2 Temmuz 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

DÜNYADA OLUP BİTENLER Komünist Çin Bahar temizliği Çin işlerini yakından izleyen bir . yazar, şöyle demektedir: "Çin İhtilâli belki kendi evlâtlarını ye- mez ama, bazılarını yolda unutur." Gerçekten, Çin Halk Cumhuriye- tinde son on yıl içinde olup biten- leri hiçbir söz bunun kadar güzel anlatamaz. Çin Komünist Partisinin en yüksek yedi yöneticisinden biri olan Şen Yun, resmi hâlâ öteki al- tısıyla birlikte her bayram Pekin sokaklarında asıldığı halde, beş yıl- dır ortalıkta yoktur. Aynı biçimde, adı hâlâ hatırlandığı ve saygıyla a- nıldığı halde, Çin Halk Cumhuriyeti ordusunun kurucusu Mareşal Peng Teh-huay 1959 yılından beri kayıpla- ra karışmıştır. Bunlara, partinin propaganda işlerini yürütmekle gö- revli Lu Ting-vi ile Genel Kurmay Başkanı Lo Jui-şing de katılırsa, yolda unutulup gidenler arasında pek önemli kişilerin (bulunduğu kendiliğinden ortaya çıkar Bu kayıplar kervanına, son haf- talarda, Pekin Belediye (o Başkanı Peng Şen de katılmıştır. Bu ayın başlarında yayınlanan bir resmi bildiriyle Komünist Partinin baş- kentteki sekreterliğine Li Hsue - fengin getirildiği açıklanmış, buna karşılık Peng Şenin adı bile anılma- mıştır. Bilindiği gibi, Peng Şen yal- nızca Çin Komünist Partisinin Pe- kin sekreteri değil, aynı zamanda politik büronun da ileri gelen üye- lerinden biriydi ve bu Çin hiyerarşisinde dokuzuncu a- dam durumundaydı. Bildiriye bakı- lırsa, Şen yalnızca Pekindeki göre- vinden uzaklaştırılmakta, buna kar- şılık, politik bürodaki görevini ko- rumaktadır. Fakat hemen hemen hiç kimse, Şenin bundan sonra or- talıkta görüneceğine oOinanmamak- tadır. Ecel geldi cihane. . Komünist Çinde en fazla tanınan yöneticilerden biri olan Peng Şenin de kayıplar kervanına katıl- ması, bütün dünyada çeşitli yorum- lara yol açmış bulunmaktadır. Ba- zılarına göre, Peng Şen Endonezya olaylarının kurbanı olmuştur. Mao Ce-tungun en gözü kapalı ve ateşli taraftarlarından biri olarak tara- nan Peng Şen, 1965 Mayısında Ca- kartada toplanan Endonezya Komü- nist Partisi kongresine Çin temsil- cisi olarak katılmıştı. Orada yaptığı 26 konuşmada o kadar sertlik taraflısı ve uzlaşmaz görünmüştür ki, bu kadarı değil yalnız Sovyetler Birli- ginin, Pekinin bile hoşuna gitme- miştir. Gene aynı konuşmasında Peng Şen, endonezyalı komünistleri bütün güçleriyle kapitalist uşakla- rına karşı savaşa çağırmıştı. Bilin- diği gibi, bu kongreden kısa bir sü- re sonra Endonezya olayları patlak vermiş ve komünistler yönetimi ele almayı denemişlerdir. Bu deneme sonunda ordu Komünist Partisine karşı geniş çâpta bir harekete giriş- miş ve endonezyalı komünistler bundan büyük zararlar görmüşler- dir. Yorumcuların bir kısmı, Peng Şenin başına gelenleri (oOEndonezya olayları için "sorumlu bulmak" bi- çiminde gösterirken, bir başka kıs- mı da Pekin Belediye Başkanını Ko- münist Çinde hasta Mao Çe-tungun ilerde boş bırakacağı koltuğu kap- mak için daha şimdiden başlayan bir iktidar yarışmasının kurbanı o- larak görmektedir. Biraz yukarıda da belirtildiği gibi, Peng Şen yal- Mao Çe - tung Suyun başındaki adam 2 Temmuz 1966