13 Kasım 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 9

AKİS taahhüt edilen dış kredilerden 1 9 6 4 yılı içinde yararlanma oranımız, 1964 yılı için bize söz verilen mik- tarın yetmişte biridir. e Plânlama yetkilileri, temel sanayi projelerin- eki aksamaların başlıca sebebinin "türklerin proje hazırlamaktaki a- cemilikleri" değil, kredi taahhütle- rindeki gecikme olduğunu belirt- mişlerdir. Bunlardan dedi: biri bu hafta şöyle — Gecikmenin sebebi, gelişmiş ülkelerin devlet eliyle sanayi kurul- masına karşı olmalarıdır. e Halbuki sanayileşmemiz o için devlet eliyle bu işin yapılması şarttır. Yerli ser- mayenin gücü yetersizdir. Konsor- siyom ülkelerinin istediği gibi, bu ülkelerin şirketleriyle (o bizimkilerin ortaklaşa sanayi (oOkurmaları bahis konusu olamaz. Bir kere, Plânda kabul edilen bir çok sanayi özel sermaye için masraflıdır ve rantabl olmadığı için ilgi çekici değildir. Ay- rıca, sanayimizin milli bir sanayi olması için, temel sanayi dallarının devlet elinde olması -hiç olmazsa yeter güçte bir özel sermaye geli- şinceye kadar şarttır." Hayırlı Oo tavsiyeler “Meşhur Grupun kendi devletleri üzerin ri tesirleri ve onların üjde! Türkiyede yeni m prensiplerimizin iktidarı olarak kurulabilir" haberi üzerine Konsorsiyomda hava bu şe- kilde değişirken B.LA.C.'cılar Tür- kiye intibalarıni ve Türkiyeye tav- siyelerini bir raporda yayınladılar. Bu rapor eldedir. Zira raporu bizim özel sektörün resmi temsil- çisi, Odalar Birliği, "Bakınız, yaban- cılar da ne diyor.." diye yayınlamış- tır ve akıllı B.LA.C.'cıların bir par- mak bal çalar gibi raporlarının ba- şına kondurdukları "Türkiyeye ya- pılan yardımlar ( arttırılmalıdır" cümlesi öteki taleplere paravana ol- maktadır. Zira rapor, özetle şöyle devam etmektedir: "Türkiyeye yapılan o yardımlar arttırılmalıdır. Ancak yardımlar- dan, daha çok özel sektör yararlan malıdır. Ayrıca, sermayeye güven- lik vermek için devlet sektörünün sınırları iyice çizilmelidir. Devlet 'iş (etmelerinin özel sektöre devri yo- luna gidilmelidir.." B.I.A.C 'cılar, başta Demirel ol- mak üzere Zeren, Erdem vs Tur- gutu övdükten sonra -Demirelin bu 13 Kasım 1965 aynı zevatı Türkiyenin ekonomik ve sosyal kilit noktalarında tutmakta gösterdiği dikkat gözden kaçırılma- malıdır- şunları tavsiye etmektedir- ler: "Şimdiki oOhükümetin -yani IV. Koalisyon Hükümetinin- tutumu bizim için umut ve cesaret verici olmuştur. Maden kanunu, sermaye piyasası, yergi (o kolaylıkları sağla- yan kanunlar çıkarılmalıdır. Yaban- cı sermayeyi teşvik komitesi tara- fından, ülkeye gelecek yabancı ser- maye üzerinde yapılacak denetle- meler (o hafifletilmelidir. Komite, Başbakan Yardımcısı Demirele bağ- lanmalı, komitede özel sektör daha geniş şekilde temsil edilmelidir,-" Türkiye bu tavsiyeleri, bu hafta, Demirel Hükümetinin taahhütleri olarak Hükümet Programında oku- muştur. Demirelin, bir (Başbakan Yardımcısı kullanmaksızın Oo bütün bu işleri, bizzat kendi idaresine al- ması da sebepsiz değildir. Sistem kuruluyor Şimdi, bir taraftan Paristeki, diğer taraftan bizdeki bazı çevreler dış kredilere devletin kefil olması- nı, bu esasın devam etmesini, fakat bundan böyle devletin kefil olduğu dış kredilerden özel sektörün ya- rarlandırılımasını, içerdeki özel ser- maye ile yabancı özel sermayenin kardeş sayılmasını - Hükümetin pet- rol politikası konusunda çok veciz İKTİSADİ VE MALİ SAHADA bir ifade ile belirttiği gibi- ve eşit muamele görmesini istemektedir- ler. Yabancı Sermaye Komitesi di- namik Demirele bağlanacaktır. Ko- mite seri kararlar verecek, Türkiye- ye gelecek olan yabancı sermayenin Türkiyeye ne maliyetle geldiği pek ince elenip sık dokunmayacaktır. Asıl maksat, yabancı (sermayenin mümkün olduğu kadar çok gelmesi olacaktır. Bu maksadın hiçbir za- man ana maksat olmaktan çıkma- ması için de kalkınmanın özel, sek- tör eliyle yapılması, devletin ikti- sadi alanlardan geri çekilmesi sağ- lanacaktır. Plân yeniden düzenle- necek, B.LA.C.'cıların belirttikleri gibi, madencilik ve turizm başa alı- nacaktır. Krediler yön ve mahiyet değiştirince kredilerin işleyiş me- kanizması da değişecek ve Türki- yenin dış kredilerini yönetmek için, borç veren ülkelerden gelecek yet- kililerle türk görevlilerin katılaca- $I bir karma kurul teşkil olunacak- ır. Bu ana isteklerin kıyısında köşe- sinde serpiştirilmiş duran bazı tâli ' istekler de bulunmaktadır. Bunlara göre yerli ve yabancı sermaye te- sisleri kuruluşlarından itibaren en az beş yıl vergi vermeyecekler, ham madde ve temel madde ithallerinde düşük ithal vergisi ve resmi ödeye- cekler, ucuz faizli, uzun süreli bol iç kredi bulabileceklerdir. Plancılar "Aman, "Plan Çalışması" sis zahmet edip yorulmayın!" yapıyorlar