19 Kasım 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER — Atayım mı Komiserim?" di- ye sordu. Komiser, "— At, pezevengil" diye cevap verdi ve benzin istasyonunda ara- basını yıkatmakta olan Nuri Kılıç da sanık olarak yakalandı, sürük- lendi ve götürüldü. Arkadaşlarının, hattâ kendi ha- linde vatandaşların derdest edildi- gini, dövüldüğünü güren ve zaten biraz önce sona eren mitingin heye- canı içinde bulunan göstericiler, eve dönmekten vazgeçtiler ve ara yol- lardan sızarak, Kızılayda, Amerikan Haberler Merkezinin önünde top- kındılar, Amerikanın ve Demirel Hükümetinin aleyhinde gösteriye başladılar. Saat 17'yi gösteriyordu. Bu sırada ortaya başka bir grup çıktı. Bunlar, "Kahrolsun komo- nistler" diye bağırarak, ellerindeki taş, demir ve sopalarla Amerikan Haberler Merkezinin önündeki ka- labalığa hücum ettiler. Kendilerinin “milliyetçi gençler" olduğunu söylü- yorlardı. Bir süre önce gazeteci Ce- ml Saltığı -kendisine, Gürsele ne- den saygı durusunda bulunmadığı- nı sorduğu için- döven ve Amerikan Haberler Merkezinin önünde, cüsse- sine uygun sesiyle mitingcilere kü- fürler, tehditler savuran AP'li Bele- diye Meclisi Üyesi Muhlis Şensözün bu saldırganları idare ettiği belli o- luyordu. İşin tuhafı, polisler gençle- ri dağıtmak için bu saldırgan grup- la işbirliği yaptılar. Herhalde bun- la irelin İzmir konuşmasında rejimi korumak için lüzumlu oldu- ğuna -Fransadan örnek vererek- işa- ret ettiği, "silâhlandırılmış, hür dü- şünce ve hür teşebbüs sahipleri"y- diler! Bir yanda polis, Ulusoy ara- baları ve elleri sopalı, demirli AP militanları; diğer tarafta, gösterici- leri Halk ise ibretle seyrediyordu. O aksam Kızılay, atlı polislerini nal takırtılarıyla, haykırışlarla, po- lisle işbirliği yapan AP militanla- rı ve jurnalcileriyle, yakın geçmişi hatırlatan anlar yaşadı. Sükan, eseriyle Övünebilir! Oysa bu miting, başlangıçta ,başa- rısı ve etkisi şüpheli bir teşeb- büsten ibaretti. Daha önce, iş dışın- da amerikanlarla medeni münase- betleri kesme kampanyası ilân eden ve bunu tutturamayan TİP, müca- deleli geçeceği bilinen Büyük Kong- resi öncesinde bir teşebbüs daha yapmak istemişti. Mitingin asıl ter- tipçileri Orta Doğu Teknik Üniver- sitesi, Sosyalist Fikir Klübü ile Fi- kir Klüpleri Federasyonunun TİP'li yöneticileri idi. Renkli sendikacı Ce- mal Akının başında bulunduğu Türkiye-İş Sendikasına Amerikan Yardım Teşkilâtı -AlD- tarafından gönderilen bir cevabi yazı, mitingin gerekçesini teşkil edecekti. Türkiye- İş Sendikasının toplu iş sözleşme- sine çağırdığı amerikan işvereni AlD Kızılayda gençlerin çatışması İdarenin idaresizliği AKİS teşkilâtı, cevap olarak, Bölge Çalış- ma Müdürlüğüne oldukça küstah ifade taşıyan bir yazı göndermiş ve bunun bir bölümünde şöyle de- misti: ".... Türkiye Cumhuriyeti ile ABD arasında aktedilmiş ikili anlaşma- lar gereğince ABD sefareti, AlD Türkiye misyonu da dahil olmak ü- zere, bütün siyasi imtiyaz ve masu- niyetlere sahip bulunmakta ve Türk İş kanunlarının yetkisinden de mu- af tutulmaktadır. Böylece 275 sayılı Kanun ve bütün onunla ilgili iş ka- nunları AlD misyonuna tatbik edil- memektedir. Ayrıca hükümeti nizamları, herhangi bir mahalli işçi sendikasını tanımayı ve onunla top- lu sözleşmeler yapmayı bilhassa ya- saklamaktadır." Mitingi düzenleyen aşırı solcu- lar, amerikanların bu davranışını "bardağı taşıran son damla" olarak tanımladılar ve çok sert bir bildiri yayınladılar. "Amerikalılar memle- ketimizden kovulmadıkça, türk hal- kına bu topraklarda huzur yoktur" diye başlayan ve "Kahrolsun ame- rikan emperyalizmi, yaşasın türk milliyetçiliği" diye sona eren meş- hur edebiyatın yapıldığı bu bildiri- de "ABD'ne karşı büyük yürüyüş ve miting"in Cumartesi günü saat 13- te, Tandoğan meydanında başlıya- cağı haber veriliyordu. Bildiri ace- le olarak, devrimci öğrenci teşek- külleri arasında dolaştırıldı ve im- za sayısı arttı. Bu arada, TMTF adı- na Genel Başkan Yücel Akıncı da, ne olduğunun pek farkına varmak- sızın imzaladı. Ancak, kongre hazır- lığına ve telâşına düşmüş olan TMTEF, bu miting için büyük gayret harcayacağa benzemiyordu. Nitekim mz haftanın to- nunda Cum günü Tandoğan meydanında başladığın- da, katılanların sayısı 500'ü bulmu- yordu. Fakat polisin bilinen tutu- mu, amerikalılara ve özellikle aşı- rı amerikan dostu AP Hükümetine kızan üniversite gençliğinin iltiha- kı ile, Kurtuluş alanında 34 bin ki- şilik bir kalabalık toplandı. Hele, kendilerine gazeteci süsü veren po- lislerin (o kalabalık oarasında suçlu tesbitine kalkmaları ve sonraki ge- lişmeler, geç saatlere doğru işin ma- hiyetini değiştirdi. Artık tepki yal- nız amerikalılara karşı değil, kendi- sinden o saatlerde "Morison Süley- man, yolculuk ne zaman?" diye söz 19 Kasım 1966