S İ N Filmler "Romada İki Hafta" Hollywood zaman zaman konu ola- rak kendini almaktadır. Bunun sebebi, hep başkalarıyla meşgul ol- maktan ileri gelen bir bıkkınlık ve bunun doğurduğu değişiklik 4 değil, bir çeşit "içini dökmek", nah çıkarmak" böylelikle, az da yi sa, kısa da sürse, rahatlamak ihtiya- cıdır. Savaştan sonra Hollywood di- zerine çevrilmiş dikkate değer film- lerden çıkan sonuç budur. Bu film- lerde Hollywood'lular (o kendilerine, başkalarına olduğundan daha mer- hametsiz davranmakta, bunları çe- virirken âdeta "masochist" bir zevk duymaktadırlar. (o Billy (o Wilder'in "Sunset Boulevard — Sunset Bulva- rı" (1950), Joseph L. Mankiewicz'in "The Barefoot Contessa - Çıplak A- yaklı Kontes "i (1954), Robert Ald- rich'in "The Big Knife - Büyük Bı- çak"ı (1955) hep Hollywood'un "kirli çamaşırlar"ını ortaya sermek- tedir. "Sunset Bulvarı"nda unutul- mayı bir türlü hazmedemiyen, ses- siz sinema çağının bir yıldızı, yeni- den üne kavuşmak için umutsuz ça- balara girişmekte, sonunda jigolosu olan genç senaryo yazarını öldür- mektedir. "Çıplak Ayaklı Kontes"te yıldızlığa yükselen fakir bir ispan- yol dansözü, bir kontla evlenmekte, aldattığı iktidarsız kocası tarafın- dan öldürülmektedir. "Büyük Bı- çak”ta, aile mutluluğunu kurtarmak için Hollywood'dan ve yapımcısın- dan kurtulmak isteyen erkek oyun- cu, yapımcının şantajıyla karşılaş- makta, sonunda intihar etmektedir. Hollywood'un müzikli filmler uz- manı Vincente Minneli, bu "otokri- tik" çabasına 1953'te "The Bad and the Beatiful - Çıplak Ruhlar" ile ka- tılmıştır. "Çıplak Ruhlar"da, baba- sının mesleğini devam ettiren genç bir yapımcı, Hollywood'da kendine bir yer edinmek için kimsenin gö- zünün yaşına bakmadan, cengel ka- nunlarına uyarak yolunu açmağa ça- lışmaktadır. En iyi arkadaşı olan genç yönetmen, hazırlanmakta olan filmi çevirmek için büyük bir he- vesle beklemekte midir? Bizim ya- pımcı son anda onu atlatıp, yönet- menliğe bir başkasını o getirmekte- dir. Filmi için peylediği alkolik yıl- dızı çevirimin sonuna kadar idare etmesi mi gerekmektedir? Bizim 19 Şubat 1966 E M A yapımcı, yıldıza tutkun görünüp işini yaptırmakta, ama sonunda bir figüranla kendisini aldattığını da a- çıkça söylemektedir. Filmin senar- yosunun mükemmel olması için, a- gırbaşlı bir profesör olan senaryo- cunun yapışkan eşini oyalamak mı lazım? Bizim yapımcı, çapkın oyun- culardan birini kadına musallat e- dip, kocasına ihanet etmesini kolay- laştırmaktadır. Romada amerikalılar Minnelli, on yıl sonra "Two Weeks in Another Town - Romada İki Hafta"da yine Hollywood'luları ele almaktadır, ama bu defa değişik bir çevrede. Çünkü on yıl sonraki Holly- wood, eski Hollywood değildir. Hollywood'lular şimdi göçmen kuş- lar gibi dünyaya, özellikle Batı Av rupaya, daha çok da Romaya ve Ci- necittâ'ya dağılmışlardır. Ama bu göç, Hollywood'luları eski dertle- rinden kurtarmış değildir. Tersine, eskilerine yeni dertler eklemiştin' Şimdi bir de meselâ, ingilizce bil- meyen kaprisli italyan oyunculara dert anlatmak, bambaşka telden ça- lan italyan yapımcıyla uğraşmak vardır. Minnelli, bu yabancı çevre- ye bir Hollywood oyuncusu olan Jack Andrus'u getirmektedir. "Çıp- lak Ruhlar"da yoluna çıkan engelle- ri temizlemek için merhametsizce davranan yapımcıyı canlandıran Kirk Douglas, on yıl sonraki filmde bir Hollywood oyuncusunun başına gelebilecek başlıca belâların hepsi- ne uğramış olan Andrus'u canlan- dırmaktadır: o Andrus gözden düş- müştür, boşanmıştır, otomobil ka- zası geçirmiştir -belki de kaza değil, intihar teşebbüsü-, alkoliktir. Eski ünlü günlerinde filmlerini yöneten Kruger (Edgard G. Robinson), bu oyuncu ve insan kalıntısını, filmin- de çalışmak üzere Romaya çağırır. Andrus, tedavi edildiği akıl hasta- hanesinden ayrılıp, film çevirmeğe gider. Romaya varır varmaz yaban- cı ve düşman bir çevreyle karşıla- şır. Üstelik, mahvına yol açan eski eşinin -Cyd Charrisse- ortaya çıkışı işleri büsbütün karıştırır. Kruger de ayrı bir derttir, eski gücünü kay- bettiği ölçüde büyüklük deliliği ar- tan bir yönetmen olarak ortaya çık- mıştır. Kaprisli, budala bir italyan film yıldızı - Rossano Schiaffino-, "â- si genç" tipindeki jön -George Ha- Douglas ve Lavi "Romada İki Haftada Günah çıkaranlar 33