13 Kasım 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

AKİS lerin çok büyük bir kısmı beş-on milyonluk sermaye ile çalışan kü- çük şirketlerdir. Bu beş-on milyon- -uk sermayelere, sadece dışardan gelen yabancı sermaye değil, türk ortakların sermayesi de dahildir. Bu şirketlerden bazıları vergi ka- çakçılığı da yapabilmekte ve bunu kılıfına uydurmaktadırlar. Şirketle- rin yüzde 95'i anonim şirket olarak görünmekte, böylece düşük vergi vermek hakkı kazanmaktadırlar. Aslında Plânlamanın araştırması göstermektedir ki yabancı oserma- yeli şirketlerin yüzde 95'i bir yaban- cı firma ile bir-iki türk firmasının ortaklığıdır ve anonimlikle, serma- ye şirketliği ile uzaktan yakından bir ilgileri yoktur. Araştırmaya gi- ren şirketler içinde, gerçekten ano- nim şirket özelliğini taşıyan şirket sayısı sadece ikidir. Ankete giren şirketlerin bir özelliği de, "patent hakkı", "know-how" denilen tek- nik bilgi hakkı yüzünden kazandık- ları kâr transfer hakkının çok yük- sek olmasıdır. NÂZIM HİKMETİN 1954 yılında kitap halinde bastırdığı eserin tümü FERHAT İLE ŞİRİN oyun. 4 Lira MEMDUH ŞEVKET ESENDAL'IN yayınlanmış ve yayınlanmamış 34 hikâyesi 1. Ciltte TEMİZSEVGİLER 10 Lira NEZİHE MERİÇ'İN MENEKŞELİ BİLİNÇ 3 Lira çıktı. DOST YAYINLARI GENEL DAĞITIM: Minnetoğlu Kitapevi, oCağal- oğlu — İstanbul Başkent Yayınevi, Ulus — An - kara (AKİS: 625) 13 Kasım 1965 Kulağa Küpe Mütevazı Çocuk! Aydın Yalçın, Demirel Hükü- metinin programı için "Türk Mucizesi" demiş. Aman efendim, lah! Asıl "Tük; Mucizesi" zâtıâ- linizsiniz.. estağfurul- Bir de projeleri yaparlarsa.. Devlet Plânlama Teşkilâtı, bu du- rumu bildiğinden dolayıdır ki Pariste ve aynı zamanda amerikan yardım teşkilatı A.L.D.'de beliren "Sizin sektör plânlamanızı ve proje- lerinizi de biz yapıverelim.." tema- yülü karşısında (o dehşete düşmüş haldedir. Plânlama Teşkilâtının Müsteşarı Memduh Aytürün söyle- diği şudur: "—bBazı ülkeler ve bazı kuruluş- lar bize bedava proje yapmak iste- mektedirler. Bedava proje yapmak isteyen bu kurumlara karşı dikkat- li olmamız gerekmektedir. Aksi takdirde Plânı biz değil, yabancı- lar yapmış olur. Projeleri kendimiz hazırlarsak bunun başka yararları da olacaktır. Mesela, AlD'nin yap- tığı bir teklife göre 200 milyon lira- ya çıkması gereken Elazığ Bakır İşletmesi tesisleri, kendi imkânla- rımızla 50 milyon liraya çıkmıştır. Dört misli ucuza çıkan bu tesisin şartlara uygun ve tam randımanla çalıştığını bizzat yerinde gördüm." Aytürün bu kadar odeğinmekle yetindiği hikâyenin arkasında, ge- lişmiş ülkelerdeki bazı büyük ser- maye çevrelerinin, Batı İttifakı için bu kadar büyük fedakârlıklara kat- lanmakta olan Türkiyeden daha ilk çırpıda korkunç kârlar sağlamak arzusu bulunmaktadır. Projeleri yabancılar hazırlayınca, Plânı bizim değil, ileri ülkelerin sermaye çevre- lerinin yapacağı bir gerçektir. Bu çevrelerin istediği yönde ve kuvwvet- te bir ekonomik ve sınai gelişme Türkiye için alternatifi olmayan İKTİSÂDİ VE MALİ SAHADA. bir sonuç olacaktır. Bu mekanizma, Türkiyenin bir pazar ve ham mad- de üreticisi olmaktan çıkmasını ön- leyecek bir imkân da sağlayacaktır. Ayrıca, her yıl ihracat gelirinin öç- te birini dış borç ödemelerine ayı- ran, kalkınma için yeter yatırım imkânı bulamıyan "Dost Türkiye" de yapılacak yatırımlar -Elâzığ Ba- kır İşletmelerinde olduğu gibi ger- çek maliyetlerinden 4-5 kat pahalı- ya çıkarılacak, dış borçlanmamız artacak, dış borçlanma ile elde ede- bildiğimiz dövizlerle daha az sanayi yatıranı yapabileceğiz, yeter bir sa- nayileşıne hızından mahrum kala- cağız. Devlet PlanlamaTeşkilatının di- le getirdiği bu endişeler, bu hafta AP'nin Hükümet Programında hak- lı görülmedi. imdi, Demirel Türkiyesinin Plânlama Teşkilâtı B.IA.C. olmak- tadır. Memduh Aytür 'Ucuz etin yahnisi” 9