25 Eylül 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

AKİS hip olamıyorlar ve insanım insanı is- tismarı yasak, Yani bir kimse başka öir kimseyi çalıştırarak onun mesal sinden kendine bir kâr çıkaramıyor Sovyetler Birliğinde bir tek pat'r var: Davlet, Ben şöyle dedim: Sovyetler Bi; ğinde bir vatandaş bir otomobile sa hip olabiliyor mu? Oluyor Hat bu. mirase bil, giriyor. Demek ki oto mobil istihsaj vasıtası değil O hali için ban, bu vtomobilimi. istersem. taksi olarak çalıştıramıvorum? o Şoför kullanacak değilim. Yani, insahın insa nı istismarı olmayacak Ben kendim çalışacağım, Neden müsaade etmivors nuz? Zira Sovyetler Birliğinde ta&s ler devletin malıdır, Zaten ondüân do layı da bunların hepsi son derece ba- «ımsız YA, Evvela, varı müstehzi : **— Ooc, dediler .0 zaman otomo bil tstihsal vasıtası olur. Sen Önü üzerinden para kazanırsın. © *“— Durun. dedim. Sovyetler B:* iliğinde bir vatandaş ev sahibi oluyo mu? Oluyor, Bu evin bir bahçesi bu lunabiliyor mu? Bulunabiliyor. Ben istersem bahçemde sebze, meyva, va- hut diğer bir mahsül vetiştirebiliyor muyum? Yetiştirebiliyorum, Siz beni bunları mutlaka bizzat yemeye veya ilâ sadec, aileme yedirmeye mecbur ediyor musunuz? Hayır. Ben onları gö- türüp özel pasarında satabiliyorum. parasını da cebime atiyorum. Ban3s oturmam için verilen toprak bu hel. de istihsal vasıtası olmuyor da, ne- dey binmem için Verilen otomobi) is- tihsal vasıtası oluyor ve ben öna Sa- dace kendimi veya ailemi bindirmeye mecbur tutuluyorum?” O zaman biraz daha olddileştiler ve karşıma bâşka bir delij çıkardılar : “« Başkalarının emeğinin eser! olan bir vasıtadan son sahsi çıkar sağ- lamakla o emeği istismar etmiş sâyı- lırsın da, ondan.” N “— Yoo, dedim Bir defa otomobili bana bedavaya vermiyorsunuz. Bar emeğin karşılığını verivorum, bedelini ödüyorum, Sonra, bu imantıkla, bah- çemde Yetiştirdiklerimi sattığımda da asiında toplumun ortak malı olan top- rağı şahsi çıkarım için istismar etmiş sayılmam lâzım.” yi bir deneme yaptılar : Bahsettiğin ev sahibinin da- ima bir başka işi vardır. Mesleği ken- DIŞ GEZİLER Leningradda çarların sa Yel üfürdü, su götürdü, banhçesina ancax işinden arte kalan zamanda bakabilir. Senin söylediğin serbest taksi şoförü sistemin cevaz vermediği bir sınıf yaratır,” “.- Paki, dedim, o halde otomobi! sahibi bir insana, işinden arta kalsa zamanda bunu taksi olarak çalıştırma müsaadesi verin, Dediğiniz, sinıf ye- ratılması tehlikesi ortadan kalkar.” Kaşları dahs fazla çatıldı oDâha derin düşünmek Ve daha dikkatli ol- mak lüzumunu hissettiler : ““. O takdirde bu insan kendi işine gerekli Gücünü özel çıkarı için tüketir. â pâra kazanayım diye belki bütün gecn ça» luşıp ertesi sabah işinde uyur ” “Çaresi kolay, dedim, Özel tak- silerin çalışması için belirli saat kö- yarsınız. Bakınız, her yerde bu kadar taksi bulmak zorluğu var. Moskovada, Söçlde bir t bulmak için bazen uğraştık da. uğraştık Dolaştık da, do- laştık. Bekledik de, bekledik, Müsa- âdeyi sıkışık zamanlar için verirsi- niz. böylece yük de azalır. Sonra, güç tüketmeye gelince, bahcesinden müm. güöünü harcamıyor mu? Ona müsasde eğiyorsunuz..” Sıkıştıklari belli oluyordu: *w Sövyeller Birliğnde nakliyav devlete a't bir suhadir. Oraya Özel sahıs sokmak rslimip (prensiplerine aykınıdır.” “6 'Tarım da &olhoz ve sovhozlara Alt bir saha deği! m!? Bahçe msahsu- lünün satılmasına müsaade «d'yarsu- yi -- Ooo, sd, kulaktır.” - Öteki e yö ie. Hem. Mösdle pren3â'p ims8»ler'vse çapın önemi olma” mak lâzım” Dediler k! Gi. Bakin. Sövyetlir -Birliği ekono mist piâülı bir exönomidir. Bu çeşt bir serbestlik plânı 7#dele“, plân yapmayı itakânsız kılar,” “ Ne münasebet? Bu &şrbastliği de plânlamanız mümkün. Otomobil satışını plânlayan devlet (olduğuna göre bunun taksi sahasma inikâsını da devlet gayet kolaylıkla plânlar ve hiç bir Şey aksamaz,.” Delilleri yavaş yavaş bahsneler ha“ adı: di hesabına tarım olan bir sınıf, Sov- kün olduğu kadar fazla mahsul'elıp lini almaya başla yetler Birliğinde yoktur Bir insan onu paraya çevinmeye çalışan adam .— zaman bir takım insanlar SET >... 25 Eylül 1 —