AKİS toplantısını hatırlatmıştı. Ürgüplü bu- na lüzum görmedi. Yardımcısı ve Hü- kümetin, partisi itibariyle Kuvvetli A- damı Süleyman Demirelle temas etti. Gürsel bazı Kirazlar ileri sürmüştü. Tabii, üzerinde fazla itibariyle kolay olmaya- . Sonradan, Gürselle Demirel de konuştu. Hükümet, böyle bir konuda Muhalefeti karşısına almak istemiyor- du. Zira, hukuki bakımdan Muhalefet Lideri yüzde yüz haklıydı. Gürsel ken- di ideal arkadaşlarının fikirlerini aldı. Çankayada konu tartışıldı. Hazmı ko- lay olmayan taraf, talebin mühletli bir ültimatom mahiyeti taşımasıydı. Ama, buna gene Gürselin kendisi sebep olmuştu. Kendisine, bu derneğin - dü- şünmek lâzımdır ki bu derneği bizzat Gürsel Floryada suçlamış, fakat sonra, nedense, onun Fahri Başkanlığını mu- hafazada devam etmiştir - başından ayrılması lüzumu hulüs ile hatırlatıl- mış, ancak Cumhurbaşkanı bunu u- mursamamıştı. Her halde Ürgüplünün. kibarlık ve nezaketi de böyle bir hatır- latma yapmasına mani olmuştu. Bu- nun üzerine mesele, bu noktaya ka- dar gelmişti. Tereddütlerin devam ettiği bir sı- rada, Demirelle mutabık olan Ürgüp- lü. Cumhurbaşkanının oKomünizmle Mücadele Derneğinin Fahri Başkanlı- gından ayrılmaması halinde doğacak durumdan Hükümetin sorumlu olma- yacağını bilddidi. İzmirde Gürsele bir adam gelmiş, bu adam böyle bir ii nek kurulmakta olduğunu söylemi: bir takım yaldızlı kelimelerle Gürsel den bunun başına geçmesini İstemiş, Gürsel de az ihtiyatlı bir tarzda "Pe- ki" deyivermişti. Ondan sonra, metod- ların 1933 S.S.'lerinin metodlarını ha- tırlatan bu dernek Cumhurbaşkanının manevi gölgesi altında fütursuz hare- ketlerine girişmişti. Şimdi Gürsele bu hatanın faturası uzatılıyordu. Beklenen Cuma ismet İnönü Meclisin kapanacağı Cu- ma sabahı arkadaşlarına durumu sordurrttu. Cumhurbaşkanlığından bir haber yoktu. Bunun üzerine CHP Ge- nel Başkanı o gün öğleden sonra Mec- liste yapacağı konuşmasını hazırladı. Bu durumu bütün açıklığı -ve tehlike- lerimle- ortaya koyan, gayet şiddetli it- hamları ihtiva eden zehir - zemberek bir konuşmaydı. Konuşma, seçim kam panyasının havasını geniş ölçüde etki- leyecek nitelikteydi. 24 Temmuz 1965 İsmet İnönü celsenin açılmasından kısa bir süre önce Meclise geldi . Haber kendisine orada verildi: Gürsel Ko- münizmle Mücadele Derneğinin Fahri Başkanlığından istifasını açıklamıştı. Açıklamasında, hattâ, derneği itham da etmişti. CHP Genel Başkanı konuş- masını orada, ayaküstünde, imkân nisbetinde değiştirdi. a iseden iki gün sonra, Mu- halefet Liderini İstanbulda, Maltepe- de gören gazeteciler pabucun hep pa- halı kalacağını ofarketmekte zorluk çekmediler. İsmet İnönü "Mugalata YURTTA OLUP BİTENLER nereden alacaklardır?" Bir gazeteci mırıldanmaktan kendi- ni alamadı: "Her halde, Morrison fir- masından.." İsmet İnönü sırtının teriyle hemen orada, 1965 yazının ivilemesini yaptı ve ertesi sabah da, İstanbulday- ken kalacağı Heybeli z evine geçti. Heybeliadadaki evin bir özelliği vardır. İsmet İnönü, "darağaçlarının kurulacağı" veya "boyunlara asılmış idam fetvaları"nın bahis konusu edil- diği bir meşhur polemiği gene böyle bir yaz Menderesle (oHeybeliadadan İnönü Mecliste konuşuyor Dikkat, dikkat! devri geçti. Şimdi gerçekler konuşa- cak" sloganını orada ortaya attı. Kaş- ları çatık ve sesi dikti. Sabahki gaze- teler Süleyman Demirelin bir açıkla- masını yazıyorlardı. Demirel Toprak Reformunun, o"komünistlik koktuğu için" kabul edilmediğini ( bildirmişti. İsmet Paşa "İhtiyatsızca bir beyan" dedi. İşte, Toprak Reformunu niçin kabul etmediklerini AP'nin Genel Baş- kanı bildirmişti, İsmet İnönü sordu: "— Peki, bir toprak reformunun komünistlik kokmadığına dair fetvayı yürütmüş ve rakibini tuşa getirmişti. CHP Genel Başkanının 1965 seçim kampanyası için programı da budur. AP'nin Genel Başkanı, söyleyeceği her sözün cevabını, günügününe değilse mutlaka ertesi gün İsmet (İnönüden alacaktır. CHP Genel Başkanı, ken- disiyle beraber yemek (yiyecek olan Pakistan Dışişleri Bakanını kabul et- mek üzere ancak haftanın sonunda Heybeliadadan ayrılacak, ondan sonra şehirde Parti Meclisinin 35 Temmuzda başlayacak toplantısını idare edecek- tir. 7