19 Şubat 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

K | İHTİLÂLİN İÇ YÜZÜ Abdi İpekçi ve Ömer Sami Coşarın hazırladıkları araştırmanın ilk cil- di. İstanbulda 1965 yılında Toker Matbaasında basılmış, Uygun Ya- yınevi tarafından yayınlanmıştır. 560 sayfa, orta boy, 15 liradır. Üzerinden altı yıl geçen 27 Mayıs hareketi için şimdiye kadar hayli şey söylenip yazıldı. Bu konuda ö- zellikle gazetelerde yazılıp çizilen- ler, geride kalan altı yıla göre hiç de az değildir. Ne var ki, 27 Mayıs hareketi için yazılanlardan birçoğu, günün havası içinde yazılmış, doğ- ruluğu ve yanlışlığı yeterince ince- lenmemiş hatıra yazılarıdır, his ya- zdandır. 27 Mayıs hareketine katıl mış kişilerin, bu arada MBK üyele- rinin hatıralarının yazılıp yayla. mamış olması ise, yarının tarihçile- ri için bir eksiklik olarak kalacak- tır. 27 Mayıs hareketi için yazılanla- rın içinde, histen ve heyecandan u- zak, gerçekten yarının tarihçilerine ve günümüzde de ayısın önce- sine ve sonrasına ışık tutabilmek a- macıyla yapılmış, birkaç gazetecilik çalışmasının dışında oeser yoktur. Bunların da bir kısmının gazete sü- tunlarında unutulup gitmesi ise ay- rı bir kayıptır. Bu dağınık çalışma- ların en 'olumlularından birini yap- mış ve bunu Milliyet gazetesinde ya- yınlamış olan, mesleklerinin ger çekten ehli, iki usta meslektaşımın, Abdi İpekçi ile Ömer Sami Coşarın iki ayrı tefrika halinde yayınlanan araştırmalarını bir kitapta topla- maları son derece yerinde olmuş- tur. Daha çok bir iktidar değişikliğine ve dolayısıyla da toplumdaki bir ta- kım değer yargılarının değişmesine yol açması dolayısiyle (o bir ihtilâl başlangıcı olan 27 Mayıs hareketi- nin başlama ve gelişme safhalarına ışık tutmak için Abdi İpekçi ile Ö- mer Sami Coşar tarafından, bir ku- yumca titizliği ve sabrıyla hazırla- nan "İhtilâlin İçyüzü" adlı incele- me ve araştırma için yazılacak her türlü övgü az olacaktır. Hazırlandı- gı yıllarda ayni gazetede çalıştığı- mız ve hazırlanışında zerre mikta- rında da olsa emeğim bulunan bu yazı dizisini tamamlamak için ar- kadaşlarımın gösterdiği sabrı, her- hangi bir yanlışlık yapmamak için gösterdikleri inanılması güç dikka- ti yakından bilen birisi olarak, taplarının önsözünde belirttikleri d üzlikleri ile ilgili cümlelere katılma- mama imkân yoktur. 32 TA PL AR 27 Mayıs hareketini tesbit için 27 Mayıs 1960'dan çok daha öncele- re uzanan araştırmalar, bu hareke- te uzaktan veya yakından karışmış pek çok kişi ile tek tek konuşula- rak, mümkün olduğu kadar belge- ler toplanılarak ve çeşitli kişilerin anlattıkları birbiriyle karşılaştırıla- rak hazırlanan "İhtilâlin İçyüzü", hareket öncesi gizli komitelerini, bunların çalışmalarını, birbirleriyle temaslarını, 9 Subay Olayının pat lak vermesini, komitelerdeki yılgın- lık devrini, sonradan yeniden topar lanışı ve nihayet hareketin başlayış ve oluşunu birinci bölüm olarak ele almıştır. İkinci bölüm, Birinci Milli Bir- lik Komitesini, 27 Mayısı izleyen günleri, Komite içindeki bölünme- Hiroşima Üniversitesi eski rektör- lerinden Dr. Arata Osada'nın, 1945 yılında bombalanan Hiroşima şehrinden sağ kalan, olayı yaşamış çocuklardan istediği 2000 civarında- ki mektuptan seçtiği 65 tanesi ile hazırladığı kitaptan 25 mektupla, Bertrand Russell'in önsözü ve Dr. Arata Osada'nın bu çocuklara yaz- dığı bir mektup, Sol yayınları ta- rafından dilimize kazandırıldı. Pek kısa bir yayın tarihi olmasına rağ- men, birbirinden önemli bir dizi kitapla kitapçılık dünyamıza yeni bir hava getiren Sol (Yayınlarının yedinci yayını olan "Atom Bombası Çocukları"nın asıl adı "Children of the A-Bomb"dur. Hiroşima üzeri- ne atom bombası atıldığı gün 4 ile 12 yaş arasında bulunan çocukların, insanlığın yüz karası bu. facianın üstünden yedi yıl geçtikten sonra, 1952'de kaleme aldıkları mektuplar- dan meydana gelen kitap, en taş- Apdi İpekçi — Ö. Sami Coşar Araştırmacılar leri ve nihayet 13 Kasımda ilk Ko- mitenin tasfiye edilişini ve "14'ler" in yurt dışına gönderilişini anlat- maktadır. İki usta gazetecinin el- birliğiyle, bir röportaj havası içinde ve senaryo tekniğiyle yazılmış olan eser son derece kolay okunmakta- dır. İkinci cildinde 22 Şubat ve 21 Mayıs olaylarına da ışık tutacağı an- laşılan kitabı, günümüzün ve gele- ceğin olaylarını merak eden herkes okumalıdır. * ATOM BOMBASI ÇOCUKLARI Arata Osada'dan çeviren Alâattin Bilgi, Sol yayınları 7, Ankara 1965, 88 sayfa 4 lira. İsteme adresi: Sana- yicad. Demir Iş Hanı 52 - Ankara yürekli insanları (obile ağlatacak kadar etkilidir. Son derece te- miz bir türkçe ile dilimize çevrilmiş olan bu kitabı, yüreğinde azıcık insanlık sevgisi olan her kişi mutla- ka okumalı ve milletleri yönetenle- rin haris duyguları, rejimlerin katı çemberleri yüzünden, j insanoğlunun çektiğini bu çocukların den öğrenmelidir. 1965'in son günle- rinde türkçesi yayınlanan bu kitap, rahatça iddia olunabilir ki, geride kalan yılın en ilginç kitabıdır ve içinde bulunduğumuz yılda da ken- disinden uzun uzun söz ettirtecek- tir. İlhami SOYSAL 19 Şubat 1966