16 Nisan 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

DÜNYADA OLUP BİTENLER Vietnam Yanlış hesap.. Birleşik Amerika, şimdiye kadar, Vietnamdaki çekişmeyi hep kuv- vet yolundan kazanacağını sanıyor- du. Oysa, geride bıraktığımız iki hafta içinde olup bitenler, ameri- kan yöneticilerinin bu düşüncesini belki yıllardır ilk defa olmak üzere kökünden sarsmıştır. Artık, Was- hington'da, Vietnam savaşını sona erdirmek için bu ülkeye kaç tümen amerikan askeri daha yollamak ge- rektiği tartışılmıyor. Bugün aranı- lan, görünüşü kurtaracak bir "geri çekilme" yoludur. Gerçi yıllar yılı- dır izledikleri (o yanlış politikanın kendilerini sürüklediği o bataklığı hâlâ görmezlikten gelmeye çalışan amerikan yöneticileri bunu açıkca itiraf etmekten kaçınmaktadırlar ama, bütün belirtiler, gerçeğin niha- yet onların, kafalarına da dank et- tiğini göstermektedir. Amerikan yöneticileri, Vietnam savaşını kuvvet yoluyla kazanacak- larını düşünürken, iki şey üzerinde fazla kafa yormamışlardır. Bunla- rın birincisi, Vietnam savaşının ni- teliğidir. Washington'a göre, Viet- nam savaşı, bundan önce dünya- nın bazı yerlerinde görülenlere ben- zeyen, bir komünist - milliyetçi sa- vaşıdır. Yani, Vietnamda Kuzeyden Güneye sızmak isteyen komünistler vardır ve güneyliler de bu sızmayı önlemek için silaha sarılmışlardır. Eğer Birleşik Amerika Kuzeyden gelen bu komünist saldırısı o karşı- sında Güneyin yanında yer alırsa, Güneyde kuvvetli bir ordu kurar ve bu orduyu kendi savaş gücüyle des- teklerse, Vietnam savaşı er-geç Ku- zeyin yenilgisiyle bitecektir. Üzerinde fazla ince elenip sık dokunmayan ikinci nokta da, bu- günkü şartlar altında Saygonda is- tikrarlı ve kuvvetli ükümet kurulup kurulamayasakıdır. Böyle bir hükümet kurulmadan, Vietnam anlaşmazlığı silâh zoruyla çözüle- mez. Saygonda öyle bir hükümet kurulmalıdır ki, bu hükümet, güney- lilere bugünkü savaşın o lüzumunu anlatabilsin, . köylüyü O Vietkonga karşı silâha sarılmaya, hiç değilse onunla işbirliği yapmamağa razı edebilsin, kentliyi de ne kadar sü- Manifatura e Mefruşat Mağazası Mehmet veTurgut Güdüllüoğlu Zengin, yeni çeşitleri ile her cins ve kalitede Pamuklu, İpekli Kumaşlar, Perdelik ve Döşemelik mevcuttur. Yenişehir, Atatürk Bulvarı 88/A — Ankara Telefon: 12 77 50 16 Nisan 1966 (AKİS — 112) receği bilinmeyen bir savaşın sıkın- tılarına tahammülle katlanmak ge- reğine inandırabilsin. Amerikalı yö- neticiler Diemin alaşağı edilmesine, onun yerine geleceklerin bu konu- da daha başarılı olacaklarını düşü- nerek, göz yummuşlardı. Fakat Di- emden sonra Saygonda bir türlü si- yasal düzenin geri gelmediğini gö- rünce, orduda en kuvvetli kuman- dan olarak beliren General Ky'nin politika alanında da en kuvvetli li- der olacağını sanmışlardır. Daha doğrusu öyle sanmak istemişlerdir. .. Bağdattan döner İşte, geride bıraktığımız iki hafta içinde olup bitenler, amerikalı yö- neticilere, üzerinde fazla kafa yor- madan varılan kanıların insana na- sıl oyunlar ettiğini bütün açıklığıy- la gösterivermiştir. Başkan John- son'un Vietnamda kurduğu iskam- bilden kalelerin yıkılması, herhal- de, Washington için hiç de içaçıcı bir olay değildir. Vietnamdaki iskambilden kalele- ri yıkan ilk olay, Saygonlu budistle- rin ve öğrencilerin General Ky hü- kümetine karşı açtıkları isyan bay- rağıdır. Pilot bozması Vietnam Baş- bakanı; ayaklanmayı ancak, Saygon- lu budistlere bu yılın sonuna kadar genel seçimlere gitmek ve bu se- çimleri hazırlamak için de bir tem- silciler meclisi toplamak sözünü ve- rerek bastırabilmiştir. Bu olay Bir- leşik Amerikanın üç bakımdan ho- şuna gitmemiştir. Bir kere, Was- hington'a göre, Vietnamda seçimle- rin en erken gelecek yıl, daha doğ- rusu savaş durumu düzeldikten son- ra yapılması düşünülebilir: Çünkü, bundan önce yapılacak seçimlerin işbaşına kimleri getireceği hiç belli olamaz. İkincisi, General Ky budist- lere istedikleri tavizi vermekle oto- ritesini önemli biçimde kaybetmiş- tir. İlk isteklerinin kabul edildiğini gören budistler, bundan sonra, or- taya daha başka isteklerle de çıka- bilirler. Meselâ savaşın durdurul- masını, amerikan o askerlerinin Vietnam topraklarından çekilme- sini ve Vietnamlılar arasında an- laşmazlıkların oOgörüşme omasası başında oçözülmesini o isteyebilir- ler. Nihayet, üçüncü olarak, bu- distlerin uzun bir sessizlikten sonra yeniden harekete geçmeleri, üstelik bunun sonunda bazı tavizler de al- maları, Washington'a, General Ky gibi en kuvvetli sanılan bir liderin