislerdir. Şehir Meclisme Çatalca'da* namına kimse barınamıyacak gibi göayfdan IttanbuV kulüplerinm iki başi ş Darulfünun Emanettnin hakkında bir tavzih lesıne dair vaki olan suaitmize şöyle mu 3, Silivri ve ŞüVden de bir aza İntihap V** htanbuî tnantakası reisl Tünür. Fakat öyle görüluyor ki hüku • Mantakayı tanuntyan yeni mantikanm kabelede bulunduı] neşrettiği fen Fakületesi müderrislerinden edilecektir. Buralarda yapıhnakta olan Twuf Tfya B, mete geçmesi, hatta her hangi bir tereist AbdüUcadtr B. Hüsnü Hâmit B. « Edebiyat ve tlâhiyat fakâl intihabatm neticesi bugün veya yarm merkfiz kabinesine iştiraki mümkün defetanbul mlntakaeı rlyaseti,tfOn,«mu masi Içm teşebbüsatta telerinden uzun ve müsterek bir ahnacaktır. Bu suretle mülhakattan Şe mi spor kongresini içtlmaa davet etmek gildir. Ravhştag 576 meb'ustan terekküp heyetimlzi memur etti. Kongreyi teşrinfrtakrir aldım. Şimdi Darulfünun E hir Meclisine 7 aza İltihak etmektedlr. için, TurkJye tdman oemlyetleri ittifa sani içinde davet etmek istlyoruz. Maediyor. Hitler'in meb'usları ise dediğiŞehir dahfllnde de 61 aza intihap edflmiz gibi şimdilik 107 kişiden ibarettir. minliğinden gelecek mazbata Te diği için Şehir Meeüsi azasınm yekunu fana dahil, bütOn mıntakalara müraca halli içtlmala birlikte bu baptaki miitaBu miktarın ekseriyet teşkil edecek veçtafsilâtı bekliyorum. Eminlikten 68e baBğ olacaktm MecHs, belediyede at etmiştir. leanızm telgraflanması mercudur.> hile artması ise pek muhtemel görületafsilât gelmeden iki fakültenin toplanacağından buradaki Cemiyetl beNizamî surette mevcut mıntakalar üeak mıntakalara telgrafla ve yatanmez. Çünkü Almanya'da sosyalizm çok Darülfünunda emin intihabı müna takriri üzerine muamele yapmak lediye salonu tevsi edilmiş. ve 14 koltnk lanna da mektupla vakl olan bu müra şunlardır: îstanbul, Edirne. Bursa, Banmüterakki ve sağlam surette muessestir. sebetile ikiye ayrılan müderrisler arailâve olunmuştur. Bunun İçin sakmds dırma, Balıkesir, Izmir, Kocaeli, AdapaFakat Hitler fırkasının adedi itibarile sındaki münakaşalar devam etmektedlr. bittabi muvafık değildir. Bugün bazs tadilât y&pdmıç ve samBn loean caat şu şekflde yapümiftnrt telefonla sordurdtımr~ Eminlik, «Muıtakamız kongresi, nleamî tesek zan, Bllecik, Eskişehir, Ankara, Konya, değll, temsil ettiği fikirlerin şiddeti nokDünkü nüshamızda Hukuk fakültesi küçültülmaştür. ktOlertnl kaybeden fedrasyonlarla alâ Kütahya, Mersin, Adana, Amasya, Trabtasından nazari dikkati celbeden çok reisi Tahir Bey rey varakalarına tek mazbatayı •© tafsilâtı dün postaŞehir Meclisine tstanbol'dan mtflîap kanın kafma umuml kongrenln toplan( Mabadi 4 üncü sahifede ), çamatacı bir akalliyet teşkil etmekte sim yazılmasma imkân olmadığını söy ya taahhütlü olarak vermiş. Bu • dir. Meclisin açılacağı gün vuku bulabi lemiş ve Darülfünunda parti olmadı gün gelmedi. Tahmin ediyorum ki edilen zevatm mazbatalan dün Cemiyetl lecek nümayişlerln önüne geçebilmek :ını, binaenaleyh akalliyet ve ekseriyet taahhütlü olduğu için bir gün ge umumiyei belediye kâtibi umumiligine tevdi edflmlsto. Mazbatala* belediye üzere Rayhştag'ın etrafı bütün Berlin diye bir zümre mevzuu bahsedilemiyececikmiş olacaktır; yarın alacağımı evrak mahzenmde hıfzedileeektlr. zabıta kuvvetlerinin hemen üçte ikisi ğini ilâve etmişti. Bo mazbatalara istinaden Vali ve beümit ediyorum. Alir almaz, iki famiktarı ile adeta muhasara altına alınDün Edebiyat fakültesi relsi Fuat Bey lediye relsi Muhittm Bey bugünden ittmıştır. Yeşilimtırak haki elbiseli Hitler bir muhanirimize bu hususta şu beya kültenin müçterek takririle karsı baren yeni azaya resmî tezfcereleıie Şelaştıracak, Darulfünun talimatnameb'uslarınm kendileri nümayişler ya natta bulunmuştur: bir Meclisine asa mtöıap edfldlldermJ pacaklar, ve onların o gün hep oraya « Rey varakalarına cift isim yazıl mesini de nazari ehemmiyete al tebüğ edecekthv. toplanacak taraftarları nümayişler ya ması meşrut değildir. Tek isim yazmak mak suretile mes*eleyi tetkik ede Fazlı Bey yanlîş Fddialarö pacaklardı. Zabıta meclis etrafında bu pekâla kabildir. Bu takdirde iki üç rey ceğim. Telif mi etmek, yoksa bir nümayişlere meydan vermemiş ise de alan bir müderrisin de iki namzetten cevap yeriyor buna mukabil meclis dahilinde ve şehir biri olması mevzuu bahis değildir. Herkes tarafın noktai nazarını kabul mü Serbest Fırkanın belediye namzetlede çok gürülttilü işler olmuştur. Şöyle ki: istediği reyi verebilir. Rey varaklanna etmek lâzım gelecek, bu nokta rinden Ziya Molla Bey, neticenm Halk Hitler meb'usları baş reis riyaset mev bir isim de yazılabilseydi acaba ikinci tetkikat neticesine göre takarrür Fukası namzetleri lehinde neticelenmekiine çıkmcıya kadar salona girmiyerek namzedin de 30 dan fazla rey almıya rdebilecektir. Edebiyat ve llâhiyat si fizerine, lntihabatın feshi lâznn geldibeklemişlerdir. Reis, meclisin açılmasına cağını kim iddia edebilir. Sonra Tahir fakültelerinin takririnde, Darül • ğine dair, karşı fırkaya taraftar bir işaret olmak üzere çanı çalmağa başla Beyefendi Darülfünunda iki gurup yok fünun Eminliğine hariçte işi olmı gazeteye beyanatta buhmmuştur. Molla dığında askerl bir nizam ile rap rap tur, diyorlar. Müderrislerin noktai na yan bir müderrisin getirilmesi lü Beye göre, Fatih sandığı Cibali Tatun fabrlkasına götürulmüş, orada ameleye içeriye girerek yerlerini işgal etmişler zar farkından ikiye ayrıldığını herkes Beyefendi Darülfünunda iki grup yok zum ve ihtiyacından bahsedilmek rey attmlnuş, her nuntakada tek btr ve yoklamada kendilerinden ilk isim teleffüz olunur olunmaz hep bir ağızdan: biliyor ve gene herkes biliyor ki iki grup tedir. Bu noktaya dair, bakalım, sandık bulunrulduğu için bütün münteGelibolu meb'usu Celâl Nuri B. intihabın gayrikanunî icra edilmiş ol Eminlik ne diyor, onu da ogre hipler, reylermi atabOmeğe hnk&n bulft Yaşa Hitler! mamışlardır. gazetecidir. Bazan bizzat kendisi masında ısrar etmektedlr. » nelim, de elbette biz de kararunı( Mabadi 4 fineffl sahtfedâ gazete çıkarır, bir kaç sene evvel Diye bağırışmışlardır. Ondan sonra Diğer taraftan hukukçular da iddialaveririz.» unmnmııtiHiHiffliıunıumiHiımfmmımııııtııntmmHiınmunn meclisin sol cenatu sonunu teşkil eden rında ısrar etmektedirler. Darülfütıun olduğu gibi bazan da gazetelerden komünistlerle ilk defa uzalsfen uzağa ( Mabadi 4 üncü sahifede birine yazı yazar; şimdi yaptığı söz kavgaları başlamıstır. Hatta bir aragibi. Iık iki münteha taraf yerlerinden kalCelâl Nuri Beyin dün Son Poskarak meclisin ortalarma kadar ilerleta'ya gönderdiği bir mektup şöyle mişlerse de iş arbedeve kadar gitmiyerek şiddetli küfürlerde kalmıştır. Meclis başhyor: sekfe gün sonraya talik olunmak sureS Hiç gazete okumadığım gibi tUe bu faslın bu kadarla önüne gecilSon Posta gazetesini de okumı miştir. Yeni sefir M. Heydestan yorum. Bazı arkadaşlarım, gaze Dışarıda olan işlere gelince Hitler taMeşhur Celâl Nuri B. tede münderiç bir takım fıkralar raftarları meclis etrafında bir şey yadün istanbul'a geldi hakkında nazari dikkatimi celbetti dedilir. Bizzat Celâl Nuri B. bunun pamıyaeaklarını anladıktan sonra Berler. Prensibime tebaaiyetle gene böyle olduğunu müteaddit defalar tsveç'in yeni lin zabıtasınm hemen umumen meclis yazmıştır. Halbuki kendisi meb'us, bunları okumadım.» Türkiye sefiri M. etrafına topianmış olmasından bilistifaGazete okumak, medenî insan gazeteci ve medenî olduğu halde de boş kalan meydandan istifade etmek Heydestan dünkü üzere şehre saldırmışlar ve Potesdam lar için bir mecburiyettİr. Onun i ikide birde gazete okumadığım idekspresle Avru mevkii etrafındaki müessesattan baslıçin gazete satışları en yüksek olan dia etmekten bir zevk, hatta şeref pa'dan şehrlmize yarak Yahudi'lere ait oldnğunu farzetyerler, en medenî memleketler ad duyar. O halde dünyada olup bi gelmistir. tikleri bütün maçazaların camlarını taıııııııııımiHiımıtııııımııııtııııııı Miıııııııımııııııııııııııııııiıııııııııııııııııııııııınııııııiiıııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııı ıııın M. Heydestan şa tutmak suretile kırmışlardır. Bütün dün kendisile göcamları hurdehaş edilen mağazaların başında meşhur büyiik Verthaym müesrüşen bir muharsesesi bulunuvor. Nümayişçiler Potesririmize şu beya dam mevkiinden sonra Berlin'in en kanatta bulunmuş labalık çarşılarından biri olan Lâvpziğ tur. caddesine gecmisler, orada da ayni ame« Ben Türk'Myeyi yapmışlaırdır. Hulâsa o gün Berlin lere pek yabancı ufak mikyasta olsa da herkesi saşırtan değilim. Bundan ihtilâlimsi kargaşahklar gec.irmis.tir. M. Venizelos ve Izmit'e kadar geleceği Nelli kruvazörü Bu izihatı Hitler latisinin mahiveti Atina 20 (Hususî) M. Venizelos'un şeraitin hululüne talikını tavstye eyle bir müddet evvel daha iyi anlaşılsın diye veriyoruz. Bu \nkara seyahati 30 tesrinievvele talik mişlerdir. şirin şehrinizde parti Alman hayatma yeni bir unsur "dilmiştir. Bu teahhur M. Venizelos'un, Atina gazetelerl İstanbul gazetelerinin senelerce bulun olarak dahil oluyor. Bueün memlekette seyahatinin Macar Başvekilinin Anka bu neşriyatını, Atina'da Balkan konfe muştum. Bugün ve hariçte hep kend'sinden bahsettiren a'da bulunacağı zamana tesadüf etme ransı ve atletizm yarışları esnasında çok sevdiğim Türbir unsurdur. Hükumete geçmesi farzo sini arzu etmemesinden ileri gelmekte vuku bulan bu kadar dostane tezahüraM. Heydestan tın ferdasında yapdmış olmak itibarile kiye'de memleke lunmasa bile meselâ Versay muahpdesi dir. timi temsil etmekle bahtiyarım. nin velevki kısmen tadiline sebep olaAtina 20 (Hususî) İstanbul'da bazı daha derin bir hissi teessürle karşıla eak derecede tesirler icrasından hali ' Tıirk gazetelerinin İstanbul'daki Rum maktadır . Ta mazidenberi birbirine dost kalmıyacağına simdiden hükmedilebilir i ıkalliyeti ve Rum ruhanileri hakkındaki Yunan Hariciye Naztrinin beyanatı luk hislerile bağlı olan Türk tsveç Avusturya'ya gelince burada da AI nesriyatı burada yalnız efkârı umumiye' Atina 19 (Hususî) Hariciye Nazırı münasebatı çok dostane ve sami manya'dakilere müşabih harekât ol de değil, en soğuk kanlı mehafilde bfle M. Mihalakopulos Türklye belediye intimanedir. muştur ve olmağa hazırlanıyor. Evvelâ , pek elim tesirler yapmıştır. Bu müna habatı münasebetile bazı Ttirk gazete İngilız karikaturu Her iki memleket arasîn'da flıti Schober kabinesi dahili tertibat neticesi . sebetle bazı politikacılar M. Venizelos'u lerinin Rum unsuruna yaptıkları hücumBolşevik Rusya Gandi yoldaş, tux kâfi değil, kuyruğunun altına olarak istifa ettirilmiştir. Bu istifayı j ziyaret ederek kendisine Ankara seyaha lardan bahsederek banların memnuni lâfa uğramış en ufak bjr meş'ele bibjr bomba koyabiliyor musun?M ( Mabadi 3 üncü sahifede Ie yoktur.» ( Mabadi 4 üncü sahifede i tinin yapümamasını, yahut daha müsait istanbul sporcuları bu hale mi gelecekti? Umumî spor kongresinin sür'atle içtima etmesi zaruridir! Vekılin beyanatı ^ Koprülü zade Fuat B. cevap veriyor! Gazete okumadığı için şeref duyan gazeteci! Gazete okumıyan gazeteci ve meb'us memleketin acı tatlı hâdiselerine karşı g6zünü yuman adamdır! I Siz böyle bir adam mısınız?.. Venizelos Ankera seyahatinî tehir etti I • » Yeni bir sef ir isveç hükumetı sefirini değiştirdi Bunun sebebi Ankara'da Macar Başvekiline tesadüfü istememesidir