7 Ocak 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

Prof. Âfet İnanın Kızılaydaki apartmanı budur. 18 Ekim 1960 Salı günü orada, İsmet Paşayla iki M.B.K. üyesi, Ekrem Acuner ve Fikret Kuytak arasında Cemal Gürselin Devlet Başkanlığı konusun- da cereyan eden konuşma İhtilâle yön veren olayların başında sayılabilir. Orada İsmet Paşa, ken- disinin Cumhurbaşkanlığı için adaylığını koymayacağı taahhüdünde bulunmuştur. Zaten konuşmanın Afet İnanın evinde ya- pılmasının ve saat olarak akşamın seçilmesinin sebebi de buydu. İsmet Paşa da, Komiteciler de görüşmenin duyulmasını istemiyorlardı. Fikret Kuytak Profesörün akrabasıydı. Afet Hanım uzun yıllar Atatürkün en yakınında bulunmuş- tu ve bir sırrın nasıl saklanacağını mükemme- len biliyordu. Nitekim bu tarihi buluşmanın, açığa çıkmasının mahzurlu bulunduğu süre he- men hiç kimse tarafından duyulmamış olması Simin Iyi yapıldığının delilini teşkil etmekte- ir. İsmet Paşa saat sekizbuçukta gittiği apart- mandan ancak gece yansı çıktı. Dört saate yakın bir süre elbette ki sadece Gürselin Cum- hurbaşkanlığı meselesi konuşulmadı. Böyle bir fırsat ele geçmişken taraflar başka bir çok ko- nuda da görüşlerini birbirlerine anlattılar. Fa- kat hayati mevzu, Devlet Başkanlığına Gürse- lin getirilmesinin Ç. H.P. tarafından temin edil- mesiydi. Halbuki İsmet Paşa böyle bir temina- tı verecek durumda değildi. Henüz Cumhurbaş- kanının seçilme tarzı kesinlik kazanmamıştı ki.. İsmet Paşa gördü ki kendisinden istenilen 110 bir husus vardır: Cumhurbaşkanlığı için aday- lığını koymaması. Yani, Cumhurbaşkanı, Gür- selin arzuladığı gibi tek dereceli seçimle de se- çilse, kendisini Parlamento da seçse İsmet Pa- şa aday olmasın ve C.H.P. mensupları oylarını Cemal Gürsele versinler. Bu, o tarihte Gürselin Devlet Başkanlığının emin çaresi olarak görü- nüyordu. hâlâ, seçimlerin en muhtemel galibiydi ve İhtilâl sonrasının tanzimcisi olarak görünüyordu. C.H.P. iktidarda bulunursa ve Devlet Başkanlığı makamını Cemal Gürsel iş- gale devam ederse ihtilâlciler kendilerini güven- lik duygusu içinde hissedeceklerdi. İsmet Paşa Komitecilere, arzuladıkları te- minatı vermekte hiç bir müşküat çıkarmadı. Cumhurbaşkanlığı, ayılıp bayıldığı bir mevki değildi. Hayır, Cumhurbaşkanlığı için adaylığı- nı koymayacaktı. Fakat C.H.P. Devlet Başka- nının tek dereceli seçimle seçilmesinin karşısın- daydı. İsmet Paşa o akşam bunun mahzurları- nı iki M.B.K. üyesine etraflı şekilde anlattı. Bu- nun "bir defaya mahsus olarak" bile yapılma- sı bütün bir dönemde tarifsiz karışıklıklar do- ğuracaktı. İsmet Paşanın bir tek niyeti vardı: