10 Eylül 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

/ —İ Dünyaya Bakış “(Kendi memleketim de dahil, dünyada, Vietnamda v»eden bir savaşın yer almakta olduğunu anlama- yan pek çok kimse mevcuttur. Ya umumü olarak sa- vaşa -bilhassa bu savaşa- karşı bıkkınlık, ya da man- tiki düşünceye engel olan yıkıcı teşekküllerin. faali- vetleri dolayısiyle - Vietnam konusundaki hakikatler kâbuslu bir müphemliğe bürünmektedir...” Türkçesi üzerinde fazla titizlikle durmayarak: he- men şünu söyliyelim ki, bu satırlar, 23 Kasım 1965 tarihli bir bültenden alınmıştir. Bü bülten, gene anla- şılmaz bir türkçeyle, “Amerikan Haberler Merkezi Sözcüsü ile Olayların İçinde” başlığını, üstelik de A- merikan Haberler Merkezi Tanitma eğ Müdürü Wilüam H. Anthony imzasını taşımakta, Bülten, taribinden de anlaşılacağı pe eskidir, Fakat okuyucuya, bu “müphemliği” aydınlatacak, “ta rihi kayıtlara istinat” eden bazı (bilgileri vizkgilağ söylendiği için, amerikan görüşlerini yansıtma dan, hâlâ önemli olsa gerektir. mn aki de, Birleşik Amerikanın Vietnam savaşına katılması nim nedeni olarak şöyle denilmektedir: “Birleşik A merika Birinci Dünya Savaşı, İkinci Dünya Savaşı ve Korede hürriyet ve bağımsızlıkları için çarpışan: İn- için ye önce Okyanuslar katet- senhower ve Kennedy'nin ve cesur devletin müdafaasma yardım' husu- sundaki taahbütlerini teyid eden Cumhurbaşkanı Johnson, Birleşik Amerikanın, kendi kendilerini te- Tör ve tecavüze i savunmakta olanlara yardıma azimli olduğu için aidallin askeri kuvvetlerinin Vi- etnama gönderilmiş bulunduğunu söylemiştir.” Şimdi, kim olduğu (bilinmeyen yıkıcı oteşekküğleri “hakikatleri kâbuslu bir müphemliğe” bürümek- le suçlayan amerikan resmi çevrelerine sormak lâ- zımdır: Acaba bu yıkıcılar kendileri midir? Çünkü Bay ,Anthony'nin işi bu kadar yalın görmesine rağ- men, ünlü amerikalı yorumcu James Reston, 13-14 Şubat 1965 tarihli New York Times gazetesinde şöyle yazıyor: “Amerikân yetkilileri, çeşitli zamanlarda, Vietnam konusunda bize çeşitli amaçlar peşinde oldu- ğumuzu söylediler, Bu amaçları şöyle özetleyebiliriz: ) ei Vietnam hüküme N “ha Komünist yayılmasının 17. paralelin altına inmesini önlemek, 4) Bütün Güneydoğu Komünist Çin yenilgiye uğratmak...” Bu yazıya bakınca, işleri bu kadar “enüphesliğe” yetkili gerçek nedenini önce kendi, sonra da dünya kamuoylarına anlatmakta önemli güçlük çekmektedirler. Oysa gerçek, görmesini bilen gözler için, gün gi- Size hir Vietnam masalı anlatayım mı? Asyayı nüfuzu altına girmekten kurtarmak, 5) Mililecesikleri z Doç. Dr. A. Halük ÜLMAN e bir denge ve düzenin kurulamıyacağını doğrula- mak peşindedir. Bundan gerisi, görünüşü kurtarmak için bulunmak istenen bahanelerdir. Milletlerarası münasebetler . alanında, bu davranır şın bir de'adı vardır. Bu alanda çalışanlar, birle: şik Amerikanın Vietnamda izlediği politikanın adıma “büyük devlet politikası” derler. Bu, ilk defa Birleşik Amerikanın izlediği bir politika değildir. Ulusal dev letlerin. kuruluşundan bü yana önce Avrupada, sonra da sömürgeleştirdikleri dünyada bunu şimdiye kadar “çok deönemişlerdir. Bu politika yüzündendir ki şımdi- ye kadar pek çok geri kalmış ülke -ne yazık ki içlerinde Osmanlı İmparatorluğu da vardır- büyük devletlerin çıkarları uğruna kullanılmış, gerilik, karışıklık ve sa vaş içine atılmıştır. Bugün elbette ki Birleşik Amerikanın Vietnamda sömürgecilik peşinde olduğu söylenemez. Birkaç is- tisna dışında, eski, hattâ yeni anlamdaki sömürgeci- lik artık taribin yaprakları arasına karışmak üzere- dir. Fakat, bugünkü “büyük devlet politikası” sömür- gecilik üzerinde olmasa da, tıpkı eski Avrupaiçi uyun- lar gibi kuvvet dengesi hesaplarma dayansa da, işin kötüsü şudur ki, artık söz konusu olan, yalnızca Av- rupaiçi denge değildir, dünya dengesidir. — Yalımzca Avrupa dengesi hesaplarının dünyayı iki büyük genel savaşa sürüklediği hatırlanınca, bütün dünya çapmıda tutulan hesapların insanlığı nerelere sürükleyeceğini düşünüp, korku duymamak elden gelmemektedir. Şezarın hakkını Sezara iin: Çin Halk Cumbhuri- yvetinin Asyadaki yayılmasını durdurmak için Viet- namı, seçen, Başkan Johnson değildir. Bunun için yanlış adamı (Diem), yanlış alanı (Vietnam) seçen- ler, Eisenhower ile Kennedy'dir?! Ortada olmayan bir devleti kendi isteğini belirtmek fırsatını bulamamış bir ulusun isteğiyle savunmaya gitmek, karanlıkta göz kırpmaktan başka birşey değildir ve Birleşik Ameri- kayı bu duruma düşüren de Johnson'dan önce gelen lerdir. Johnson'un yanlışı, bu kadar elverişsiz bir-a- landa kuvvet politikasının geçerli olacağına inanma- ya devam etmesidir. Şimdi, “Peki ama, ya Komünist Çin?” denccek- tir. Bunu sormaya bütün dünyann hakkı vardır, fa kat Birleşik Amerikanın yoktur. Yalan yanlış birta- kım bahaneler arkasında, “demokrasi, insan hakları, hürriyetler” gibi sözlerle büyük devlet politikâsım yü- rütmeye çalışan bir devlet, günün birinde elbette ki, bu politikadan kendi çıkarlarının zedelendiğini düşü- necek bir başka büyük devletle, belki de birkaç büyük devletle karşılaşacaktır. Rüzgâr' eken, fırtına biçer. . Birleşik Amerikanın kuvvetten medet ummaya deva- mındaki en büyük tehlike, işte buradadır, Bu tehlike bugün dünyanın kapısını gelip çalmıştır bi ortada durmaktadır: Bugün, Birleşik Amerika, Vi- İşte size korkulu bir Vietnam masalı... Bundan etnamda, dünyanın hiçbir bölgesinde: kendi isteme. o gayrisi lâfüi güzaftır. 26 10 Eylül 1966 « zi