1 Ocak 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER sloganı güme gitmiştir. uhalefet partisi, CHP' nin "entrikalar çevirdiğini" iddia ededur- sun, entrika denilen konu tamamen halk oyunun gözleri önünde tartışıla- rak açıklık kazanmış, bugünkü haline ulaşmıştır. | İnönünün, CHP Kurul- tayında, küçük partilerin türk demok- rasisi için faydalı ve gerekli oldukla- rını ve onların erimemeleri için ted- bir alınacağını kapalı olmayan bir i- fade ile belirtmesinden sonra met tarafından bir tasarı hazırlana- rak Meclise sevkedilmesi, mugalâta- nın yersizliğini apaçık göstermekte- dir. Ancak, ana muhalefet partisinin bu konudaki tutumunda mugalatayı terketmek yönünde bir istidat görül- memektedir. Laflar ve gerçekler "Bu konuda imalı ifade tarzında 1s- rar edenlerden bazıları, buna sebep olarak, Hükümetin Meclise getireceği tasarıyı bilmediklerini göstermektedir- ler. Oysa Milli Bakiye sisteminin e- saslan o kadar çok yazılmış ve izah edilmiştir ki, köy kahvelerinde ( bile bu işin teknik tarafları (tartışılmaya başlanmıştır. Üstelik Hükümet tara- fından yapılan açıklamada, tasarının bugüne kadar bilinen sistemin esa- sını değiştirmiyeceği de ifade edilmiş bulunmaktadır. Bu sistemde, illerdeki bakiyelerin merkezde toplanması o e- Değişiklik yapılırsa, bu, lanan oyların dağıtılmasında bilir. Nitekim çok kimse, sistemi ten- kit ederken, özellikle dağıtım oo üze- rinde durmuş ve partilere merkezde düşecek kontenjana genel omerkezle- rin afaki tayinler yapmaları ihtima- linin demokratik düşünceyi zedeleye- ceğini ileri sürmüştür. Bu nokta, Hükümeti, meşgul eden başlıca problem olmuşt Tasarı ü- zerinde Bakanlar , Kurulunda görüş- melerin uzamasının sebebi, bu aksak- lığı ortadan kaldıracak bir formül a- derdin rın milletvekili olmalarını nitelikte ve pratikliktedir. Buna gö- re, bakiye oyların bölünmesi ile par- tilere düşecek milletvekili (o kontenja- nının üçte ikisi, bölgelerinde en yük- sek bakiyeyi alacak adaylar için kul- lanılacak, genel merkezler oObu kon- tenjanın sadece üçte birini, takdirle- rine göre, kullanabileceklerdir. lece, "milletvekili seçiminde rasiden e tayin usulüne mi gidiliyor?" bulunan bu formül ile İİ edilmiştir. 8 Hükümet tasarısında Milli Baki- ye sistemi ile beraber yer alan ikin- ci önemli nokta, milletvekili lerinin 10 Ekimd lıyacak değişiklik teklifidir. Hükümet, seçim tarihi ile ilgili bu teklifi yap- makla, seçim tarihi olarak 1965 Ha- Ziranını gösteren Seçim Kanununa değil, seçimlerin dört yılda bir yapı- lacağını açıkça ei Anayasaya itibar etmiş olmaktad Dizlerin bağı çözülünce .. Seçimlerin Ekimde ve Milli Bakiye usulü ile yapılması yönündeki ge- lişmeler, AP Büyük Kongresi osonra- sında lan çevrelerde (o beliren hava yı ta n değiştirmiştir. Demirelin parlak zaferinden ve AP' nin topladığı sanılan puanlardan ü- Seçim çevrelerinden gelen haber lerden adeta paniğe uğramış bulunan ELE milletvekillerinin eki, biz ne olacağız?" soru- larına .Alican şöyle cevap vermiştir: "— Seçimin Milli Bakiye (usulü ile yapılacağı haberi var. Eğer böyle bir kanun gerçekleşirse biz 10-15 mil- letvekili fazla çıkarabiliriz. Böyle bir kanun tasarısı gelmezse ayrılın; ama beklerken, partiden hiç aynlmıyacak- mışsınız gibi hareket edin." Bunun üzerine YTP 'nin kader toplantıları, AP 'nin beklediği gibi bir "iltihak" kararı ile değil, "çalışmala- ra devam" kararı ile sonuçlanmıştır. Toplantıdan sonra Raif Aybar, verdi- ği bir demeçte, A.P. nin mutlaka ik- tidara geleceği (oyolundaki iddiaların A.P.liler bir toplantıda. Dervişlerin fikri mitsizliğe kapılan küçük partiler, bu haberi, tam çözülmek üzereyken al- k Kongresinden o sonra dizlerinin dermanı ilk kesilen o parti YTP olmuş, havalara kaldıracağı bir teslim bayrağı aramaya o başlamıştır. Nitekim YTP Ankara il teşkilatı, Sü- leyman Demireli metheden ve bütün seçmenleri bu bayrak altına çağıran bir bildiri yayınlamakta Bai isti- cal göstermiştir. Bunu, YTP 'nin AP' ye İltihak edeceği haberleri takip et- miştir. Bu hava içinde YTP 'liler, ge- leceklerini oOtayin etmek endişesiyle, "kader toplantıları" na o başlamışlar- dır. Yakın geçmişte Hürriyet o Partisi- nin yaptığı bazı toplantılara benze- yen bu toplantılarda başrolü (Ekrem Alican oynamıştır. ve zikri gerçeğe uymadığım söylemiş, YTP 'nin yeniden elde ettiği morali böylece açı- ğa vurmuştur. Pek açığa vurmamakla beraber. aynı tarihlerde CKMP de aynı san- cıları ve endişeleri yaşamışlar. CKMP' liler, YTP lilere göre kabadayılıkla- rını biraz daha fazla koruyabilmiş- ler, fakat yaptıkları gizli toplantıları trajik konuşmalarla süslemekten gerili durmamışlardır. Hatta bir ara, AP'ye iltihak kararı alınması teklif- leri bile ortaya çıkmış, bunu isteyen- ler, tam teşkilat, İktidara adaylığı kov- vetli görünen ana muhalefet, İğ ne iltihakı hal çaresi olarak Ö müşlerdir. Ancak bu fikir kuvvetli bir dirençle karşılanmış, hatta çok sert tartışmalar olmuştur. Neticede, Milli Bakiye haberinin de tesiri ile, CKMP AKİS, 1 OCAK 1965