18 Aralık 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

DÜNYADA OLUP BİTENLER Sovyetler İhtiyar satıcının sonu Geride bıraktığımız Perşembe gü- nü, remlinin kalın duvarları arkasında toplanan Yüksek Sovyet Konseyinde, ihtiyar politikacı Mi- koyan söz alıp da artık devlet baş- kanlığı görevinden çekilmek istedi- ğini açıkladığı zaman, toplantının yapıldığı koca salonda sinek uçsa kanadının sesi duyulabilirdi. Bu a- çıklamayı duyanlar, önce, Mikoya- nın işbaşından uzaklaşmasını neye yoracaklarını bilemediler. Gerçi yet- mişlik devlet başkam artık yaşlan- dığım, sağlık durumunun iyi olma- dığını, bir kenara çekilip dinlenmek için görevinden ayrılmak istediğini söylüyordu ama, şimdiye kadar, i- lâhların gazabına uğrayıp da işba- şından çekilmek zorunda kalanların pek çoğu da böyle konuşmamışlar mıydı? Onun için, olup bitenleri iyi- ce anlamadan, kimse Mikoyanı al- kışlamaya cesaret edemedi. Fakat kürsüye biraz sonra Sov- yet Komünist Partisi Birinci Sek- reteri Brejnev çıkınca, durum deği- şiverdi. Brejnev, Mikoyanın Sovyet- ler Birliğine yaplığı hizmetleri te- ker teker övmeye başlayınca, ihti- yar polikasının. gerçekten yaşı ve sağlık durumu yüzünden işbaşın- dan ayrıldığı anlaşıldı. Zaten, geçen ayın sonlarına doğru yetmiş yaşına giren Mikoyanın bir süredir işba- şından ayrılmak ve bir kenara çe- kilerek hatıralarını yazmak istediği biliniyordu ama, bütün bunlar bir söylentiden Öteye gitmediği için kimse ihtiyar satıcının sonunun ne zaman geleceğini tam olarak kesti- remiyordu. mademki şimdi Brejnev yoldaş bu şerefli sonun gel- diğini bildiriyordu, o halde artık es- ki devlet başkanına güzel bir uğur- lama töreni yapılabilirdi. Nitekim, daha Brejnevin konuşması sona er- meden salonda bir alkış tufanıdır koptu ve Mikoyanın yanında otu- ranlar, hayattaki son bolşevikler- den biri olan bu ihtiyar ermeninin gözlerinden iki damla yaşın * sızdığı- nı gördüler. Her devrin adamı Batılı gözlemcilerin çoğu, Mikoya- lar. Gerçekten, daha 1922 yılında Komünist Partisi Merkez Komite- sine giren Mikoyan, o zamandan bu yana, Sovyet Rusyanın iç ve dış ticaret meselelerini en iyi bilen in- 18 Aralık 1965 san olarak belirmiştir. S talin, içerde komünist düzeni yerleştir- meye çalışırken, ekonomik durumun düzenlenmesini de oMikoyanın eli- ne bırakmıştı. Ötedenberi üretim malları kadar tüketim mallarına da önem verilmesini savunan Mikoyan. başlangıçta bu görüşüne pek taraf- lar bulamadığı halde, en güç eko- nomik buhranlarda bile, halka ge- lecekteki bolluğun hikâyesini anlat- mayı en iyi beceren politikacılar- dan biri olmuştur. Mikoyan, Stalinin ölümünden sonra Kremlindeki kodamanlar a- rasında patlak veren iktidar kavga- sından hiç zarar görmeden çıkmış, Hrutçof devrinde de -gene başta kalmasını bilmiştir. Stalin, 1953 yılında öldüğü zaman, geride sekiz kodaman komünist (o bırakmıştı. 1957 yılı il kavganın ilk raundu başlamış ve önce Beria sonra da Malenkofla birlikte Molo- tof ve agam e çe diler. dir. 1961 yılında Bulga e Voro- şilov da mi aleyhtarlığı. ile itham edilerek bir tarafa atılmışlar ve ge- riye ilk sekizden, yalnızca Hrutçof ile Mikoyan kalmıştır. Mikoyan Hrutçof devrinde belki hayatının en parlak dönemini yaşa- mıştır. Tüketim malları konusunda Hrutçofu kendi görüşüne kazanmış,