millet bu def'a hazım ve temsil edebilecek miyiz? Bu tereddüd ve iştibahımız garib görülmesin. Zira bu noktada biraz yeisimiz galibcedir. Zira ilk yevm-i cülusunda Sultan Hamid kadar hür, kanun-u esasi tarafdarı bir padişah görülmemişti. Sonra ne oldu? Sultan Hamid Meclis-i Meb'usanı lağv edüb, keyfi olarak idareye başlayıverdi. Fakat Sultan Hamid'i kötü yola acaba sırf kendi kötü emeli mi sevk etti yoksa yine o vaktin rical ve ukalay-ı ümmeti mi? Biz öyle biliyoruz ki Sultan Hamid'i çıkmaz bir yola sapdıran ilk def'a Said Paşa oldu. Said Paşa'nın Meclis-i Meb'usanı lağv ettirmekten yegane garazı Midhat Paşa'nın yürekden hasım olduğu hayatını, hayat-ı ebedisi olan o muhteşem eseri, o meclis-i meb'usanı mahv ettirmek suretiyle ahz-ı sar eylemekdi. Sonra ne oldu. Sonra postu sen kapacaksın, ben kapacağım diye Sultan Hamid'i yetmişbin hud'a ile büsbütün yoldan çıkardan yine bu halkın, yine bu zamanın Osmanlıları değil mi? Buna ne hacet! On seneden beri Kanun-u Esasi ve hürriyet talebiyle ictihad eylediklerini iddi'a eden fırka-ı ahrar içinde yekdiğeri hakkında halis, insanca, namusla mütehassıs olan, yekdiğerinin canıyla, namusuyla uğraşmamış ve uğraşmayan kaç kişi çıkıyor ki? Hal böyle olunca yarın gelecek padişah acaba kimi dinleyecek ve ne yapacak. Ne yapabilecek ki? Allah encamı hayır etsin vesselam. -------oOo-------- STOLİPEN'İN İSTİ'FASI ve ÇARIN TEREDÜDÜ Karilerimize malumdur ki Rusya'da hüküm süren iğtişaş-ı buhran hergün yeni bir şiddet, yeni bir şekil izhar ediyor. Dünkü nüshamızda Rusya başvekili Stolipen'in hal-i hazırda ne derece me'yus olduğunu ve yeni Duma'yı açub millete hürriyet-i kamile bahşetmekten başka çare kalmadığını i'tiraf eylediğini yazmıştık. Bundan beş gün evvel intişar eden Tayms gazetesinin Petersburg'dan varid bir telgrafında gördük ki Stolipen çar ile bu babda mahremane görüşmüş ve hatta hal-i hazırdan, yani ihtilalat-ı hazıraya karşı cebr ile, şiddetle, askerle mukabele ve salah ümiti olmadığını i'tiraf ederek çardan isti'fasını kabulünü istid'a eylemiştir. Çar Stolipen'in istid'asını kabul etmeyüb red eylemiş ise de Stolipen hal-i hazırın ıslah ve tanzimi içün icraat-ı ahraraneye tevessülden, fırka-i ahrarın mutalibini incazdan başka çare olmayacağında ısrar ediyor. * * * && Sen Petersburg'dan varid bir telgrafda Semenovski alayı askeri general Min'in ihtilalciler tarafından öldürülmesinden dolayı fevkalade heyecanda olduğu bildiriliyor. General Min'in mezarı üstünde madamesi ağlarken kendisini seven askeri kadının yanına gelerek beraber ağlamışlar ve biz generalimizin intikamını bırakmayacağız diye bağırmışlardır. Heyecanda olan bu askerin hapishaneyi basub mahkumin-i siyasiyeyi katliam etmelerinden korkuluyor. --------oOo-------- TELGRAF HAVADİSİ 21 Ağustos, İstanbul: Daima metbu'ları bulunan hükümete karşı sadakat ve istikametden ayrılmayan Rumlara edilen enva-yı güngün işkencelere ahali le beraber Bulgaristan hükümetinin de iştirak ettiğinden bahis ve müşteki olarak Rum Patriki