MUHALEFETTE Aşağıda bulacağınız yazı nüyü şaşırtmıştır. İnönü o buna açıklamıştır. av bizim Pl er ne olacağını düşünmenin etmenin n bir meselesi olduğunu biliyorum, ” Aslında böyle bir. husus düşünce konusu da erak konusu da olmamak gerekir. Alışılmış demokrasid kilde ve neden çekilir, herkes bilirse adığımızı önceden ilân ettik ve samimiyetimizi misaliyle gösterdik. Bir iktidarla nihayete ermesi bu kadar basit olunca ondan sonra onun muhalefeti çok tabii olarak anlaşılmak icap eder. İktidarda bulunanlar prensipler veya önemli sebeplerle çekilince, yahut odüşürülünce aynı insanların prensiplerini ve davalarını Muhalefette savunmalarını ve bunları millete mal etmeye çalışmalarını beklemek ge- rekir k ki Anayasa nizamında İktidarın görevi belli o "ibi Muhalefetin görevi de besbellidir. Bu başlangıçtan sonra, Muhalefette ne yapacağımı- zın bilinmek istenmesi arzusuna uyarak gene bir kaç dü- şünce söyleyeceğim. Yirmi senelik çok partili hayat denemesinde benim kanaatimce çok mesafe alınmıştır ve çok dersler öğren - mişizdir. Daha doğru tâbirle çok mesafenin alınmış ve çok derslerin öğrenilmiş olmasını beklerim. İlk hatırıma gelen, İktidar ve Muhalefet münasebetlerini memleketin huzuru bakımından bir mesele halinden çıkarmaktır. Be- nim tecrübeme göre bunun temel şartı iktidara gelenin imkân bulduğu müddetçe aklının erdiği gibi hizmet et- mek kararında olması ve iktidarda kalması artık mümkün olmadığı zaman da suni olarak iktidar mevkiinde kal- maya heves etmemesidir. Biz C.H.P. olarak bu siyasi ge- leneğe kendimizi iyice alıştırmış ve ısındırmış bir durum- dayız. Karsımızda bulunan partiler de bu geleneği tabii gördüklerini fiilen ispat ettikleri halde rejim tabii dal- galarını arızasız geçirecektir. Anlaşılıyor ki karsı partile- rin de bu tecrübeleri geçirmesi zamana muhtaçtır. rağmen düşüncelerini İsmet İnonünün Muhalefet Lideri olarak kale- u yazı- Ana Muhalefet Partisi ola- u soru şu andı AKİS okuyucularına Bugünkü halimizde karşımızdaki partilerin demok- ratik gelişmeleri ve değişmeleri tabii gördükleri inancı üzerine siyasi hayatımızı yürütmek görevimizdir. Bugün partiler arasında bu esas noktada cereyan eden tartışma ların köklü olmadığını ümit ediyoruz. Sayın Başbakan bu tekâmülde başlı basına bir müsbet tesir sahibi olmak isti- dadındadır. Bununla beraber dünkü İktidar ile bugünkü iktidar asında beliren farkları küçümsemek doğru olmadığına dikkati çekmek isterim. Siyasi durumumuzun özelliklerine ne kadar doğru teşhis koyarsak si rr zı normal yollardan zehirsiz olarak yürütmek kadar kolaylaşır. Hükümet değişikliği arzusu Bütçe yasası gerçekleşti- ütçe ne ciddi olarak hazırlanıyoruz. Geçen Bütçeyi yaparken ne kadar esaslı çalıştığımızın imtihanını bir daha geçir- meyi düşünüyoruz. Bu karşılaşma nihayet bu ay içinde bitecektir ve memleketin bir an evvel kan dolaşımına ihtiyacı olduğu için yeni Bütçe uygulanmaya başlanacak- tır. Bunu kolaylaştırmak omaksadıyla biz, Geçici Büt- çeyi Başbakanın muvufakatıyla Meclise takdim etmeyi görev saydık. Yardımın ne kadar lâzım olduğunu zaman gösterdi. Biz, bir hükümeti Bütçe üzerinde düşürenlerin kafasında yeui Bütçe için esasların hazır olması lâzım geldiğini kabul ediyoruz. Her halde yeni bir geçici Bütçeye daha lüzum görülecek kadar hazırlıksız bir tertip karşı- sında bulunduğumuzu düşünmek istemiyoruz. Geçen Hükümetin düşmesi görüşmelerinde, özellikli yeni Hükümetin programı görüşmelerinde İktidarla Mu- halefet arasında siyasi ayrılıkların ne kadar ciddi olduğu meydana çıkmıştır. Oysa ki sorumluluk sahiplerinin, yâni İktidar ve Muhalefette açıktan görevlilerin bütün konuş- malarındaki üslüp ve edadan esaslı bir ayrılık olmadığı- na inanılmak isteniliyordu. Şimdi şu iddiaya dikkat et- mek lâzımdır. Geçmiş Hükümete aşikâr bir imâ yapıla- rak partizanlık mücadelesi açılacağı yeni Hükümet için bir program ifadesi olarak gösterilmiştir. e Türlü sosyal sebeplerin tesiri altında bulunan partizanlık hastalığın- dan memleketin kesin olarak tedavi edilmesi için daha oldukça çok iktidarın birbirinden sonra çalışması icap AKİS, 18 MART 1965