3 Eylül 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

yüksek okulların mezunları, müesseselerin müfettişleri, hesap uz- manı v.s. olabilirlerken, kurulacak bankacılık okulundan mezun olacak- lar teknik bir servis elemanı olarak kalmak istemiyebilirler. Ayrıca da- ha yüksek kaliteli banka elemanı ye- tiştirmek için İse mevcut fakülte ve yüksek okullarımızın bu mesele için de maksada kâfi gelebilecek bale ge- tirilmeleri mümkündür. Zannediyoruz ki, bilhassa Siyasal Bilgiler Fakülte- si maksada en uygunudur. Gerek ku- ruluşu ve gerekse çok kuvvetli lisan öğretimiyle bu fakültemiz, yapılacak yardımlarla, meseleyi başarılı bir şe- küde halle hizmet edebilir. çeşitli Maliye Döviz Komitesi lâğvedildi İçinde bulunduğumuz yılın yazma- ca-bozmaca İistesine bir yenisi da- ha ilâve edilmiş bulunuyor: — Döviz Komitesinin lağvı. Hatırlarda olacağı üzere Döviz Komitesi .bundan altı ay kadar evvel kurulmuştu. Başbakanlı- ğa bağlı idi. Ve o zamanlar Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı olan zatın idaresi altında çalışıyordu. Son zamanlarda idaresinin başında kimin bulunduğu bilinmiyordu. Komitenin kuruluş gayesi dovız tasarruufunu te- min etmek idi.. Ekonomi ve Ti- caret Bakanlıgınca dovız tahsisi uy- gun görülen ithal taleplerini bir kere daha tetkik etmek ve uygun gördük- lerine döviz tahsisinde bulunmak su- retiyle tahakkuka çalışıyordu. Aslında ithal taleplerının uygun görülenlerine - bugünkü şartlar al- tında "uygun gorulenler ibaresini kullanmaya mutlak zaruret vardır döviz tahsislerinde bulunmak yetkisi Ekonomi ve Ticaret Bakanlığına ait olmak gerekirdi. Nasıl ki bu mevzu dışındaki döviz tahsıslerı ise -Maliye Bakanlığına aittir. Her ne sebepten- se altı ay evvel döviz taleplerini - it- halât için - bir kere daha gözden ge- çirmek, son sözü bir ihtisas bakanlı- ğı söylemek lâzım gelirken, sandal- yasız bir bakanın söylemesi tercih o- lunmuştu. Komite daha kuruluşunda esaslı bir iş yapabilme - imkânından mahrum görünüyordu. Komite neyi tetkik edecek ve karar verecekti? Bunun sağlıyacağı fayda — neresinde idi? Asıl işlerin sahibi olması icap eçden bakanlık müracaatları Incelıyor lüzumlu İ burada bitmesi lâzım ; liyorsa da henüz kafı degıl döviz komitesinin "olur" unu almak lâzım. Altı aylık tatbikatın iyi netice vermediği meydanda. Komita müsbet bir netice verecek şekilde çalışabil- seydi her halde faaliyetinin tatiline lüzum olmazdı. Yoksa döviz vaziye- timizin böyle kontrol Üzerine kontro- la lüzum bırakmıyacak kadar düzel- miş olacağı İhtimalini hatırımıza ge- tirebilmek imkânından .henüz uza- ğız Komitenin lağvından sonra, vazi- AKİS, 3 EYLÜL 1955 fesinin Başbakanlık — Müsteşarlığına devredildiği bildiriliyor. Yetki ve usul bakımından tenkid olunabilecek hu- sus burada daha aşikârdır. Bir ba- kanlığın tetkikleri bir müsteşarlık tarafından karara bağlanıyor. Esas bakımından ise bunun da fazla bir. şey vadetmediği aşikârdır.' Petrol Dünya istihsali artıyor Geçenlerde — Londrada ilân edilen tahminlere göre, 1955 yılının ilk yarısında — dünya petrol istihsali 374.35 milyon tondur. Devre başında istihsal 347,23 milyon ton kadar ola- bilir zannedilmektedir. Geçen yılın ilk altı ayında yekün istihsal 337,39 milyon ton idi. memleketlerde bu yılın ilk yarısında istihsal B 10,3 artarak 334,87 milyon tona yüksel- miştir. Buna mukabil komünist mem- leketlerde aynı zaman Zarfında © ,7 kadar artarak 39,49 milyon tona çıkmıştır Bu farklı artışa rağmen hür memleketler halen dünya istih- salinin hemen hemen onda dokuzuna sahiptirler. Geçen yıla nazaran, yüzde itiba- riyle en kuvvetli artış İranda kayde- dilmiştir. İranda istihsal' son altı ay zarfında 6,70 milyon tona baliğ ol- muştur. Geçen yıl aynı müddet için- de 1,02 milyon ton idi. Suudi Arabis- tanın istihsali - 23 milyon tonla - sa- bit bir durum gösterirken, Kuveyt istihsalini devamlı olarak arttırmak imkânını bulmu in adi geçen devre 1ç1nde ıstıhsalı 28,00 mil- yon tondur. Geçen sene 22,31 milyon ton kadardı. Orta Şark petrol mem- İKTİSADİ VE MALİ SAHADA leketleri arasında bu istihsal hacmiy- le Kuveyt birinciliğini kuvvetli bir şekilde devam ettirmektedir. Kuveyt'- te tarafsız bölgede de keza petrol is- tihsali artmıştır. Geçen yıl ilk altı ay- da bu bölgede istihsal olunan petrol 282 bin ton iken bu yıl 630 bin tona yükselmiştir. Irak da petrol istihsal hacmini artıran memleketler arasın- dadır. Bu yılın ilk yarısında: ş milyon ton; geçen yıl aynı devrede 14,75 milyon ton. Orta Doğunun ye- kün istihsali geçen seneye nisbetle c;% 19,7 fazlasiyle 78.93 milyon ton- Dünyanın en büyük petrol müs- tahsili olan A.B. Devletleri istihsali- ni 96 5 arttırarak 165,30 milyon tona çıkarmıştır. Kanada 7,60 milyon ton istihsalde bulunmuştur. Bu miktar geçen yılınkinden üçte bir kadar faz- ladır. Amerikadan sonra ikinci gelen -Venezuela'nın istihsali 54,50 — (geçen yıl 48,18) milyon tondur. Sovyetler Bırlıgı 33,00 milyon tonluk (geçen yıl 28,20) 1stıhsalı ile dünya petrol mem- leketleri arasında üçüncülük mevkii- ni'muhafaza- etmektedir. Dünya petrol istihsalinde artma- lar istatistik olarak bildirilirken, Türk petrolünün Raman'daki can da- marında ne gibi bir tekâmül görül- düğü pek belli değildi.. Bu mühim kaynak seneler senesi ihmale uğra- mıştır. Atılan adımlar o kadar ya- tır ki, yürüyüşün gürültüsü bile işitilmemektedir. Halbuki kısa zamanda yapılacak bir istihsal hamlesi, Türk petrolünü yukarıdaki Trakamların arasına so- kabilirdi. Rafineri tesisleri Bir de Raman'da kurulsa