21 Ağustos 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

DÜNYADA OLUP BİTENLER Kamu hizmeti gören yerlerde renk seviyesine uygun de, yüksek o tutulmaktadır. Hattâ, eğer mali durumu elveriyorsa, tıdaki bir zenci, tıpkı beyazlar gibi, istediği yerde yiyip içer, eğlenebilir, çocuğunu dilediği ii Ni Kal lir. Fakat var leşik Ame- rikanın ner ni LL. gibi Ba- tıda da zenci a a am durumu içler acısıdır. o Çoğu kere iyi bir öğretim ve eğitim eme- miş olan zenci, toplum irleki en li getiren iste (o yetinmekte issizlikten Kurala KR, Za- ten bu yüzdendir ki nasıl (o New York'ta bir Harlem varsa, Los An- geles'de de bir Watts vardır. veya Sözde kalan kanunlar Los Angeles olaylarının Başkan Johnson'ın zencilerin oy hakkı- nı sözden davranışa çıkaracak nite- kanunu Kongreden geçir- mesinden hemen sonra patlak ver- mesi, özellikle dikkati çekmektedir. Yıllar yılıdır çeşitli o nedenlerle oy hakkını zencilerin, bu kanunun çıkmasından memnun- , toplum içinde daha ra- hat ve uysal bir tavır (o takınması beklenirdi. (o Fakat işler tam tersi- ne çıkmış, a birdenbire gök- lere yükselmiştir Bu olay da bir kere daha gös- termiştir ki, bugün amerikan top- lumunun siyah-beyaz- bağıntıları ba- kanunlar çıkarmak değildir. Birleşik Amerikada sağlanması gerekli ilk amaç, siyahları içinde bulundukları dayanılması lumsal ve ekonomik durumdan tarmaktır. o Bugün amerikan cisini beyazlar gözünde ikinci sınıf vatandaş durumuna düşüren, için- de bulundukları ekonomik ve top- lumsal geriliktir. Güneydeki fana- tik zenci düşmanları dışında, bu- gün amerikan halkı arasında, bir adama derisinin rengi (oyüzünden kendilerininkine benzer bir hayatı va a: O a e. zen- çok görecek insanların sayısı sa- nıldığından da azdır ama, yetiş- me, görgü ve kazan bakımından geri kalmış olanlara tahammül ede- meyelerin sayısı hiç de küçümsene- mez. Amerikan zencisini içinde bu- lunduğu ekonomik ve toplumsal ge- rilikten kim kurtaracaktır? İşte bü- tün mesele buradadır. e Gündengüne 28 Lyndon Johnson Bir çuval inciri berbat etti daha geniş yetkilerle donatılmakla beraber, Birleşik" Amerikada federal devletin sosyal hayata müdahalesi çok sınırlıdır.En iyi niyetli. Baş- kanlar tarafından alınan en ma- sum sosyal in kararları bile, çeşitli menfaat grupları tarafından büyük gürültülerle karşılanmakta gelmektedir. komisyonların başkanlıklarını ellerin de tutan güneyli politikacılar, zen- cilerin Oo duru umuna ufak bir iyilik getirecek bütün kanunları kıyasıya baltalamaktadırlar. Eyâlet meclislerindeki durum da Kongredekinden daha iç açıcı de- ğildir. Bu meclislerde, şimdiye, ka dar, eyâlet halkı nüfus esası üze- rinden değil, toprak esası üzerinden temsil ediliyordu. Başka bir deyişle, çoğunlukla zencilerin yaşadığı ka- labalık şehirler (,çoğu kere, zengin beyazların yaşadığı seyrek nüfuslu şehir dışı topluluklardan daha az temsilci çıkarmaktaydılar. Oo Yüksek Mahkeme, bundan bir süre önce al- dığı bir kararla, bundan sonra her topluluğun eyâlet meclislerinde nü- fuslarına göre temsil edilmesini is- temiştir. Her eyâlet bu karara uy- AKİS duğu gün zenciler meclislerde da- ha iyi biçimde temsil (o edilecekler- dir. Fakat o özellikle üneyde bu karara karşı şiddetli tepkiler belir- miş, uygulamaya hâlâ geçilememiş- tir. Zenciler birbirine benzemez Birleşik Amerikanın güney böl- gesi genellikle tarıma dayanan ekonomi ünyesiyle fazla zengin da beyaz ekonomik ayrılıklar yoktur. deki zenci, herşeyden çok, en ilkel medeni haklarını sağlama dâvası peşindedir. Oysa Kuzey ve Batıda yaşayan ve medeni hakları konu- sunda o kadar güçlük çekmeyen zenciler, çevrelerindeki orefah Oo ve zenginliği görüp, bundan pay iste- mek peşindedirler. Bunun için de daha atak ve mütecavizdirler. Los Angeles gibi zenginlik için- de yüzen bir şehirde, siyah derili- lere ayrılan Watts bölgesi içler acı- sı bir bölgedir. İşin daha acısı, zen- yüzenler bu durumu için en ufak bir gayret bile göstermemektedirler. Kendi çi- leleriyle başbaşa bırakılan zenciler de beyazlara karşı hergün biraz, da- ha kuvwvetlenen bir kin duymaya başlamakta." ellerine (o fırsat geçince de, geçen hafta yaptıkları gibi yak- maya yıkmaya ve adını Öldürmeye koyulmaktadırlar. Amerikan toplumu içinde yaşa- yanlar, bu toplumun zenginliklerinin beyazlar kadar * siyahlara da açıl- ması gerektiğini anlamak zorun- dadırlar. Kanunların zorla getirmek istediği eşitlikler (o kâğıt (oo üzerinde kaldıkça, zenciler oOekonomik gü olarak beyazların ogerisinde tutul- dukça, yüzyılların getirdiği gerilik- lerden ve kapalı çevrelerinden kur- tarılamadıkları için hep ikinci sı- nıf işlerle, gelirlerle ve kötü bir ha- yatla yetinmek zorunda bırakıldık- ça, Los Angeles olayları önümüz- deki yıllarda daha başka yerlerde ve daha şiddetli biçimlerde yeniden ortaya çıkacak ve bütün amerikan düzeni tehlikeye düşecektir. zenciler arasında şiddet taraftarı li- derlerin hergün biraz daha kuvvet- lenmesi ayrılık kampanyalarının ddenlarmeni hep bu gerçeğin an- laşılmaması yüzündendir. Los Angeles olayları, artık bi- çağın kemiğe dayandığım gösteren ilk tehlike çanıdır. 21 Ağustos 1965