2 Temmuz 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

AKİS nız Pekin Belediye Başkanı ve Çin komünist Partisinin Pekin teşkilât sekreteri değil, aynı zamanda parti politik bürosunun da ileri gelen ü- yelerinden biriydi ve Mao Çe-tungun Bazıları, sah- kadar, Peng bırakacağı koltuğa oturacak insan diye bak- maktaydılar. ..baş ağrısı bahane Çinli yöneticiler içinde liderlik ya- tanberi çeklerden biridir. Çin işlerinden iyi anlayanlara göre, bu yarışma, biri Peng Şen ortadan çekildiğine göre, geriye üç kişi kalmaktadır. Bunların en başında Savunma Bakanı Lin Piao gelmektedir. o Pekin Belediye Başkanının kayıplara karışmasında ordudan yükselen memnunsuzluk sesleriyle ordu,organı olan "Kurtu- luş Ordusu Günlüğü"nün büyük pa- yı bulunduğuna göre, bu olayda Lin i rm aramak fazla şüphecilik sayılmamalıdır. Lin Lao, bugün oturduğu koltu- ğa, Mareşal Peng Teb-huayın 1959 yılındaki tasfiyesi (oüzerine gelmiş- tir. Hatırlanacağı üzere, bu yıllarda Komünist Çin büyük bir ekonomik ve siyasal buhran içinde bulunuyor- du. Bu buhranın nedenlerini Mao Çe-tungun tam bir sosyalist toplu- ma vakitsiz geçmek istemesinde gö- ren muhalifleri, yavaş, fakat emin bir ekonomik gelişme, o Sovyetler Birliği ile iyi geçinme, politikadan çok kendi işiyle (o gücüyle uğraşan bir ordu görüşlerini savunmuşlar- dır.Eğer bunlar kabul edilseydi, Pe- kinin, Hrutçofun "barış içinde bira- rada yaşama" ini benimsemesi ve Sovyetler Birliğinin yanında ikin- ci plâna düşmeye razı olması gere- kirdi. Kolaylıkla (o bekleneceği gibi, Mao Çe-tung bu görüşlerin hiçbiri- ni kabul etmemiş ve başta Mareşal Peng Teh-huay olmak üzere, birçok muhalifi işbaşından o uzaklaştırmış- r. Ordu politikaya karışınca Komünist Çinde bugün olup biten- ler, tıpkı 1959 yılında olup biten- leri andırmaktadır. 1959 yılında da- ha yavaş, fakat daha emin bir kal- kınma taraflısı olan aydınlar, Çin İhtilâlinin en önemli aracı olan or- 2 Temmuz 1966 dunun nüfuzunun kırılmasını, buna karşılık, kendi sözlerine daha fazla kulak verilmesini savunuyorlardı. Çin yöneticilerinin son yıllarda uğ- radıkları bazı başarısızlıklar şimdi aydınları yeniden aynı görüşleri sa- vunmaya zorlamaktadır. Aydınlar a- rasındaki Oo kaynaşma aşağı yukarı bir yıldır devam ediyor olmalı ki, sertlik taraftarları, 1966 başında, Pe- kin Üniversitesi Rektörünün işbaşın- dan uzaklaştırılmasını istemeye baş- lamışlar ve çok geçmeden bunu sağlamışlardır da... Anlaşılan, onun arkasından sıra, hiç de yumuşaklık taraflısı olmamakla beraber kuvve- tini ordudan değil, sivil kütlelerden alan Pekin Belediye Başkanına gel- miştir. Komünist Çin yöneticilerinin bugün o karşıkarşıya bulundukları dert yalnızca bir tane değildir. Dış politikada devamlı yanlışlar yapıl- maktadır. oPekinli okomünistlerin dünyanın orasında burasında ko- münist ihtilâllerinin kışkırtıcısı ro- lüne çıkmaları, kendilerine Asya ve Afrika devletlerinin yakınlığını kay- bettirmek üzeredir. Yanlış davranış- lar yüzünden Asyanın en büyük ko- münist partilerinden biri olan En- donezya Komünist Partisinin başı- na gelmeyen kalmamıştır. Sovyet- ler Birliğiyle açık bir çatışmaya gi- rilmiş, fakat bu çatışmada Çin DÜNYADA OLUP BİTENLER Başbakanı Çu En-layın geçen hafta Bükreşe yaptığı yolculuğun da açık- ça ortaya koyduğu gibi hiçbir baş- ka komünist partisinin desteğini kazanmak mümkün olamamıştır. Vietnam savaşı, görünürde Pekinin istediği gibi sürüp gitmekteyse de, pek pahalıya patlamaktadır. Bunla- rın hepsinin üstüne, Birleşik Ame- rikada Komünist Çinin bir atom devleti olmasını Önlemek için ge- rekli tedbirler alınmasını isteyenle- rin sesi gün geçtikçe daha yüksek perdeden çıkmaktadır. Pekinli yöneticiler ekonomik ba- kımdan da çeşitli baskılar altında- dırlar. Beş yıllık plânın nasıl geliş- tiği konusunda dışarıya tek bir bil- gi sızmamaktadır. Gerçi açlık kor- kusu ortadan kalkmıştır ama, küt- leler daha iyi bir hayat istemeye başlamışlardır. Hele aydınlar, daha büyük bir düşünce ve tartışma Öz- gürlüğü kazanmak peşindedirler. Aydınlar arasındaki bu gelişme, parti merkez komitesinin genel sek- reteri Teng Hsiao-pingin durumunu en ön plâna geçirmektedir. Hsiao- ping, şimdiki durumda ordu ile ay- dınlardan gelen karşılıklı baskıları birbiriyle (oObağdaştırmak durumun- da olan adamdır. Eğer bu konuda başarıya ulaşabilirse, Mao Çe - tung- dan sonra iktidara adaylığını koy- muş demektir. YET YAYINLARI SITKI YIRCALI BATIYA KALKAN TREN Günümüzün İç ve dış ekonomik, sosyal politik sorunlarının izlenim ve anıları SITKI NARLI KAHVEDE DELİ Fiyatı :10 TL. YİRGALI DİVÂNE Şiirler Kader Sokağında Darağacı — Dul Kalan Köy — Başını Alıpgiden Dünya Dağıtma : Ankara- Tel: 177088 Fiyatı : 5 TL. YET yayınları Zafer Meydanı, No. 133, Kat 3/13 İstanbul - Rek-tur Nuruosmaniye Emek Han Tel: 272158 (Has Reklâm: 1692) — 200 21