26 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler GÜNÜN HADİSELERİ Südet Almanlarının istedikleri muhtariyet Çekoslorakyadaki Südet Almanla- rının reisi olan ve firkasına sekiz yüz” bin faal aza kaydetmiş bulunan B. Henleinin nutku bütün dünyanın alâkasını celbetti, Bu nutuk, Çekos- lovakyanın hariel ve dahili siyasetini Almanlarca istenilen şekilde çiziyor. B. Henlein evvelâ: — Ey Çek mtileti! - diyor. - Bizzat kendi kuvvetinden yade Fransız- larla ve Sovyetlerle yaptığın muahe- delere güvenerek hata ediyorsun! Bizim grupumuzla dostça anlaşma- dığın müddetçe Almanya Ve hiç bir #tilâf imkânı yoktur. Saniyen ve daha mühimmi, dahili siyasette yol gösteriyor: » — Biz Südet Almanları tam hu- kuklu bir ekalliyet olma kistiyoruz. Erazimizin hududierını tahdid ede- rek bize bu erazi içinde muhtariyet veriniz. ik Bundan maada, hukuku kaybol müş Südetler için maddi tazminat is- temiyor, muhtariyet hududu dışında- ki Südetlere himaye tedbirleri ve ma- nevi serbestilik talep ediliyor. İ Ötedenberi söyleniyordu: «Alman- lar, Avusturyayı fihak ettikleri şekil. de değil, dahilden hazırlıyarak Südet- leri benimsiyecekleri> o deniyordu. Yukarıki vaziyet, bu benimsemenin ne mecra takib ettiğini ve edeceğini göstermesi itibarile alâkayla müta- Maya şayandır. F. Tanur Mevsimsiz kış Sofya ve civarına kar yağdı Sofya 23 (Akşam) — Bahar mev- simine rağmen Balkanlarda havalar uyandıktan sonra Sofyayı bembeyaz karia örtülü görmüştür. Kar, Sofya havalisine, Radomir ve Dragoman kazalarına da yağınıştır. Ziraat nezaretinden bildirildiğine göre, vağan karın, çiçek açan meyva ağaçlarına ve bahçelere o kadar 2za- Tarı olmıyacaklır, Polis vazife ve selâhiyet nizamnamesi meriyete konuldu Ankara 25 (Akşam) — Vekiller he- yeti polis vazife ve salâhiyet nizam- namesinin bugünden itibaren meriye- te konulmasını kararlaştırmıştır. Bu Nizamnamenin bu hususta koydu- © Şa hükümlere göre, 21 yaşından kü. çük kadın ve erkekler bu gibi yerler- » de hiç bir suretle çalıştırılamıyacâk- © Jet demiryolları bütçes lardır, Sarhoşluğu intaç edecek şekilde İç- ki vermiyen ve içkili eğlentiye müsaa- de etmiyen yerlerde yaşı 21 den küçük » kızlar ve kadınlar istihdam edilebile- cektir. Şehir ve kasabalarda, gerek mesken içinde, gerek dışında saat 24 den son- ra her ne sebeple olursa olsun civar Ankara 25 (Akşam) — Devlet de- miryollarının bu seneki varidatı ge- © çen senekinden beş buçuk milyon lira #azlasile 11 milyon liraya varacağı tahmin edilmektedir. Bu varidat fazlalığının Istilzam et- tiği masrafları karşılamak üzere Dev- e 1328000 Yira munzam tahsisat konulması ka- .rarlaştırılmış ve buna dair olan ka- nun lâyihası meclisin ruznamesine” v siz jt Son dakika Çekler “Hayır!,, diyorlar Haynlayn'ın istekleri Gekoslovakyada büyük bir infial uyandırdı Bu mesele Londrada Fransız ve Ingiliz nazırları arasında etraflı bir şekilde görüşülecek Paris 26 — Pragdan bildirildiğine göre Haynlaynın nutku Çekoslovakya- da büyük bir heyecan ve infial uyandır- mıştır. Çek mehafili diyor ki: «Hayn- laynıl nutku demokratik esaslara muhaliftir, Haynlayn, Çekoslovakyanın | Fransa ve Sovyet Rusya ile ittifakları- ni bozmasını isterken esas düşüncesi. | ni söylemiyor.» Buraya gelen haberlere göre bütün Çekler ve Slovaklar Haynlayrın istek- lerine müttehiden «bayır!» cevabını yaya karşı şiddetli neşriyatta bulunu- yorlar, Gazetelerde «Prağa son ihtar» tarzında başlıklar vardır. Alman ma- hafili bugünkü Çek kanunu esasisinin Avrupa için bir tehlike teşkil ettiği kanaatindedir, Berlin 25 (A.A) — Alman siyasi mahafili, Südet Almanların reisi Kon- rad Haynlayn'm dün Karbovivari kon- gresinde serdetmiş olduğu metslibi kayıd ve şartsız tasvip etmekte ve mumaileyhin programının makul ol- duğunu ve harp esnasında Çekoslo- vakya devletini yaratmış olanlar ta- rafından ileri sürülmüş bulunan fi- kirlere tevafuk etmekte bulunduğunu i beyan etmektedir. laynın talebierinin rinin kabul edilmesine aleyhtardır ve Südetlerin isteklerini asgari hadde in- dirmesi isteniyor. Bir Çek nazırın beyanatı Prag 25 (A.A) — Hükümet nezdin- de sağ cenah milli birliğini temsil eden nazır Jezek, bir nutuk söyliyerek Çekoslovakyadaki bazı etnik grupların bir kültür hattâ arazi muhtariyeti tesisi için yaptıkla- rı teşebbüslere itiraz etmiştir. Nazır demiştir ki: «Yeni muhtar cüz'ü tamlar ihdası için yapılacak her münakaşa devleti- mizin tamamiyeti için bir tehlikedir. Bir maksadı mahsusa istinad eden mubtariyete ahenkli bir kül şeklin- de bütün yapıcı elamanları toplayan uluvvu cenaba müstenid rejyonalizm ile mukabele etmetidir. > Hatib hiikümetin ekalliyetlere karşı takib ettiği demokratik siyasetten in- hiraf etmiyeceğini ve mevcudiyeti is- bat edilecek olan haksızlıkları tedkik “> kabul edeceğini temin etmiş- gri netice olarak şöyle demiştir: «Bu devleti ekahtiyetlerle birlikte kur- mak istiyoruz. Çünkü taarruzdan ma- sun olan hududları onların da hudud- Jarıdır. Şeref onların da şerefidir, aki- beti onların da akibeti olmalıdır.» Sovyet siyasetinin merke- zi şarki Avrupaya geçti Lehistanın Çek işlerinde Almanyaya müzahereti kızıl ordunun Polonyada koridor açmasına sebep olur Moskova 25 (A.A) — Havas ajan- #inin hususi muhabiri bildiriyor: Uzak Doğu hâdiselerinden başka j mihveri arasındaki zıddiyeti artır. Sovyetler Birliğini işgal eden mesele Orta Avrupa meselesidir, bir aydan fazla zamandan beri İspanyaya hiç bir teknisyen hareket etmemiş ve hat- tâ bazıları İspanyadan geri gelmiştir. Keza evvelce ziraat tedkik ve tahsili | için sık sık İspanyollar gelmekte iken! şimdi bu da kaydediimemektedir. Bununla beraber, Sovyet politika- sında ehemmiyetli bir değişiklik muh- temel görülmemektedir. Sovyetler Birliğinin ne hukukan ne de filen Ha- | beşistan işgalini ve Franko hüküme- tini tanımıyacağı şüphesizdir. Bununla beraber, Sovyetler Birli- ginin batı devletleri ie Berlin - Roma mamıya çalışacağı zannediliyor, 2i- ra Sovyetler mahrilleri bulanık suda balık avlamak töhmetinden kaçmayı bilhassa arzu etmektedirler. Buna mukabil, Sovyet mahfilleri Lehistanın Almanya ile Sovyetler Bir- liği arasında hakikatte Sovyetler Bir-; liği aleyhine müteveccih olacak bir bitaraf devletler bloku ihdas etmek hususundaki mesaisini ciddi bir en- dişe ile takib ediyorlar, Keza Lehistanın kendi kanaatine göre, böyle bir blokun o teessüsü- ne muhalif yegâne memleket olan Litvanyanın tçprak bütünlüğüne kar-! şı yeni bir teşebbüsde bulunmasından! korkuyorlar. Lituanya ile Estonya | daha ziyade Lehislana müsaid bu: | Mundukları için Litüanyayi müdafaa | edecek yegâne memleket Sovyetler ! birliğidir. Her halde, Sovyet hükümeti, Bal. | tık küyıları boyunca Finlândiya kör- | fezine doğru vaki olgcak her türlü ' Leh veya Alman İlerlemesini fena gözle görecektir, Bu suretle bir flerle- me bu memleketlere So eningradga veya Kron Rusyada yeni tevkifler Papaslardan, asillerden mü- rekkeb 24 kişilik bir şebeke yakalandı Moskova 25 (AA) — Havas ajan- sının muhabiri bildiriyor: masını temine müsaid deniz bazları ger Moskova gazetesi, Mos- verecektir. Diğer taraftan, Sovyet mahfiileri Çekaslovayyaya karşı birlikte vaki o- Iabilecek Leh - Alman taarruzunun tevlid edecegi vaziyeti de endişe ile mütalea etmektedir. Çek - Sovyet paktı yalnız Alman tezrruzunu dre piş ediyordu. Çekoslovakyaya karşı Lehistanın müdahalesi, Sovyetler Bir- liğine, Almanya tarafından taarruza uğramış olan Çekoslovakyaya yardım için Lehistan üzerinden bir koridor açmak fırsatını verecektir. Bu mah- filler, Lehistan böyle bir fırsat ver- mekten kaçınacaklarnı düşünüyor. Jar. Londrada neler görüşülecek ? Bütün Avrupa meseleleri gözden geçirilecek Paris 26 e Bl Daladler ve Bonnet | yarın Londraya hareket edeceklerdir, Londrada, ilk yazılan yazılar hilâfına olarak, başlıca siyasi meseleler gürü- şülecektir. Askeri meseleler İki taraf | er&ânıharbiyesi arasında o görüşüle- cektir, Bundan bâşka harb zamanında ik- Gsedi teşviki mesaj, iptidai madde te- dariki ve saire de görüşülecektir. Bu birliğe Amerikanın da yardımı muhte- meldir. Amerikanın İngiltere ve Fran- saya bir çok tayyareler vermesi bu- nun mukaddemesidir. İngütere, Almanyanın beynelmilel teşriki mesaiye bir kere daha davet edilmesini istiyor. Fransa buna mu- halif olmamakla beraber, Almanyanın takib ettiği politika hasebile, böyle bir £eşebbüsteri bir netice çıkmıyacağına kanidir. Herhalde Fransız mahafili dörtler misakı fikrine muhaliftir, kova bölgesinde casusluk, tedhiş ve mukabil ihtilâl faaliyetinde bulunan dini bir teşkilâta mensup 24 âzanın tevkif edildiğini haber veriyor. Teşki- Mâtın yalnız isimlerinin baş harflerile çağirılmakia olan şefleri bir başpis- kopos, bir piskopos bir konltur. Suç ortakları arasında pazarlar ve tarikat reisleri görünmektedir. Gaze- teye göre, piskopos, (o) isyan grupla- rı tertib ettiğini itiraf etmiştir. Vaiz Fateef ve diğer bazıları tarikatlara mensup gençleri askerlik yapmağa teşvik «Harb düşmanı denilen mü- kabil ihtilâlsi tarikati idare edivor- Jar ve casusluk yapıyorlardı. Kont, (k), papazların günah çıka- rırken öğrendikleri malümatı yabancı memleketlere bildirdiğini itiraf eyle- miştir. Yine bu gazeteye göre, eski mülk sahiblerinden Protassaf, Harbinde bu- Yunan bir suç ortağı vasıtasile Japon- rin hayat ve vaziyeti hakkında yan- ış haberler verdiğini ve bütün bu ma- iümatı vermek için incilin metninden istifade etmiş olduğunu İtiraf eylemiş- tir. Bir profesörümüz Fransaya davet olundu Ankara 25 (Akşam) — Hukuk fa- kültesi hukuku medeniye profesörü Ahmed Esad, vaki davet üzerine hu- kuku idare ulemasından Edvar Lom- berin yazdığı eserlerin tesid merasi- minde bulunmak üzere Liyona gide- cektir, Londra büyük elçiliği müsteşarlığı Ankara 25 — Londra büyük elçüi- ği müsteşarı B. Sedad Zeki merkeze nakledilmiştir, Yerine Brüksel elçili- e B. Dini Zan Mv edi- milli iktisad meclisinde | Hatay intihabatı bugün başladı Adana 25 (Akşam) — İnti- habatın yarın (bugün) başlı- yacağını Cenevre heyeti reisi bugün ilân etti. Yunan delegesi bay Aristid İ Fokasın riyasetinde intihab suçlarını görecek mahkeme teşkil edildi. Türkiye Hariciye. Vekili B. doktor Arasın geçişinde Tarabulusuşam hal- kinın istikbal merasimi yapmasına mâni olmadığı ve taklarla yolların süslenmesine müsaade ettiği için, Ta- rabulus kaymakamı azledilmiştir. Hatay kontro! heyeti tercümanlık» Jarına dolgun maaşlarla Kalender, Reymon, Hikmet, Ganime adlı dört Halepli alınmıştır. Türk mümesslileri buna itiraz ederek alınacak diğer on beş tercüman için imtihan açılması- nı istediler, İktisad Vekili ekili Aicaraya gitti Kızının tedavisi için gittiği Viyana- dan iki gün evvel şehrimize dönen ik- sad Vekili B. Şakir Kesebir dün ak- şamki trenle Ankaraya hareket etmiş- İktisad Vekili dün öğleden evvel Perapalas oteline giderek Başvekil B, Celâl Buyarı yöyaret etmiştir. Öğleden sonra B. Celâl Bayarın refakatinde bazı İrdkikirr yapan İktisad Vekili motörle Haydarpaşaya geçmiş ve gar- da vali ve belediye reisi B. Muhiddin Üstündağ, İktisad Vekâleti deniz ve hava müsteşarı B, Abdullah Güney ve Deniz Bank erkânı tarafından uğur- lanmıştır. B, Şakir Kesebir kendisini teşyle gelen zevatın ayri ayrı gilerini sikmiş ve bir müddet B, Muhiddin Üstündağ ile görüşiri Dünkü güreşler Çoban ve Erkmen kazan- dılar, Erkan ve Yener yenildiler "Tallin 25 (AA.) — 87 kiloda Türk Çakmak, hastalandığından güreşe- « memiştir, Ağır sıklette Çoban Dani- markalı meşhur Larseni kucaklıya- rak yere vurmuş ve 7 dakika 14 sani- yede tuşla yenmiştir. Yalin 25 (A.A.) — İkinci devir gü- reş müsabakalarında Erkmen (Türk), Baynaroriç (Letonya) yı 7 dekike 42 saniyede yenmiştir. Çok enerjik gü- reşen Erkmen hasmunı yere çektikten sonra tuşla kazanmıştır. Erkan (Türk) yarası yüzünden maçı bırakmışlar. Anderson (İsveç) Yener (Türk)ü 3 dakikada yenmiştir. Yener elimine olmuştur. Puessep (Estonya) Arikan (Türk)ü üç dakikada yenmiştir. Nüfus müdürleri arasında becayi Ankara 25 (Akşam) — Uzun müd- denberi Şarkta vazife görmekte olan, nüfus müdürlerinden bir kısmının “Garpteki nüfus “müdürlerile becayiş edilmeleri Dahiliye Vekâletince karar- laşmış ve bu hususla bir liste kazır- lanmıştır. Sovyet büyük elçisi i Dahiliye Vokilini xpmrak ati Ankara 25 (Aksam) — Bugün De- hiliye Vekili B. Şükrü Kaya Sovyet büyük elçisi B, Terentiyefi makamın- da kabul etmiş ve kendisile bir müd- Bir vapur karaya oturdu Dün sabahki sis esnasında Çanak- kalede Agva feneri önünde; Yunan bandıralı Herakliya isminde bir vâs pur karaya oturmuştur. Herakliya- nin kurtarılması için bu sabah bir tahlisiye gemisi gitmiştir. Edirneye giden Üniversiteli- ler dönüyorlar Edirne 25 (A.A) — 150 üniversi- teli dün, İstanbul spor klübünden 40 kişilik kafile de bugün İstanbula dönmek üzere Edirneden ayrılmışlar. ve gençler tarafından hararetle uğur- ınmışlardır. üni 4