5 Kasım 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

DÜNYADA OLUP BİTENLER Dörtler Konferansı Eski hamam, eski tas ünyanın mukadderatını tayin etmek durumunda bulunan dört adam bir haftadanberi, Leman gölünün kenarında toplantılarına başlamış bulunuyorlar. Bu dört adam, bilindiği gibi, İkinci Cihan Savaşından sonra Dört Büyükler diye a- nılmaları mutad olan Amerika, İngiltere, Rusya ve Fransa'nın Dışişleri Bakanları- dır. Bu dört Dışişleri Bakanının önünde, şu anda bir hal tarzına bağlanması ga- yet güç görünen ve ,ön bakımından bütün dünyanın gelecegını ilgilendiren meseleler duruyor. Bunlardan biri, geçen sayımızda da söylediğimiz gibi, Alman- ya'nın birleştirilmesi ve Avrupa'nın gü- venliği, diğeri de silâhsızlanma mesele- sidir. Şu satırların yazıldığı sıralara kadar gelen haberler, Dörtlerin henüz birinci mesele ile uğraşmakta olduklarını göste- riyordu. Sonra onu altlamışlar, başka me- selelere geçmişlerdi. Bir araya gelmeleri ba konusu olduğu gündenberi aynı nokta etrafında dönüp durmakta olan Dörtlerin eğer bu sefer bir neticeye vasıl olacaklarına dair en ufak bir emare bu- lunsaydı, şimdi cömertçe harcadıkları za- mana mak kimsenin aklından bile geçmezdi. Fakat gene alman haberlerden anlaşıldığına göre. Dörtler, bu sefer de fasit daireyi aşamıyacaklardır. Konferansın ilk önemli konuşmasını yapan Sovyet Dışişleri Bakanı Molotof, eski Rus iddialarını tekrarlayarak, Avru- meselesi ile Almanya'nın meselesinin — birbirlerini sürmüş, bu iki meselenin de aynı zamanda bir hal tar- zına bağlanması lüzumuna işaret etmiş tir. Molotof'a göre Avrupa güvenlik sis- müsaade edemez. Sovyet Rusya'nın iki Almanya'nın birleştirilmesine razı olma- sı için Avrupa güvenlik sisteminim kurul- ması gerektir. Avrupa güvenlik sistemi- nin kurulması için de, herşeyden önce, askeri ittifakların, bu arada hiç şüphesiz NATO'nun lâğvedilmesine lüzum vardır. Bunlar da kolayca gerçekleşemiyecek iş- ler olduğuna göre Almanya'nın birleşti- rilmesini bahis konusu etmek şimdilik mevsimsizdir. Dörtler, bu görüşmeler es- nasında, a'nın — birleştirilmesini bir tarafa bırakarak silâhsızlanmanın ta- hakkukuna çalışmalıdırlar Molotof'un bu iddialarının tıpıtıpı- na geçen Cenevre Konferansı sırasında Bulganin ve Kruçef tarafından ileri sü- rülen Rus iddialarına benzediği okuyu- cularımızın dikkat nazarından kaçmamış- tır. Bu şu demektir ki, Rusya, geçen kon- feranstan bu yana, fikirlerinde en ufak bir değişiklik yapmamış bulunuyor. Hal- buki Batılı devletler, ikinci Cenevre top- lantısına gelmeden önce, bu sefer olsun bir basarı elde edebilmek için Rusya'ya hoş gözükeceğini zanneden bir plân ha- zırlamışlardı. Netekim bu plân, konfe- ransın ikinci günü, Rusya'ya tevdi edil- miştir. Bu plânda belirtildiğine göre, Üüç Batılı devlet, Rusya 1956 yılında bütün Almanya'da serbest seçimler yapılmasını kabul ettiği takdirde, Sovyetlerin öteden- beri istedikleri bir Avrupa güvenlik sis- temini gerçekleştirmeye hazır bulunuyor. Rusya bu şekilde bir serbest seçim yap- maya yanaşırsa Batılılar Avrupa Güven- 3 batılı lider Aralarında bile anlaşamadılar Molotof yoldaş Aynı plak lik Antlaşması ile Almanya'nın birleşti- rilmesi konusunda bir anlaşmayı aynı za- manda imzalayacaklardır. Bu Batılılar tarafından Rusya'ya verilebilen en bü- yük tavizdir. Zira Amerika Birleşik Dev- letleri'nin, ötedenberi, Almanya'nın bir- leştirilmesi meselesi bir hal tarzına bağ- lanmadan Avrupa güvenliği — konusunu ele alamayacağını ileri sürdüğü okuyucu- larımızın malümudur. Şimdi bir hamlede her iki meselenin hallini de aynı sıraya koymakla Birleşik Amerika sulh yolunda oldukça uzun, bir mesafe katetmiş bulu- nuyor. Şu satırların yazıldığı sıralarda Rusya'nın Batılıların bu teklifine ne ce- vap verdiği öğrenilmiş değildi. Fakat bu cevabı tahmin edebilmek için kâhin ol- maya hiç lüzum yoktur. Rusya konferansın — başlangıcında, Molotof un ağzından, Almanya'nın birleş- tirilmesi meselesiyle şimdilik ilgilenmedi- ğini açıklamıştır. Rusya'nın ilk elde et- mek istediği netice Batılılar arasında ku- rulan askeri ittifakların kaldırılmasıdır. Oysaki Batılılarım plânında bu hususta konulmuş bir kayıt yoktur. Bilâkis, bu plânda belirtildiğine göre, kurulacak bir Avrupa Güvenlik Paktı'nın herhangi bir tecavüze karşı harekete geçmek mecburi- yetini koyan hükümleri, bırleştırılecek Almanya'nın, birleşmeden sonra Nat veya Batı Avrupa Birliğine girmeye rar vermesi halinde — tatbik edılecektır Bu açıklama, Batılıların, Avrupa Güven- lik Antlaşmasından sonra da Nato'yu ve diğer ittifakları muhafaza — edeceklerini açıkça göstermektedir. Batılılar Almanya'nın birleştirilmesi ile Avrupa Güvenlik sisteminin kurul- masını aynı sıraya koymakla sulh uğ- runda verebilecekleri en büyük yapmış bulunuyorlar. Şimdi, gene gaye yolunda fedakârlık yapmak, fikirle- rini Batılıların fikirlerine yaklaştırmak AKİS, 5 KASIM 1955