8 Ekim 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

BA SI N Babiâli Hürriyet rekor kırıyor Gecen haftalar içinde, Kars'ta çıkan «Kars» gazetesi alâka uyandırıcı bir malümat neşrediyordu. Yazıda belirtil- diğine göre Kars'ta günlük beş gazete çıkmamaktadır. Hürriyet'in bir günlük kâ- ğıt sarfiyatı ise, bu beş gazetenin iki se- nelik kâğıt ihtiyacına tekabül etmekte- dir. Böylece Hürriyetin, kapalı kaldığı 15 gün içinde Kaos gazetelerinin 80 yıl- lık kâğıt ihtiyacı tasarruf edilmiştir. Bel- ki bu tasarruf, bir yatırımdır! Ama ilk- e buna «menfi yatırım» di- istediği Hürriyet'in bu- gün kullandığı kâğıdın bir kaç mislini pek kısa bir zaman zarfında kullanacak hale gelmesi, Kars gazetelerinin de bi- raz gelişmesidir. 15 günlük bir «tab ve neşirden men» den sonra Türkiyenin en büyük ve ken- dj çeşidinde en mükemmel gazetesi Hür- riyet, bu haftanın başından itibaren ye- niden çıkmaya başlamış bulunuyor. Hür- riyet ile beraber Tercüman da kapatıl- mıştı. Başka bir sebepten dolayı ise aynı akıbete İstanbul'da çıkan bir akşam ga- zetesi olan Her Gün de uğramıştı. Her Gün, şehri» en fazla satan akşam gaze- tesidir. İsmet İnönü'nün makalesini neş- rettiğinden dolayı Ankara'daki Son Ha- vadis te kapatılmıştı. Bu dört gazete 15 gün müddetle tab ve neşirden men edil- diğinden dördü de bu haftanın başında yeniden intişara başlamıştır. Şimdi, müd- detsiz olarak kapatılan iki gazete - Ulus ve Ankara'da çıkan Medeniyet - hariç, bütün gazeteler vazifeleri başına dön- müşler Hurrıyet in 15 gün müddetle çıkma- masının, en ziyade bir zamanlar başlıca rakibi olan Yeni Sabah'a yarayacağı sanıl- mıştı. Halbuki böyle olmamış, daha zi- yade Milliyet'le Cumhuriyet okuyucu al- mıştır. Mamafih Hürriyet'in bunları der- hal tekrar ele geçirilmesi muhakkak oldu- ğu gibi 200 binlik tirajının üstüne de kasa zamanda çıkması bekleniyor. Yeni Sabah'a gelince, bir zamanlar Hürriyet'in hemen peşinden gittiği halde iktidarın Dr. Sarol hizbini sıkı sıkıya tuttuğundan bari düşmüştür. Nitekim, Hürriyet'in tekrar intişara hazırlandığı günlerde Ye- ni Sabah radyolarda büyük bir ilân kam- pamyasına, girişmişti ama, asıl yapması gereken şey mündenicatını gözden geçir- mesiydi. Zira Hürriyet'in başlıca iki hu- susiyeti vardı. Bunlardan birincisi, tam mânasi'yle batılı bir zihniyetle hazırlan- masıdır. Hürriyet kendi okuyucu züm- resini seçmiştir ve gazete oO zümreye hi- tap etmektedir. Makalesinden havadisine, romanından magazinine kadar... Böylece gazete bir bütün teşkil etmektedir ki, ba- tıda da modern gazetecilik anlayışı bu- dur. Halbuki bizde hâlâ bir çok gazete her sınıf okuyucuyu birden memnun et- mek dasından ayrılmamıştır. ve bu yüzde üç kimseyi memnun edememek- tedir. F Hürriyet'in ikinci hususiyeti tam tarafsızlığıdır. Tam ve cesur taraf- sızlığı... Bir çok başka gazete sahibinin çeşitli menfaat peşinde koştuğu, bir kıs- mı maddi hırslarını, bir kısmı mânevi komplekslerini tatmin gayesi güttüğü sı- rada Hürriyet'in iki genç patronunun - Haldun ve Erol Simavi - bir tek ideali olmuştur: daha mütekâmil bir gazete çı- karmak. Eğer bazen bazı tâvizler yermek zorunda kalıyorlarsa bu, kendilerinin de- ğil, basın rejimimizin kabahati, kusuru- ur a bunların, gazetenin hüviyeti- ni değiştirmemesine çok dikkat edildiği ve tâvizlerin fedakarlık halını almaması— nun bir sebebi okuyucuda yerleşmiş olan şu kanaattir: Hürriyet müstakildir ve neş riyatı maksadlı değildir. Gayrı meşru menfaat teminli, bu gazetenin sahipleri- nin aklından geçmemektedir Kolombıya İlk hedef: Basın! Bizden çok, ama çok uzak bir diyarın palmiye ağaçlariyle süslü bir şehrin- de son derece çakalı bir adam nutuk söylüyordu. Bu adamın adı, General Ro- jas Pinalla idi. General Pinilla, Kolom- biya'nın mukadderatını elinde tutan mutlak hâkimdi; Bundan kısa bir müd- det evvel Orta Amerikanın en muteber gazetelerinden biri olan El Tiempo'yu kapatmıştı. Şimdi ise, basın hürriyetinin memleketinde tam olarak bulunduğunu ilân ediyor ve buna ne kadar hürmetkar okluğunu anlatıyordu. — Kolombiya'da tam bir basın hür- riyeti vardır, diyordu. Ama tenkid hür- riyetini hakaret hürriyeti haline getir- meyeceğiz. Vatandaşların şeref ve haysi- yetlerini müdafaa edeceğiz. Dünyanın hiç bir tarafında hürriyetler hudutsuz değildir. Bizde de basına hudutsuz bir hürriyet tanımak, hürriyetsizlik olur...» General, hararetli hararetli devam ediyordu: «— Kolombiya'da tam bir basın hür- riyeti vardır. a bu hürriyete dayanı- larak devletin siyasi veya mali itibarına halel getirilmemelidir. Aksi halde, basın hürriyeti memlekete zarar verir. Bir kaç kişinin hürriyetsizlikten şikâyet etmesi, milletin yüksek menfaatlerine darbe vu- rulmasından iyidir.» Hürriyet 5 Ekimde çıktı Yüksek tiraja zam AKİS, 8 EKİM 1955