10 Eylül 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

> 0 - E MA Festivaller Venedik 1966 ünyanın en eski film festivali o- lan Uluslarası Venedik Film Fes- tivali ilki 1932 yılında yapılmıştır-, bu hafta 27, gösterisine başladı. Ve- nedik Festivali, en eski festival ol- mak niteliği yanında, en ciddi sine ma festivali olmak niteliğini de taşı- maktadır. Bunu da, dört yıldanbe- ri festivalin yöneticiliğini yapmakta olan tanınmış sinema yazarı Prof. Luigi Chiarini'ye borçludur. Ama, Chiarini'nin festivali yönetiş tarzı- , nın eleştirmelere yol açmamış oldu- “coğu da söylenemez. Ne var ki bu e leştirmelerin çoğu, Prof. Chiarini” nin festivali yalnız bir sanat göste- risi çerçevesine sokup, bunun dışın- da, öbür festivallerde olduğu gibi bir panayır havası yaratılmaması İ- çin koyduğu sıkı kayıtların otelci- lerde, gece kulübü sahiplerinde, plâi işletmecilerinde... uyandırdığı o tep- kiye dayanıyordu. Festivalden en kazânçlı çıkan bu ticaret erbabının yakınmaları tama- miyle etkisiz de olmadı, Nitekim bu vilki festivali düzenlemek için ge- çen yıl yapılan toplantıda Prof, Chi- arini'nin görevinden alınmasına râ- mak kalmıştı. Sonunda bir “uzlaştı- rıcı formül” üzerinde anlaşmaya va- Bi; yönetecek, Prof. M dığı, ticaret erbabının ağır bastığı bu yılki festivalin açılış töreninden de anlaşılmaktadır .Çünkü Prof. Chi- arini'den önceki yıllarda olduğu gi- bi parlak ve gösterişli hava yeni- Na gri gelmiştir. Bununla birlikte Chiarini'nin. getirdiği kaliteli ei da bozulmadığı gerek jüri- nin kuruluş tarzından, gerek yarış» maiçi ve yarışmadışı filmlerin seçi- lişinden, gerekse festivalin yanısı- ra yer alacak öbür e ar e Zengin bir lis Bu ilki Venedik Festivali jürisi, son yılların en iyi italyan sine ma yazarlarından biri olan Giorgio Bassani'nin başkanlığında kurul- muştur, Üyeleri ise sinema tarihi- nin en büyük nazariyecilerinden biri olan Lev Kuleşov, (SSCB), Fransadaki “yeni roman ” akımının tanınmış siması Michel Butor, ta- nınmış amerikan sinema tarihçisi Lewis Jacobs, ingiliz sinema eleş- tirmecisi ve film yönetmeni Lind- say Anderson, çekoslavak sinema yazarı Lubos Bartoşek ve Doğu Ak manyalı belge - film yönetmeni Er- win Leise'dir. Festivale yarışmalı olarak katı- lacak 14 filmlik listenin başında, A- merikada özellikle korku filmleriy- le ün sağlıyan yönetmen Roger Corman'ın “The Wild Angels - Vah- şi melekler'i yer almaktadır. Bunu, Fransanın tanınmış kadın yönetme- ni Agnes Varda'nın “Les crdatures - Yaratıklar”ı izlemektedir. Fransa, bunun dışında, listede yer alan üç lilmle festivalin yarışmalı bölümü- ne en avantajlı durumda giren ülke olmaktadır. Çünkü yarışmalı bölü- almaktadır. Bunlardan biri, o genç vönetmen Vittorio de Setânn “Un uomo a meta - Yarım adam"ı Yaği Öbürü de Gillo Pantecokeomiiz “La Bataille d'Alger - Cezayir sava- şı”dır. Bu son film, tıpkı Truffaut- nun filminin festivale İngiltere adı- na katılması gibi, Cezayir adına ka- tılabilirdi; Çünkü Pontecorvo bu fil mi Cezayirde çevirmiştir. Konusu Cezayirde geçen filmin oyuncuları da cezayirlidir. Hatta filmin yapım- cısı da cezayirlidir. Bu, Cezayir neh- rinin yerli mahallesinde fransız- 'lara karşı direnme hareketini vöne- tenlerden Yusuf Sadidir ki, flmde kendi rolünü kendisi oynamaktadır, Yani Truffaut'nun filmi ne kadar bir ingiliz filmi değilse, Pontecor- vo'nun filmi de o kadar cezavirlidir. Hindistandan İsveçe Festivale iki filmle katılan bir baş- ka ülke, Birleşik Amerikadır. A- merika, Venediğe Corman'ın yukü- rıda adı geçen filminden başka Con- rad Rooks'un “Chappagua” adlı fik “Yaratıklar”dan bir Kaliteli bir festival me girecek filmler zaten 14 olarak sınırlandırılmıştır. Fransanın öbür üç filmi şunlar- dır: Robert Bresson'un “Au hasard Balthâzar”ı, Roger Vadim'in Emile Zola'dan adapte ettiği “La cure - Rahip”i, Martin Karmitz, Jean Ra- vel ve .Marie Serreau'nun “Come die”si. Ama, yalnız bu kadar da de- gil, fransız “yeni dalgası"'nın yönet- menlerinden François Truffaut'nun son filmi “Fahrenheit 513” de festi: vale katılmaktadır. Gerçi İngiltere- de çevrilen bu film, festivale bu ük ke âdına katılmaktadır ama, her. hangi bir Se e takdirde bu- nun Detam dına değil, Truffaut yani Fransa 20 kaydedileceği su gö Fransanın bü durumuna karşı lık, festivalin düzenleyicisi olan İ- talyanın listede ancak iki filmi yer , mini göndermektedir. “Chappagua” mn özellikleri göz önüne alındığın- da Amerikanın büyük bir festivale hemen hemen ilk defa olarak Holiy- wood'un alışılmış kalıpları dışında, bağımsız bir eser gönderdiği dik- kati çekmektedir. Gerçekten de aga”, genç bir şair olan Rooks'un ilk eseri olması,' Ameri- kadaki bağımsız sinema hareketi işinde yer alması, amerikan san- sür tüzüğüne aykırı olarak uyuştu. rucu madde konusunu işlemesi ba- kımın ikkati oçekmekteğdi Bundan başka, Rooks'un oyuncu ©- larak da çalıştığı bu filmde tanı muş fransız tiyatro ve sinema oyun- cusu Jean - Lowis Barraut, ameri- kan yazarlarından William Burro- ughs da rol almaktadır. . Festivale birer filmle İspanya, Almanya, Sovyetler B 10 Eylül 1966 : 33 irliği, Hindis- t